Buğdayda pisikolojik savaş

Türkiyenin 8. büyük buğday üretici olduğuna dikkat çeken uzmanlar, halen sanayicinin ve üreticinin elinde yeterli miktarda stok olmasına karşın, bu kesimlerin fiyat artışı beklentisi ile ürünü piyasaya sunmadığı ifade ediliyor.

Yetkililer Türkiye'de buğday kıtlığının söz konusu olmadığını vurgularken, halen, yeni hasat sezonuna yaklaşılmasına karşın, Polatlı, Eskişehir ve Konya ticaret borsalarına ürün gelmeye devam ettiğine dikkati çekerek, ''Kıtlık olsa, çiftçi Toprak Mahsulleri Ofisinin (TMO) depolarına bıraktığı 260 bin ton buğdayı çekerdi. Neden çekmiyor, çünkü fiyat artışını bekliyor'' görüşünü dile getirdi.

Yetkililer, Türkiye'de bazı kesimlerin buğday kıtlığından söz etmesine karşın, bir taraftan da makarna, un ihracatının sürdüğünü hatırlattı.

Gümrük vergileri düşürülerek TMO ile birlikte özel sektöre de buğday ithalat olanağı sağlandığını anlatan yetkililer, TMO'nun şimdiye kadar 410 bin ton ithalat bağlantısı yaparken bunun 285 bin tonunu getirdiğini, yeni bağlantılarının da sürdüğünü kaydetti.

Ofisin sürekli piyasaya ürün verdiğini, en son 100 bin ton ürün için talep topladığını belirten yetkililer, piyasadaki spekülatif fiyat hareketlerinin etkisiyle, sanayicilerin ihtiyacı kadar değil, kapasitelerinin tamamı kadar talepte bulunduğunu, 1 milyon tona yakın talep geldiğini anlattı.

Özel sektöründe şimdiye kadar önemli miktarda bağlantı yaptığını ve halen limanlarda 200 bin ton civarında buğdayın bekletildiğini ifade eden yetkililer, yine fiyat artışı beklentisi ile satış yapılmadığını öne sürdü.

-ABD'DE TUTSATTAN ÇIKAN PARA, EMTİA PİYASASINA YÖNELDİ-

Uluslararası piyasalardaki fiyat artışlarını da değerlendiren yetkililer, fiyatların yükselmesinde, biyoyakıt üretimi nedeniyle tarımsal ürünlere yönelik talep artışı yanında, ABD'de tutsat (mortgage) ve bankalar krizin nedeniyle bu sektörden çıkan paranın emtia piyasalarına yönelmesinin de etkili olduğunu kaydetti.

Tutsat (mortgage) piyasasından çıkan fonların Şikago Borsası'na yönelmesi nedeniyle, ABD'de buğday fiyatının son 14 ayda 145 arttığına dikkati çeken yetkililer, ''Borsada buğday, kağıt üzerinde alınıp satılıyor. Tam bir kumar haline geldi. Fiziki satış ise yüzde 1 düzeyinde'' değerlendirmesinde bulundu.

Türkiye'nin 2 ay sonra yeni hasat dönemine gireceğini hatırlatan yetkililer, elinde buğday tutanların bu son 2 ayda mümkün olan en yüksek karı elde etmek için sürekli piyasayı tetikleyen açıklamalar yaptığını öne sürüyor.

Kazakistan'ın ihracatının durdurulmasının da uluslararası piyasayı olumsuz etkilediğini kaydeden yetkililer, bu ortamda yüksek miktarda ihaleye çıkılmasının ''fiyatları daha da körükleyeceğini'' vurgularken, buğday piyasasında kıtlığın söz konusu olmadığın, tam bir psikolojik savaş yaşandığını ifade etti.

Talep ve fiyat artışı nedeniyle bir çok ülkede hububat ekiminin artması beklenirken, Türkiye'de de çiftçinin buğday, mısır ve ayçiçeği ekimine yöneldiği kaydediliyor. Uluslararası piyasalarda buğdayın fiyatının, bu sezon 300 dolar civarında oturabileceği belirtiliyor.

Bu arada, TMO'nun, buğdayda mevcut durum ve gelişmeleri görüşme üzere 10 Mart Pazartesi günü Ankara'da bir toplantı düzenlediği ve bu ''psikolojik savaşın'' bazı taraflarını bir araya getireceği öğrenildi. Un, yem, makarna sanayicilerinin de davetli olduğu toplantından sonra bir açıklama yapılması bekleniyor.