Toplumsal Olayları Araştırma ve Yüzleşme Derneği, İstiklal Mahkemeleri'nde yargılanıp haksızlığa uğradığı düşünülen tarihi kişiliklere 'iade-i itibar' için hukuki çalışma başlatıyor. İade-i itibar istenen kişiler arasında Hüseyin Avni Ulaş, İskilipli Atıf Hoca, Sabahattin Ali, gazeteci Musa Anter, Prens Sebahattin ve Çerkes Ethem gibi isimler var. Bu amaçla ilk sempozyum, Cumhuriyet'in en tartışmalı kişiliklerinden, Birinci TBMM'nin muhalif milletvekili Hüseyin Avni Ulaş için yapılacak. Ulaş, Atatürk'e İzmir'de suikast girişiminden idamla yargılanmış ancak suçsuzluğu anlaşılınca beraat etmişti. Yüzleşme Derneği bünyesinde kurulan ?Yeniden Tarih Çalışma Grubu?nun girişimiyle 23 Şubat'ta Hüseyin Avni Ulaş konulu sempozyum düzenlenecek. Derneğin iade-i itibar girişiminde bulunacağı isimler arasında Şapka Kanunu'na muhalefet ettiği için idam edilen İskilipli Atıf Hoca da bulunuyor.
ÖZÜR VE TELAFİ
Sempozyumun ardından Ulaş'ın iade-i itibarı için 'Özür ve Telafi' girişimi başlatılacak. Yüzleşme Derneği Başkanı Cafer Solgun, söz konusu isimlerin itibarının iade edilmesi için ilk kez bir girişim başlatıldığını belirterek ?TBMM'de ilk demokratik muhalefeti gerçekleştiren ve muhalif görüşleri nedeniyle unutturulmaya çalışılan Hüseyin Avni Ulaş, ülkemizin yüzleşmesi gereken olayların başında geliyor? dedi. Tam demokratikleşme için cumhuriyetin geçmişiyle hesaplaşması gerektiğini söyleyen Solgun, birçok isim için özür ve telafi girişimlerinde bulunacaklarını söyledi. Dernek ayrıca Topal Osman, Mahmut Esat Bozkurt, Talat Paşa, Enver Paşa, Cemal Paşa, Mustafa Muğlalı gibi haksız itibarlara sahip olduğunu düşündüğü kişilerin itibarlarının da geri alınması için çalışmalarda bulunacak.
Atatürk'e suikastle suçlandı
23 Şubat 1887'de doğan Hüseyin Avni Ulaş, Mebuslar Meclisi'nin kapatılmasının ardından Ankara'ya geçerek TBMM'ye katıldı. Atatürk'ün grubuna karşı muhalefet başlatan Ulaş, İkinci Grup'u örgütleyenlerin başında yer aldı. Bu grubun desteğiyle 1922'de TBMM ikinci başkanlığına seçildi. Atatük'e yönelik İzmir suikastına katılmakla suçlanan Ulaş idamla yargılandı ancak daha sonra suçsuzluğu kanıtlanarak beraat etti. Şapka Kanunu'ndan önce yazdığı Frenk Mukallitliği ve Şapka isimli eseriyle kanuna muhalefet ettiği gerekçesiyle İstiklal Mahkemeler'inde yargılanarak idama mahkum edilen İskilipli Atıf Hoca'nın cezası 4 Şubat 1926 tarihinde infaz edilmişti.
YENİŞAFAK
