Özellikle gelişmiş ülkelerde artık otomatik şanzıman dışında tercih edilmemesi bu şanzıman tiplerinin bilinmesi gerekliliğini önemli bir etmen olarak karşımıza çıkarıyor. Şanzımanlar motorun gücünü lastiklere en etkili şekilde aktarmakla ve bu işi aracın ömrü boyunca güvenilir şekilde yapmakla yükümlüler. Yakıt tüketimi, konfor ve aracın güvenliğini direkt olarak etkileyen şanzıman sisteminde özellikle otomatik şanzımanda Alman araçları teknolojik olarak geri sırada. DSG şanzımanları hızlı vites geçişleriyle biliniyor olsa da egzotik sınıfta dahi arıza vermeleri, sık sık bakım gerektirmeleri sebebiyle çoğu kullanıcının tercihi değil.
Tam Otomatik Şanzıman
Geleneksel olarak tork konvertörü yöntemiyle vites değişimi gerçekleştiren dayanıklı ve elektroniği az şanzıman tipidir. Dezavantajları düşük hızlarda artmış yakıt tüketimi ve aracın aksamında çok yer kaplaması sebebiyle 4 ya da 6 vites üzerine çıkmasının maliyeti katlıyor olması. Bir debriyaj yerine, hidrolik sıvının devinimi ile çalışan şanzımanlar en dayanıklı otomatik şanzıman tercihi olarak karşımıza çıkıyor. Hidrolik sıvı kullanıldığı takdirde, fiziksel temas içermediğinden yıpranma payı az olan tork konvertörlü şanzımanlar tercih sebebi.
Otomatikleştirilmiş Manuel Şanzıman
Standart bir manuel şanzımanın debriyaj sisteminin bilgisayar tarafından yönetilmesiyle oluşmuş bir şanzıman türüdür. Bilgisayar, gerek gördüğü hızlarda debriyaja basarak vitesi değiştirir. Konforunun az olması, kararsızlık yaşayabilmesi ve zıplama hissi yaratması sebebiyle çok tercih edilmeyip aynı zamanda bakım masraflarının yüksek olmasıyla can yakabilecek şanzıman türüdür.
CVT (Continuously Variable Transmission) Şanzıman
Kasnak ve kayış sistemiyle teoride sınırsız vites aralığı sunabilen ve çok dayanıklı olması sebebiyle Japon üreticilerin benimsediği şanzımanın tek eksisi performanslı sürüşte sürücünün
beklediği devir iniş ve artışlarına uygun hissiyatı yaratamaması olarak görülüyor. Problem çıkarma olasılığı çok az olan ve yakıt tüketimi konusunda da sürücüsünü üzmeyen CVT özellikle Amerika marketinde çok tercih ediliyor.
Çift Kavramalı Şanzıman (DCT)
Genellikle Avrupa yapımı olan performans odaklı araçlarda kullanılan şanzıman türüdür. Tıpkı otomatikleştirilmiş manuel şanzıman gibi debriyaj sistemine sahip şanzımanda iki adet debriyaj sistemi bulunmakta ve sıradaki vitesi hazır tutarak vites geçişlerini hissettirmeden yüksek performanslı, hızlı geçişli ve yakıt tüketimi odaklı sürüş vadeder. Kuru yapısı sebebiyle sürtünme sebepli mütemadiyen bakım ve değişime ihtiyaç duyar. Isındığı durumlarda sürücünün aracını durdurması ve şanzımanın soğumasını beklemesi gerekmesinin yanı sıra yüksek hızlarda vites değiştirememe veya takılma sorunları kazalara sebebiyet verebilir. Ekspertiz firmalarının bu araçlarda baktığı noktalardan biridir.
DSG (Direct Shift Gearbox)
DCT yani çift kavramalı şanzımanla aynı mantıkta üretilen DSG, VAG ailesi araçlarında kullanılır ve dayanıksızlığı ile Amerika ve Avrupa'da birçok dava konusu olmaya devam ediyor. Özellikel yoğun trafikte kullanımı şanzımanın kısa sürede değişim gerektirmesine sebep olmakla beraber, çok düşük kilometrelerde dahi verdiği arızalar ile Amerika pazarında hızlı değer kaybına sebep olmasıyla ünlüdür. Kuru değil ıslak tip olan DSG şanzımanlar, belirli periyotlarla yağ değişimine ihtiyaç duyuyor. Bu durumun tespit edilebilmesi için üreticinin vizyonu çerçevesinde servis adımlarının takip edilmesi, aracın yaşı yüksek ise bu hizmeti veren ekspertiz firmalarında motoru ve şanzıman sistemini test sokmak gerekmektedir.
Tiptronic
Manumatik adıyla da bilinen şanzıman, tork konvertör sistemiyle çalışmakta ancak vites değişimlerini sürücünün sorumluluğuna bırakmaktadır. Sürücünün şanzımana zarar vermesini
önlemek için belirli maksimum devir aralıklarında vites değişimini engelleyebilecek sistemlere sahiptir.
Hazırlayan: Vizyon Garage Oto Ekspertiz
