İsviçreli koku devi Firmenich'in doğal içerik tedarik başkanı olan Dominique Roques, ünlü nadir koku içerikleri tedarik ederken dünyanın en ücra köşelerini keşfetmiş.
ABC RN'den Late Night Live'a konuşan Roques, "Oraya gitmek ve ürünlerin kaybolmamasını sağlamak için sanki hiç bitmeyen bir yolculuk yapıyorum. Bulduğum içeriklerden bazıları 5.000 yıl kadar eskiydi" diyor.
Roques'in yeni kitabı Parfüm Aramaları, onun son 30 yıldaki seyahatlerini, çeşitli reçineleri, tohumları ve çiçekleri arayışını ve koku endüstrisinin sırlarını nasıl açığa çıkardığını anlatıyor.
"KOKU KİTAPLIĞI"
Çiftçilerin ve işçilerin aksine, Roques, parfüm malzemelerini ham olarak toplamıyor.
Bunun yerine Peru, Mısır, Somalil, Madagaskar ve İran gibi ülkelerden esans yağları, özler ve reçine türevleri tedarik ediyor.
Bu doğal malzemeleri elde ettikten sonra, "burun" lakabıyla da bilinen parfümcü, koku şaheserlerini ortaya çıkarmak için devreye giriyor.
Merak edilen bir meslek olan parfüm yapma işine girmek isteyenler genellikle üç veya beş yıl eğitim görürler ve yüzlerce koku notasını ezberlemeleri gerekir.
Roques, "Bu koku kitaplığını ezberledikten sonra, en yetenekli olanlar kendi kitaplıklarından en inanılmaz kreasyonları yapabilen usta parfümcüler olarak ortaya çıkacak." diyor.
İnsanlar, doğanın en güzel kokularından bazılarını nasıl yakalayacaklarını ve yeniden nasıl formülleştireceğini uzun zamandır merak ediyor.
Dominique Roques, çiçeklere dikkat çekerken, genellikle baştan çıkarıcı kokuya sahip olanların çalı, yaprak, tohum veya ağaç kabuğu olduğunu söylüyor...
"Kademeli olarak sular, parfüm yağları, son olarak uçucu yağlar ve özler gibi işlemler icat ettik. Yani, uzun bir yolculuk oldu." diyen Roques, doğal malzemeler tedarik ederken dünyanın en güzel manzaralarıyla karşılaşmış.
Örneğin, güney İspanya'daki Endülüs tepelerinde, sanki bir fırtına tarlaları karla kaplamış, beyaz kalın kar taneleri gibi görünen şeyler serpildiğini gördü.
Bu gördüğü haşhaş benzeri çiçeklerdi; birçok parfümün temel maddesi olan "labdanum" adı verilen çalılıklarda yetişiyor.
PARFÜMÜN TEMEL MADDESİ LABDANUM
Labdanumdan İncil'de bahsedildiğini söyleyen Roques, şöyle devam ediyor:
"Bu, en eski malzemelerden biridir. Akdeniz çevresindeki çobanlar koyunlarını bu labdanum tarlalarından geçirirlerdi. Çiçeklerindeki sakız o kadar yapışkan, o kadar güçlü ki koyunlar o günü yünleri bu labdanum ile kaplı olarak bitirirlerdi. Daha sonra çobanlar, inanılmaz derecede güzel kokulu olan bu labdanum sakız toplarını kurtarmak için akşamları ateşlerinin etrafına gelirlerdi."
"ESKİ MISIRLILAR PARFÜM DELİSİYDİ"
Roques, parfümün antik Mısır'daki ve gül suyunun eski İran'daki hikayesini ise şöyle anlattı:
"Eski Mısırlılar da parfüm delisiydi. Bunu tanrılarla iletişim kurmak için kullandıkları söylenir. Bu nedenle mür(bir çeşit reçine), tütsü ve sandal ağacının sarhoş edici kokuları çağlar boyunca farklı dinlerin tapınaklarında dolaşmıştır. Eski Mısırlılar, firavunları mumyalamak için tariflerinde mür kullanma noktasında çok yaratıcıydılar."
Antik Mısır Efdu tapınağı, duvarlarında eski Mısır parfümleri ve yağlarının tarifleri ile kaplı olduğu bir "laboratuvar" odası saklar.
İRAN'DA GÜL SUYUNUN KEŞFİ
"Güzel kokulardan gülü kullanımının izleri antik çağlara, İran'ın güneyindeki Şiraz'da sekizinci yüzyıl İran'ına kadar izlenebilir. İranlılar o zamanlar çok akıllıydılar, çünkü suyu güzelleştirmenin ve bizim gül suyu dediğimiz şeyi yapmanın yolunu çabucak buldular. Kervanları gülsuyu nakletti ve dünyanın her yerine sattı. Gül yağı yapmak çok emek ister."
BİR KİLO GÜL YAĞI İÇİN BİR MİLYON GÜL
Roques, damıtma tesislerinin sadece bir kilo gül yağı yapmak için bir milyon gül çiçeğine ihtiyacı olduğunu belirtiyor.
"Her biri bir çiçek toplayan, ağaç kabuğu parçaları ya da başka bir şey toplayan yüzbinlerce alçakgönüllü, meçhul insanların inanılmaz bir şekilde yoğunlaşacak olan üretimleri uçsuz bucaksız tarlalarda, ormanlarda, çöllerde başlıyor." diyen Roques, Madagaskar'daki işçilerin çilesine dikkat çekti.
MADAGASKAR'DA ÜRETİM ŞARTLARI
Roques, büyük bir sektör olan koku endüstrisinde yerel çiftçilerin ve diğer işçilerin çalışma koşullarıyla ilgili endişelerini dile getirdi.
Roques, "Örneğin, dünyadaki vanilya kaynaklarının yüzde 80'ine ev sahipliği yapan Madagaskar'da çiftçiler tam olarak yüz yıl önce yaşadıkları gibi yaşıyorlar. Madagaskar hem görkemli bir güzellik hem de mutlak bir trajedi" diyor.
Vanilya işi Madagaskarlılara kazanç sağlıyor ama aynı zamanda kaçakçılar onların ürünlerinin ve nakitlerinin peşinde olduğu için tehlikelidir
Ada ülkesi, 1960 yılında Fransa'dan bağımsızlığını kazanmasından bu yana muazzam bir siyasi istikrarsızlık yaşadı.
Madagaskar'da vanilya, yüksek talep ve yetersiz arzın yanı sıra kıtlıklar, kasırgalar ve hırsızlık olayları nedeniyle gümüşten daha pahalı fiyatlara ulaştı.
Roques, "Yalnız bırakıldılar. Köylerde su yok. Tabii sağlık yok, okullar yok denecek kadar az, tamamen terk edilmiş durumdalar ve bu duruma tanık olmak gerçekten çok zor" diyor.
Bu malzemeleri lüks ürünler için toplayan yoksul işçilerin halinden rahatsızlık duymanın yeterli olmadığını söyleyen Roques, koku üreticileriyle ilgili şu detayları paylaştı:
"Bence uzun bir süre parfüm endüstrisi şişeden önce buldukları her şeyi saklamak istedi. Sırlarını, kaynaklarını, her şeyi saklamak istediler. Şimdi bu değişmeye başladı. Bugünün tüketicisi şeffaflık istiyor. Mesela Madagaskar'daki çocuklara zarar verilmediğinden emin olmak istiyorlar. Ve onlar oldukça büyük miktarda para ödeyecekleri şişedeki bileşenlerin dürüst bir ürün olduğundan emin olmak istiyorlar. Bu harika bir şey."
KAYNAK: ABC
