Tarihin en eski şehirlerinden biri olan ve 401 yıl boyunca Osmanlı sınırları içinde varlığını sürdüren Kudüs 9 Aralık 1917 tarihinde İngilizlerin eline geçmiştir.
KUDÜS'ÜN TARİHİ: MISIR FİRAVUNLARINDAN OSMANLI'YA
Kurulduğu ilk yıllarda Mısır firavunlarının hakim olduğu Kudüs önce Büyük İskender tarafından fethedilmiş daha sonra bölgeye Roma İmparatorluğu hakim oldu. 636 yılında Hz. Ömer tarafından fethedilen Kudüs Haçlı Seferleri sırasında önemli bir haline geldi ve Haçlılar binlerce Müslüman kanı dökerek şehri ele geçirdiler.
Ardından tarih sahnesine Selahattin Eyyubi çıktı ve 1187 yılında yapılan Hittin Savaşıyla Kudüs' ü Haçlıların elinden geri almayı başardı. Kudüs halkına çok iyi muamele ettiği bilinen Selahattin Eyyubi'nin düşmanları ile ilişkilerini de mütevazi bir şekilde sürdürdüğü de biliniyor. Selahattin Eyyubi'nin vefatıyla ise Kudüs tekrar 11 yıl sürecek bir Haçlı hakimiyetine girdi. 1244 yılında Salih Necmettin Eyüp daha sonra Moğollar tarafından ve son olarak 1259 yılında Ayn Calut Savaşı'yla Memlükler'in eline geçen Kudüs Yavuz Sultan Selim döneminde Osmanlı topraklarına katıldı.
KUDÜS'TE OSMANLI DÖNEMİ
Bazı kaynaklarda Kudüs'ün Savaşarak değil halkın kendi isteği ve iradesiyle Osmanlılara teslim olduğu geçmektedir.
Kudüs'ün fethine genel olarak bakıldığında ise 1516 yılının Aralık ayında, Yavuz Sultan Selim'in talimatı ve Veziriazam Sinan Paşa önderliğinde bu Mukaddes şehir, Osmanlı hakimiyeti altına geçmesi sağlanmış ve Kudüs şehrini Memlüklülerden almıştır.
Ardından tam 401 yıl boyunca Kudüs'te refah huzur ve barış dolu günler yaşanmıştır. Osmanlı padişahları özellikle Kudüs'e özel önem göstermiş şehrin mimari açıdan kalkınması sağlanmış ve 3 dinin mensupları ile birlikte hoşgörülü bir şekilde Kudüs içerisinde barış içerisinde yaşamış, ayrıca bölgeye gelen Ziyaretçilerde herhangi bir zorluk yaşamamışlardır.
BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI UZATMALARI: KUDÜS İNGİLİZLERİN İŞGALİ ALTINDA
Birinci Dünya Savaşı'nın sonlarına doğru ham madde ihtiyacı oldukça yüksek bir seviyeye çıktı Hindistan önemli bir ham madde kaynağı olduğundan, Hindistan yolunu güvenceye almak isteyen İngilizler için Ortadoğu, stratejik bir öneme sahipti. Bu sebepten Arabistanlı Lawrence adıyla bilinen İngiliz casusu Lawrence, Şerif Hüseyin isyanı adıyla bilinen Arap isyanlarıyla Osmanlı oldukça zayıflatılmıştı ve o dönemde bugünkü Orta Doğu krizinin ilk thohumları atılmşıtı.
Başta İngiltere olmak üzere İtilaf Devletleri Araplara bağımsızlık ve bol altın sözünü verirken, aynı zamanda siyonistlere de İsrail Devletinin kurulacağı vaadinde bulundular.
Osmanlı ordusu il etapta Kanal cephesinde İngilizlerin bağlantısını kesmek için konuşlansa da yaşanan başarısızlığın ardından kuvvetlerini Filistin ve Suriye kaydırmak zorunda kaldılar.
Yaşanan 1. Gazze Savaşı'nda 30.000 kişilik Osmanlı ordusu, bin kişi civarında bulunan tam tesisatlı İngiliz ordusunu geri püskürttü., İngilizler Çanakkale'nin ardından ikinci kez Türk bozgunuyla karşılaştı
Daha sonra yaşanan 2. Gazze kuşatması daha ağır oldu. Filistin şehirleri ve özellikle Kudüs ağır bombardımana maruz kaldı. Osmanlı güçleri de daha fazla dayanamayarak şehri boşalttılar. Ancak Kudüs şehri İngilizlere teslim edilmiş gibi görülse de ardında yatan gerçeğin mübarek şehrin tahrip olmasını önlemek olduğu yazılı belgelere geçmiştir.
Devasa toplarla bombalanan Kudüs daha sonradan ortaya çıkan telgraf kayıtlarına göre Kudüs mutasarrıfı İzzet Bey'in kutsal mekanların tahrip olmasından çekindiği için İngiliz makamları ile irtibata geçtiğini ortaya koymuştur ve Kudüs, 9 Aralık 1917 yılında İngilizlerin eline geçti.
İlerleyen yıllarda Filistin bölgesi İngiliz hakimiyeti altında yönetilmiş, ardından ifade edildiği gibi herhangi bir bağımsızlık verilmemiştir.
