Yurt içinden ve dışından 30 yıldır banknot toplayan, yerli ve yabancı 20 binin üzerinde banknota sahip olan Uluslararası Para Koleksiyoncuları Derneği (IBNS) üyesi koleksiyoncu Hasan Mavi, bol sıfırlı paraların akıbetini değerlendirdi.
Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşundan bugüne kadar 9 emisyon (ilk defa paranın piyasaya sürülmesi) parasının bulunduğunu ifade eden Mavi, birinci emisyon olarak çıkan ilk paranın 1928'de Osmanlı Türkçesi ile basıldığını ve Harf İnkılabı'ndan sonra bundan sonraki paraların, Latin harfleriyle çıktığını söyledi.
Ardından 3. ve 4. emisyon paraların İsmet İnönü döneminde basıldığını ve bu paralarda Atatürk portresi yerine İsmet İnönü resminin kullanıldığını anımsatan Mavi, 5. emisyon paraların Adnan Menderes döneminde çıktığını, 70'li yıllarda 6. emisyon ve 1980'lerden sonra bol sıfırlı 7. emisyon yüksek enflasyon paralarının piyasaya sürülmeye başladığını kaydetti.
O dönemdeki paraların en yüksek birimin 6 sıfırlı 20 milyon TL olarak çıktığını dile getiren Mavi, "2004'te paradan 6 sıfırın atılmasıyla yeniden Cumhuriyetin ilk dönemlerindeki değerlere döndük. Benim gibi yurt dışına çıkan kişiler özellikle bol sıfırlı paralarla büyük sıkıntılar yaşadı. Yurt dışında bir bankaya gidip 20 milyon TL'lik bir banknotu verdiğiniz zaman görevliler büyük bir şaşkınlık yaşıyordu. Hesap makinelerine sığdıramıyorlar, el yordamıyla hesaplıyorlardı." ifadelerini kullandı.
KOMİK DURUMLARA DÜŞÜYORDUK
Sadece kendisinin değil o dönem yurt dışına çıkanların bu sıfırlar nedeniyle komik duruma düştüklerini dile getiren Mavi, "Şimdi gönül rahatlığıyla paramızı yurt dışı bankalarda bozdurabiliyoruz. Paradan sıfırın atılmasının en önemli etkisi moral oldu. İlk önce moralimiz yerine geldi. Diğer ülke paralarıyla benzer birimlerde olması bizi rahatlattı." dedi.
Yeni Türk Lirası'na geçilmesinden sonra tedavülden kalkan bol sıfırlı paraların yerli koleksiyonerler kadar yabancı para koleksiyonerlerin de ilgi odağı olduğunu ifade eden Mavi, bu paraların meraklıların arşivlerindeki yerini aldığını kaydetti. Mavi, "Bu eski bol sıfırlı paralar, üzerlerindeki birimlerin çok üstünde satılmaya başlandı. Örneğin 20 milyon TL'lik bir banknot harf özelliğine göre 40 ile 150 TL arasında satılıyor." diye konuştu.
Türkiye Cumhuriyeti'nin en değerli koleksiyon parasının 1. emisyon 1000 TL olduğunu vurgulayan Mavi, bu paranın kondisyonuna göre 1 milyon liradan alıcı bulduğunu dile getirdi. 2. ve 3. emisyon paralar ile İnönü dönemi paralarının da koleksiyon değerlerinin yüksek olduğuna işaret eden Mavi, bu paraların da 40 ile 50 bin TL'den satıldığını kaydetti.
Mavi, bol sıfırlı paraların, genel olarak Afrika ve geri kalmış Kuzey Amerika ülkelerinde kullanıldığını vurgulayarak, 1. ve 2. Dünya Savaşları yıllarında, Almanya başta olmak üzere birçok Avrupa ülkesinin de bol sıfırlı paralar kullandığını anlattı.
