Müslümanlar tarafından yılın herhangi bir döneminde gerçekleştirilen adak kurbanının detayları birçok kişi tarafından merak edilmektedir. Diğer kurban türlerinden farkını öğrenmek isteyen vatandaşlar internet üzerinden araştırmalar yapmaktadır. İşte tüm detayları ile adak kurban nedir sorusunun cevabı…
Adak kesmenin hükmü nedir? Adak etini herkes yiyebilir mi?
Adak kurban en basit tabirle bir şeyin olması için adanan ve o şeyin gerçekleşmesi ile kesilen kurban olarak ifade edilir. Burada dikkat edilmesi gereken nokta eğer kişi bir işin gerçekleşmesi üzerine bir adak yapıyorsa ve iş gerçekleşiyorsa o kişinin kurbanı kesmesi vacip olarak görülür. Kesilen adağın etinin yenip yenmemesi durumuda adak adayan kişilerin dikkat etmesi gereken hususlardandır. Kesilen adak etinden adağı adayan kişi, eşi, aynı nesilden olan anne, baba, dede, nine, çocukları ve torunları ile zengin olan kimseler bu eti yiyemez. Etin özellikle yoksullara dağıtılması gerekmektedir. Eğer adağı adayan kişi eti kendi yer veyahut bu eti yukarıda bahsedilen kişilere yedirirse, yenilen miktar kadar bedeli yoksullara vermek zorundadır (İbn Nüceym, el-Bahr, VIII, 199-203).
Adakla ilgili şartlar nelerdir?
Eğer bir kişi adak adıyorsa bu adağın kabul olabilmesi için hem kendisinin hem de adağın belli şartları barındırması gerekmektedir.
Öncelikle dikkat edilmesi gereken adağı adayan kişinin müslüman, akıl sağlığında herhangi bir problem olmayan ve ergenlik çağına ermiş bir birey olması gerekmektedir (Kâsânî, Bedâi‘, V, 81-82).
Bu şart sağlandıktan sonra ise aranan diğer şartla şöyledir;
Bir adak yapılacaksa bu adağın farz veyahut vacip cinsinden ibadetleri kapsaması gerekmektedir. Örneğin bir kişi adak adıyorsa bu adak namaz kılmak, oruç tutmak, kurban kesmek, sadaka vermek gibi ibadetlerin üzerine olmalıdır. Bunlar dışında yapılan adaklar dinen hoş karşılanmaz. Örneğin hasta ziyareti veyahut mevlid gibi iyi olduğu düşünülen davranışlar adak olarak sunulamaz. Bunun yanı sıra türbelerde yakılan mumlar, horoz kesme, bez bağlama gibi sıklıkla yapılan adetlerde adak olarak İslam'da kullanılmaz.
Diğer bir husus ise adanan şeyi direk o ibadetle alakalı olması gerekmektedir. Bir başka deyişle eğer bir adak verilecekse direk namaz kılmak, oruç tutmak, kurban kesmek gibi ibadetlerin üzerine verilir. Bu ibadetler öncesinde, sonrasında ve esansında yapılan tutum ve davranışlar için adak verilmez. Mesela abdest almak ya da mescide girmek bir adak için geçerli olmayan durumlardır.
Kişinin hali hazırda yapması gereken vakit namazlarını kılmak ya da Ramazan oruçlarını tutmak gibi farz ve vacip ibadetleri adak olarak adanmaz.
Eğer bir kişi adak adıyorsa bunun meşru yollarla yapılması gerekmektedir. Kişinin adayacağı adağın masraflarını kendine ait mülkten karşılaması gerekmektedir. Bunun yanı sıra kişi sahip olduğu maldan daha fazlasını adak olarak adayamaz. Eğer kişi malından daha fazlasını adarsa ve adadığı iş gerçekleşirse malını geçmeyecek kadar adak yapabilir. Eğer kişi ileride kazanacağı bir mal üzerine adak yapıyorsa bu geçerli sayılabilir.
Bunun yanı sıra başkasının malı üzerine adak adamak dinen doğru bir davranış değildir.
Adanan fiil Allah'a isyanı, bid'at, günah ve mâsiyeti içermemelidir. Böyle olması halinde adak geçersiz olur (Kâsânî, Bedâi‘, V, 82-92; el-Fetâva'l-Hindiyye, I, 229).
