Habertürk'te yer alan bilgide; Yargıtay ve Danıştay'ı yeniden yapılandıran yargı tasarısı, Meclis'e sevk edildi. Yüksek yargıda devrim niteliğinde yapısal değişiklikler öngören tasarı, şirketlere kayyum atanmasına ilişkin esasları da yeniden düzenliyor. Tasarıyla kayyum atanmasına ilişkin suç listesi ve atanan kayyumun yetki alanı genişletiliyor.
İlk derece mahkemeleri ile Yargıtay ve Danıştay arasında konumlanan istinaf mahkemeleri, 20 Temmuz'da Türk yargı sistemindeki yerini alacak. Hukuk davalarının yüzde 89'u, ceza davalarının yüzde 91'i, idari davaların yüzde 80'i istinaf mahkemelerinde sonuçlandırılacak. Bu davaların önemli bir kısmı Yargıtay ve Danıştay'a gitmeksizin kesinleşecek. İstinaflar, hukuka uygun bulmadığı mahkeme kararlarını kaldıracak ve yargılamayı yenileyebilecek. Yargıtay ve Danıştay, birer içtihat mahkemesine dönüştürülecek. Adalet Bakanlığı'nın bu çerçevede Yargıtay ve Danıştay'ı yeniden yapılandırmak amacıyla hazırladığı yasa tasarısı Meclis'e sevk edildi.
TAZMİNAT DAVASI DEVLETE
Düzenleme şirketlere kayyum atanmasına ilişkin de önemli değişiklikler getiriyor. Ceza Muhakemeleri Kanunu uyarınca bir şirketin faaliyeti çerçevesinde suç işlendiği hususunda kuvvetli şüphe bulunması halinde soruşturma ve kovuşturma sürecinde şirket işlerinin yürütülmesiyle ilgili kayyum atanabiliyordu. Tasarı ile şirketlerin ortaklık payları veya menkul kıymetler idare yetkilerinin de kayyuma devredilmesi öngörülüyor. Tedbirin uygulanabileceği suçlar listesi genişletiliyor. Güveni kötüye kullanma, nitelikli dolandırıcılık, anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar (terör suçları), Sermaye Piyasası Kanunu'nun 110. maddesinde tanımlanan suçlarda da kayyum atanabilecek. Kayyumlara yönelik tazminat davaları (doğrudan kendilerine değil) devlete karşı açılacak.
YÜKSEK YARGIDA GÖREV SÜRESİNE 12 YIL SINIRI
-Tasarı ile Yargıtay ve Danıştay üyelerinin görev süresi 12 yıl ile sınırlandırılıyor. Yargıtay'ın daire sayısı 46'dan 24'e, Danıştay'ınki 17'den 10'a düşürülüyor. Yargıtay'ın 516 olan üye kadrosu 300'e, Danıştay'ın 195 olan üye sayısı kanunun yürürlüğe girmesiyle 116'ya inecek. Tasarı yasalaştığında Yargıtay ve Danıştay'da başkanlar, başkanvekilleri, başsavcılar ve başsavcıvekilleri ile daire başkanları dışında tüm üyelerin görev süresi sona erecek.
-Tasarıya eklenen bir hükümle "terör ve örgütlü" suçlara bakan savcılıklar ile mahkemelerin yetkileri il geneline yayılıyor. Dolayısıyla terör ve örgütlü suçlarda savcılık soruşturması ve yargılama yetkisi il merkezlerinde toplanıyor.
-Tasarıyla hâkim ve savcı adaylarına meslek öncesi eğitim sonunda yapılan yazılı sınava ilave olarak sözlü sınav getiriliyor.
-Tasarıyla hâkim ve savcılar için “kanun yolu değerlendirme formu” uygulaması da yeniden getiriliyor. İcraatı değerlendirilecek hâkim ve savcılar hakkında hazırlanacak “kanun yolu değerlendirme formu”, “çok iyi, iyi, orta ve zayıf” şeklinde düzenlenecek.
DANIŞTAY 'YERİNDELİK' DENETİMİ YAPAMAYACAK
İstinaf mahkemelerinin faaliyete geçmesiyle vakıa denetimi istinaf mercilerince yapılacağından, Danıştay ve Yargıtay'ın içtihat mahkemesi olarak sadece hukukilik denetimi yapacağı hüküm altına alınıyor. Danıştay, temyiz mercii olarak sadece hukuka aykırılıkların denetimini yapabilecek. Kararlarında “yerindelik denetimi”ne (kararın kamu yararına aykırı olduğu) yer veremeyecek.
