Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü, Dünya Ekonomik Forumu, Avrupa Komisyonu ve diğer birçok kurumun yaptığı araştırmalar, iş yaşamındaki cinsiyetler arası uçurumun kısa vadede kapatılamayacak kadar derin olduğunu ve hiçbir ülkede cinsiyet eşitliğinin tam olarak sağlanamadığını gözler önüne seriyor.
Avrupa Komisyonu tarafından gerçekleştirilen çalışmalara göre kadın çalışanların saat bazlı ücretleri erkeklerinkine göre %16 daha az. Başka bir deyişle kadın çalışanlar erkek çalışanlarla kıyaslandığında yılda yaklaşık 2 ay ücretsiz olarak çalışmakta.
Çocuk arttıkça istihdam geriliyor
Eurostat 2019 verilerine göre Avrupa ülkelerinde erkek istihdam oranı kadınlarınkinden daha fazla ve ayrıca çocuk sayısı arttıkça istihdam eşitsizliği de artıyor. Örneğin tek çocuklu kadınların istihdam oranı %72 ve tek çocuklu erkeklerin istihdamı %87 iken üç çocuklu kadınların istihdamı %58'e düşüyor; ancak aynı durumdaki erkeklerde bu oran %85 seviyesinde kalıyor.
2003 yılında Norveç'in kamu ve halka açık şirketlerin yönetim kurullarının %40'ının kadın üyelerden oluşma zorunluluğunu ortaya koymasıyla beraber günümüzde Fransa, Belçika, İtalya ve İzlanda'da da benzer uygulamalar yapılıyor. Avrupa Komisyonu verilerine göre 2018 yılında kadınların halka açık şirketlerin yönetim kurullarında bulunma oranı %26,7'ye ulaşsa da cinsiyet eşitsizliği son 7 yıl içerisinde yalnızca %1 azalabilmiş durumda.
Dünya Ekonomik Forumu'nun Küresel Cinsiyet Uçurumu 2020 raporuna göre günümüz şartları esas alındığında cinsiyet eşitsizliği Avrupa'da 54 yılda, tüm dünyada ise ancak 100 yılda kapanabilecek. Halbuki araştırmalara göre OECD ülkelerinde kadın iş gücünün %80 seviyesine gelmesi, OECD GSYİH'sına 6 trilyon dolar katkı sağlayacak.
Ne kadar kadın iş kolunda?
Kadınların istihdam oranının erkeklerin yarısından daha az olduğu görüldü Hanehalkı işgücü araştırması sonuçlarına göre; 2019 yılında, Türkiye'de 15 ve daha yukarı yaştaki istihdam edilenlerin oranı %45,7 olup bu oran kadınlarda %28,7, erkeklerde ise %63,1 oldu. En yüksek istihdam oranı, 2019 yılında %53,0 ile TR21 (Tekirdağ, Edirne, Kırklareli) bölgesinde gerçekleşti. En düşük istihdam oranı ise %30,0 ile TRC3 (Mardin, Batman, Şırnak, Siirt) bölgesinde oldu. En yüksek kadın istihdam oranı, %38,6 ile TR90 (Trabzon, Ordu, Giresun, Rize, Artvin, Gümüşhane) bölgesinde iken en yüksek erkek istihdam oranı, %71,3 ile TR21 (Tekirdağ, Edirne, Kırklareli) bölgesinde gerçekleşti. En düşük istihdam oranı ise kadınlarda %12,4, erkeklerde %49,4 ile TRC3 (Mardin, Batman, Şırnak, Siirt) bölgesinde oldu.
42 milyona yakın kadın nüfus var
Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) sonuçlarına göre; 2020 yılında, kadın nüfus 41 milyon 698 bin 377 kişi, erkek nüfus 41 milyon 915 bin 985 kişi oldu. Diğer bir ifadeyle; toplam nüfusun %49,9'unu kadınlar, %50,1'ini ise erkekler oluşturdu. Kadınlar ile erkekler arasındaki bu oransal denge, kadınların daha uzun yaşaması nedeniyle, 60 ve daha yukarı yaş grubundan itibaren kadınların lehine değişti. Kadın nüfusun oranı, 60-74 yaş grubunda %52,3 iken 90 ve üzeri yaş grubunda %73,4 oldu.
Kadınlar ne kadar çalışıyor?
Kadınların çalışma hayatında kalma süresi 7 yılda 2,4 yıl arttı Çalışma hayatında kalma süresi, bir kişinin hayatı boyunca işgücü piyasasında aktif olması beklenen yıl sayısı olarak tanımlanır. Hanehalkı işgücü araştırması sonuçlarına göre; çalışma hayatında kalma süresi, 2013 yılında 15 ve daha yukarı yaştaki kadınlarda 16,7 yıl, erkeklerde 37,7 yıl iken 2019 yılında çalışma hayatında kalma süresi kadınlarda 19,1 yıl, erkeklerde 39,0 yıl oldu.
Kadınların sosyal ve ekonomik konumlarını iyileştirmek için sorumluluğu bulunan tüm taraflarca çalışmalar yapılması ve olumsuz göstergelerin işaret ettiği alanlarda iyileştirilmelerin yapılması gerekliliği bir gerçektir. Bu alanda gerekli politikaların oluşturulması ve oluşturulan politikaların sağlıklı bir şekilde izlenebilmesi önem arz ediyor.
