TİGEM'den edinilen bilgilere göre, Türkiye'de safkan Arap atı yetiştiriciliği büyük oranda devlet haralarında yapılıyor.
Osmanlı'nın kuruluşundan bu yana atçılık faaliyetleri devam ederken, bugün TİGEM bünyesindeki Eskişehir'deki Anadolu Tarım İşletmesi Müdürlüğünde (TİM), Bursa'daki Karacabey TİM'de ve Malatya'daki Sultansuyu TİM'de safkan Arap atları yetiştiriliyor.
Temmuz ayında söz konusu 3 işletmede toplam 210 koşu tayı satışından 31 milyon 334 bin lira gelir elde edildi. Tayların satış ortalaması 149 bin 210 lira oldu.
Karacabey TİM yetiştirmesi elit taylar 27 Eylül, Sultansuyu yetiştirmesi olanlar 11 Ekim, Anadolu yetiştirmesi olanlar ise 25 Ekim'de İstanbul Veliefendi Hipodromu'nda düzenlenecek müzayedede satışa sunulacak.
Bu işletmelerce satışa çıkartılacak 52 taydan toplam 20 milyon liranın üzerinde gelir elde edilmesi bekleniyor.
Elit taylar arasında kardeşi yüksek yarış performansı ve grup kazanma başarısı göstermiş olanları bulunması sebebiyle bunların satışından yüksek getiri sağlanacağı öngörülüyor.
Yüksek fiyata satılması beklenen taylar arasında Attargah, Akatahan, Sürgün Kral, Efsaneat, Atabeyli ve Eraykan da bulunuyor.
"Dünyada en fazla Arap atına sahip ülke Türkiye"
TİGEM Genel Müdürü Hasan Gezginç, AA muhabirine, safkan Arap atlarının, çoğu ülkede zarafet ve vücut güzelliği dolayısıyla yalnızca gösteri atı olarak, bazılarında ise gösteri ve koşu amaçlı olarak yetiştirildiğini anlattı.
TİGEM'in ise bu atları yarış amaçlı yetiştirdiğini belirten Gezginç, şu bilgileri paylaştı:
"At yetiştiriciliğinin yapıldığı 3 işletmede yıllık ortalama 360 tay dünyaya gelmektedir. Dünyada yaklaşık 18 bin damızlık Arap atı bulunmaktadır. Bu atlardan yaklaşık 4 bin 200'ü Türkiye'de olup, TİGEM'in sahip olduğu at varlığı 1400 baştır. Arap atı yetiştiriciliği konusunda dünyada en fazla Arap atına sahip ülke Türkiye'dir. Türkiye'de en önemli yetiştirici ise TİGEM'dir. Türkiye'de at ıslahının temeli Arap atı üzerine kurulmuş, yetiştiriciliği devlet tarafından önemle ele alınmış bulunmaktadır."
Gezginç, Cumhuriyetin ilanının ardından Mustafa Kemal Atatürk'ün talimatıyla safkan Arap atı yetiştiriciliği konusunda komisyon kurulduğunu ifade ederek, komisyonun, Lübnan, Suriye ve Irak'a gidip, bu bölgelerden 1932'de 22 baş ve 1936'da ise 119 baş olmak üzere, seçilen belli familyalardan safkan Arap atı satın aldığını dile getirdi.
"Yetiştiricilik primi olarak yaklaşık 80 milyon gelir devlete kazandırılıyor"
Türkiye'ye getirtilen bu atlarla ülkede Arap atçılığının dirilişinin yeniden sağlandığını vurgulayan Gezginç, şunları kaydetti:
"2017'de yapılan araştırmaya göre Türk Soy Kütüğü'ne kayıtlı safkan İngiliz ve Arap atı olmak üzere 42 bin at ile sektörün ekonomiye yılda 2,3 milyar lira, kamu bütçesine de yıllık 1,2 milyar lira katkı sağladığı belirlendi. Raporda 1 atın dolaylı ve çarpan etkileriyle beraber 3 kişiye istihdam yarattığı, 11 kişinin ise geçimini sağladığı belirlendi. Sektörün şu an 65 bini yarış atçılığında olmak üzere toplam 84 bin kişiye istihdam, 300 bin kişiye geçim kaynağı yarattığı ortaya çıktı. Belirtilen rakamlar 2017 verileri olup 2022'de bu rakamın yaklaşık 5 kat artarak 10 milyar liranın üzerine çıktığı düşünülmektedir. TİGEM at yetiştiriciliğinde 180 kişiye istihdam yaratarak yaklaşık 500 kişinin geçimini sağlamakta, yetiştirilen taylardan elde edilen satış ve yetiştiricilik primi olarak yaklaşık 80 milyon gelir devlete kazandırılmaktadır. Ayrıca satılan taylar, yüksek yarış performansı göstererek yeni at sahiplerinin sektöre girmesine, dolaylı olarak sektörün büyümesine ve Türkiye ekonomisine katkı sağlamaktadır."
