İstanbul Sanayi Odası ve IHS Markit'in açıkladığı verilere göre; mayıs ayında imalat PMI 50,4 seviyesinden 49,3 seviyesine geriledi. En son geçen yıl mayıs ayında daralma gösteren imalat sanayi, Haziran 2020 itibarıyla büyüme pozisyonuna geçmişti. Bir önceki aya göre kısmi bir düşüş gösteren endeks, özellikle etkili olan kapanma önlemleri ile beraber bu yavaşlama ivmesini artırmış ve 1 yıl aradan sonra ilk defa daralma bölgesine gerilemişti. Kapanma önlemlerine ek olarak, daha önceki analizlerde de dikkat çekildiği üzere tedarik zinciri sorunlarının da hammadde teminine olumsuz etkilerinin imalat sanayisinin yavaşlamasında etkili olduğunu düşünülüyor...
Kapanmanın endirekt etkisi...
Tera Yatırım Başekonomisti Enver Erkan PMI verisinin ayrıntılarına yönelik analizinde şu değerlendirmeyi yaptı:
"Üretim ve yeni siparişler Covid-19 kısıtlamalarından etkilenerek yavaşlamıştır. Söz konusu kısıtlamalar hem talep üzerinde, hem de firma faaliyeti üzerinde etkide bulunmuştur. Aslında, imalat sanayi için direkt etkisi olmayan kapanma döneminin, endirekt şekilde faaliyet azalmasına yol açtığı görülmektedir. Nisan ayındaki kısmi yavaşlama da bu kapsamda söz konusu dönemde ivmesini artırmıştır. Bu etkiler, elbette salgının geçen yıl görülen etkisine kıyasla daha hafiftir."
Firmalar istihdama devam etti..
Erkan analizine şöyle devam etti: "Üretim bandının aktif kalması, faaliyet devamlılığı ve genel ekonomik büyüme açısından olumlu olarak değerlendirilmekle beraber; firmalar da bu kapsamda istihdam artırmaya devam etmişlerdir. Sektörün istihdam ihtiyacını artıran temel etmenler, ekonomik toparlanma ile beraber artan müşteri talebi ve bunun üretim ihtiyacını artırması idi. Ancak tedarik süreleri, ham madde teminindeki zorluklardan dolayı uzamıştır. Aynı zamanda satılan malın maliyetinin artması ve bunun mamul fiyatlarına yansıması ile beraber genel enflasyonist baskılar artmaktadır. TRY'nin değer kaybının hızlanması ve devam etmesi de hammadde fiyatlarının ve buna bağlı olarak girdi maliyetlerinin artmasına neden olmaktadır. ÜFE, Nisan ayında %35,2 seviyesine kadar yükseliş gösterdi ve bu artışın devam etmesini bekleriz"
Ham madde tedariki ve maliyet enflasyonunun takibi..
"Yılın ilk çeyreğinde yüzde 7 olarak gerçekleşen büyümenin en önemli sürükleyici olarak imalat sanayi faaliyeti öne çıkmıştı." diyen Erkan yorumunda şunların altını çizdi: "Yılın ikinci çeyreğinde kısmi yavaşlama etkilerini görmekteyiz. Bunu dönemsel verilerde rakam etkisi olarak görebiliriz, buna karşılık yıllık karşılaştırmada ikinci çeyrek GSYH büyümesi, geçen yıldan gelen bazla önemli ölçüde desteklenecek ve güçlü çift hanelerde olacaktır. Üçüncü ve dördüncü çeyrek açısından ise, makroekonomik dengeler açısından belirleyici bir unsur olarak döviz ve faiz etkileri, ham madde tedariği ve oluşturduğu maliyet enflasyonu gibi etmenleri imalat sanayi aktivitesi açısından takip etmeyi sürdüreceğiz"
