Korumacı önlemler ve resesyonlarla baş etmeye çalışan dünya ülkeleri ekonomilerine dinamizm katmak için faizleri düşürüyor. Ülkeler bu yolla daha çok para basmayı, yatırım iştahını kabartmayı ve iç talebi canlandırmayı hedefliyor.
Piyasalar canlandı
Attığı adımlarla doların yönünü belirleyen; dünya ekonomisini şekillendiren ABD Merkez Bankası (Federal Reserve System-Fed), faizleri 1,75-1,50 bandına kadar indirdi. Bu sayede konut ve otomotiv piyasaları canlandı. Şu aşamada faizleri sabit tutan Jerome Powell yönetimindeki Fed'in 2020'de izleyeceği yol haritası merak konusu.
Avrupa da istemiyor
Avrupa Merkez Bankası (The European Central Bank-ECB) da faizlerde değişikliğe gitmedi. Christine Lagarde başkanlığındaki ilk toplantıda politika faizi yüzde 0'da tutuldu. Marjinal fonlama faizi yüzde 0,25'te bırakıldı. İlaveten aylık 20 milyar Euroluk tahvil alımlarının sürdürülmesine karar verildi. Toplantıda enflasyon hedefe yaklaşana kadar faizlerin mevcut ya da daha düşük seviyelerde kalacağı söylemi tekrarlandı. Bu söylem “ECB 2020'de de faal olacak, yatırımcıları ve tüketicileri mutlu edecek kararlar alacak” yorumlarını beraberinde getirdi.
Rusya Merkez Bankası, faizi bu yıl beşinci kez düşürerek yüzde 6,25'e çekti. Banka, 2020'de benzer kararlar alacağını açıkladı.
Olumlu sinyaller geliyor
Asya'da da benzer bir eğilim var. Kasım ayında kısa vadeli borçlanma maliyetlerini azaltan Çin Merkez Bankası, iç tüketimi artırmak için gerekli her önlemi alacağını deklare etti. Japonya Merkez Bankası ise enflasyonun daha da gerilemesi durumunda faiz oranlarının düşürülebileceği sinyalini verdi.
Latin Amerika ülkelerinde faize büyük darbe vuruldu. Faiz Brezilya'da yüzde 4,5'le, Peru'da yüzde 2,25'le dip noktayı gördü.
Kredi maliyetleri geriledi
Murat Uysal idaresindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) da enflasyon rakamlarını dikkate alarak politika faiz oranını 4 toplantıda bin 200 baz puan indirme yoluna gitti. Kurumun bu adımlarının ardından kamu bankaları yeni paketleri devreye aldı, Haliyle otomotiv, konut ve ticari kredi faizleri geriye geldi. Ekonomideki toparlanma hızlandı. TCMB'nin dünyadaki 2020'de yeni indirim kararları alması bekleniyor.
Manevra alanı dar
Merkez Bankası'nın radikal kararlar aldığını vurgulayan yatırım analistleri, “Son 4 toplantıda 12 puan faiz indirimine gidilmesi üretime ve tüketime olumlu yansıyacak” diyor. Türkiye'nin dünya faiz liginde 24'üncü sırada yer aldığına dikkat çeken aynı analistler, şu değerlendirmelerde bulunuyor: “Şu anda enflasyon ile faiz arasındaki fark bir puana kadar indi. Tabii TCMB'nin halen manevra alanı var ama dar. Öyle görünüyor ki, 2020'nin ilk 3 ayında sarsıcı, şoke edici bir kararla karşı karşıya kalmayacağız. En çok 2,5 yahut 3 puan faiz indirimi yapılacak. Ve enflasyonun yüzde 8,5, faiz oranının yüzde 9 olması durumunda da marj iyice daralacak.”
