Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Rus mevkidaşı Sergey Lavrov ve İranlı mevkidaşı Cevad Zarif görüşmenin ardından ortak basın toplantısı düzenledi.
DHA'nın aktardığına göre Bakanların açıklamaları şu şekilde:
ÇAVUŞOĞLU: ORTAK PAYDADA BULUŞMALIYIZ
“Astana mekanizmasının garantörleri olarak bir buçuk ayda bu üçüncü bir araya gelişimiz. Esasen bu hem Astana sürecine verdiğimiz önemin hem de işbirliğimizin bir göstergesidir. Dolayısıyla bundan sonraki süreçte de bu işbirliğimizi sürdürme arzusundayız. Suriye bağlamında yapıcı işbirliğimiz bölgesel ve küresel konularda da birlikte değerlendirme fırsatı veriyor ve bugün de yine bu konuları ele aldık. Bugünkü toplantımızda Astana mekanizmasının hangi aşamada olduğunu ve yürüttüğümüz işbirliğini bütün boyutlarıyla değerlendirdik. Bundan sonra atılacak adımlar konusunda da görüş alışverişinde bulunduk. Suriye'nin siyasi birliğinin ve toprak bütünlüğünün korunması bizler için ortak paydayı oluşturuyor. Bu amaçla tüm terör örgütleriyle DEAŞ, El-Kaide, PKK, PYD hepsiyle mücadeleyi sürdüreceğiz. Türkiye olarak Fırat Kalkanı ve Zeytindalı Operasyonları'yla önemli bir alan olan yaklaşık dört bin kilometre kareyi teröristlerden temizledik. Şimdi buraya ülkelerini terk etmek zorunda kalan Suriyeli kardeşlerimizin dönmesine hep beraber yardımcı olmamamız lazım. Suriye'nin her yerine insani yardımların ulaştırılması da ortak amacımızdır ve insani yardımların kesintisiz ve engelsiz bir şekilde, ayrım yapılmaksızın tüm Suriyelilere ulaştırılması gerekiyor. Elbette üç garantör olarak hepimiz suriyedeki siyasi krize siyasi çözüm bulunması gerektiğini düşünüyoruz en önemlisi de Suriyeliler tarafından sahiplenilecek ve yürütülecek bir süreç olmasını istiyoruz. Bu anlayışla sürdürdüğümüz Astana toplantıları Suriye'de şiddetin kayda değer şekilde azalmasını sağladı. Ateşkes ihlalleri azaldı ve çatışmalar belli bölgelerle sınırlandı. Bu bölgeler de gerginliği azaltma muhtırası kapsamına alındı.
Hedeflerimizden biri de çatışan taraflar arasında güven arttırıcı önlemlerin geliştirilmesiydi. Bu konuyla ilgili bir çalışma grubu Astana'da toplandı ve tekrar Astana'da toplanması konusunda mutabık kaldık. Bu doğrultuda tutukluların serbest bırakılması, özellikle önemle oluşturduğumuz çalışma grubunun netice getirmesini bekliyoruz elbette bazı mesafeler kat ettik. Diğer taraftan sahada tansiyonun azalmasına katkı sağladı, rejim ve muhalefeti bir masa etrafından toplayarak her iki tarafı da siyasi sürece angaje etti. Bu bakımdan Suriye konusunda bu güne kadar etkili tek uluslararası girişim olduğunu söyleyebiliriz.
Bazı çevrelerin Astana'nın katma değerini teslim etmediklerini ve bu formatı dışlamaya çalıştıklarını görüyoruz. Bu son derece haksız bir yaklaşımdır ve Suriye'deki siyasi krize de bir katkısı yoktur. Nitekim mevcut şartlar altında Cenevre süreci adeta Astana'dan çıkacak sonuçları bekler hale geldi. Esasen Cenevre'deki son altı görüşme turu Astana sayesinde düzenlenebildi, dolayısıyla Astana'nın oynadığı rolü ve katkısını kimse görmezden gelmesin. Var olan sorunları ele almak ve alınan kararların uygulanması için birlikte çalışıyoruz. Astana garantörleri olarak önemine ve işlevselliğine inandığımız bu platformdaki üçlü işbirliğimizi sürdüreceğiz. Suriyede meydana gelen son gelişmeler, Astana platformundaki ortak çabalarımıza ivme vermemiz gerektiğini bir kez aha ortaya koydu, aldığımız kararların uygulanması da dâhil.
Soçi'de düzenlenen Suriiye Ulusal Diyalog Kongresi Cenevre'ye de dinamizm kazandıracak bir enerji yaratmıştır. Bu enerjinin kullanılması ve somut sonuçlara çevrilmesi lazımdır, toplantımızda bu amaçla neler yapabileceğimizi de arkadaşlarımızla değerlendirdik. Değerli basın mensupları, krize kalıcı çözüm bulunması ve Suriye halkının selameti için etkili tüm uluslararası aktörlerin ortak paydada buluşması gerekiyor. Farklı gündemler, farklı ajandalar olmaz, bunu Suriye'de rol almaya çalışan ve Suriye'deki siyasi çözümü baltalamaya çalışan tüm aktörler için bunu söylüyorum. Hepimizin bu ortak paydada buluşması gerekiyor, anlık tepkileri bir kenara bırakmamız lazım ve katma değer sağlamayan söylemlerden herkesin uzak durması gerekiyor, bunun ötesine geçelim. Aktif ve sürekli bir çaba ortaya koyalım. Bu üçlü çabamıza da herkesin destek vermesini beklemek en doğal hakkımızdır. Biz üç garantör ülke olarak üstlendiğimiz bu çabaya devam edeceğiz.”
LAVROV MUHALİFLERİ SUÇLADI: İKTİDAR DEĞİŞİKLİĞİ TALEBİ YIKICI
Rusya, Türkiye ve İran'ın Suriye'yi bölme girişimlerini kabul edilemez bulduğunu belirten Lavrov "Bugünkü görüşmemizin sonuçlarının yer aldığı bir ortak deklarasyon kabul ettik. Her halükarda BM Güvenlik Konseyi'nin (BMGK) 2254 sayılı kararı ve Soçi'de Suriye Ulusal Diyalog Konseyi'nin tavsiyeleri doğrultusunda siyasi çözümün alternatifsizliğine sıkı bağlılığımızı koruyoruz" dedi.
Lavrov, üç ülkenin Astana formatı kapsamındaki çabalarına zarar verilmesine karşı koyacaklarını belirterek, "Bu çabaların devam etmesinde kararlıyız. Üç ülkenin Suriye'deki durumu 2254 sayılı karardaki hedeflere ulaşma çizgisine yeniden getirmek için gerek müştereken gerekse de münferiden atacağı adımlar üzerinde mutabakat sağladık" ifadelerini kullandı.
Lavrov, "Cenevre müzakerelerine dönülmesine yönelik çabalar sürerken bazı dış muhalefet temsilcilerinin açıklamalarını son derece yıkıcı buluyoruz. Bu taraflar, Suriye krizinin çözümü ve siyasi müzakerelere geçiş için iktidar değişikliği, Suriye yönetiminin savaş suçlusu olarak mahkemeye sevk edilmesi gibi ön koşullar öne sürüyorlar. Bu tür yaklaşımlar 2254 sayılı kararın içeriğiyle çelişmekle kalmıyor, aynı zamanda da müzakere sürecini yeniden başlatmaya yönelik çabaları zora sokmak istiyor" dedi.
Lavrov, "Yetkili makamlarımızın yabancı teröristlerin ve militanların takip edilmesi için azami seviyede net, somut ve gerçek zamanlı istihbarat değişimi yapmaları gerekiyor. Bugün söz konusu çalışmanın yapılması konusunda mutabakat sağladık. Türkiye veya Rusya'nın ülkeye giriş yasağı getirdiği kişiler ile Türkiye tarafından sınırdışı edilen kişiler hakkında düzenli olarak istihbarat değişimi yapacağız" diye konuştu.
