Avrupa basını, İran'ın başkenti Tahran'da Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani arasındaki zirveyi, Türkiye'nin İdlib'de ateşkes çağrısı ve insani kriz boyutunu öne çıkararak kamuoyuna yansıttı.
İngiliz Sky News televizyonu, Tahran Zirvesi'ne ilişkin haberinde, İdlib'de yaşanabileceklerden en çok kaygı duyan ülkelerden birinin Türkiye olduğunun altını çizdi.
Türkiye'nin şu ana kadar milyonlarca sığınmacıyı kabul ettiği hatırlatılan haberde, Türkiye'nin İdlib'den kaynaklanacak yeni bir dalgayı istemediği vurgulandı.
Haberde, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın dünkü zirvede Rus ve İran taraflarına ateşkes için baskı yaptığı ancak onların önceliklerinin "bölgeyi teröristlerden temizlemek olduğunda ısrar ettikleri" aktarıldı.
İngiliz kamu yayın kuruluşu BBC de "Rusya, Türkiye'nin İdlib ateşkesi çağrısını reddetti" başlığıyla verdiği haberde, Tahran'daki zirvenin İdlib'de geniş çaplı muharebeyi engellemek için son şans görüldüğü ifade edildi.
"The Times" gazetesi, zirveyi "Erdoğan, Suriye'de kan banyosu uyarısı yaptı, Putin ateşkesi geri çevirdi" başlıklı haberle verdi. Haberde Erdoğan'ın sivillerin katledileceği uyarısına rağmen Rusya ve İran'ın, Türkiye'nin İdlib'de ateşkes çağrısını geri çevirdiği belirtildi.
The Times, zirve sırasında Erdoğan ile Putin'in "nadir bir anlaşmazlık anında" ateşkes konusundaki tartışmasının kameralara yakalandığını da kaydetti.
"The Guardian" gazetesi de Putin ve Ruhani'nin, Türkiye'nin sivil katliamına yönelik uyarılarına kulak tıkadığını yazdı. Haberde, "Putin ve Ruhani, Türkiye Cumhurbaşkanı Erdoğan ile açık bir şekilde çatıştı." ifadesi kullanıldı.
Gazete, Putin'in, Erdoğan'ın uyarılarını dikkate alarak Suriye güçlerine "durma" emri verip vermeyeceğinin belirsizliğini koruduğu kaydedildi.
Yunanistan
Zirveye geniş yer veren Yunan basını, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in, "Suriye rejiminin ülkenin tümünü denetleme hakkına sahip olduğu" yönündeki açıklamasını öne çıkarırken Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın ateşkes çağrısının ise karşılıksız kaldığını vurguladı.
"To Vima" gazetesi, zirveye aynı açıdan yaklaştığı haberine "Putin, Erdoğan'ın ateşkes ile ilgili tezine karşı olduğunu açıkladı" başlığını attı. Gazete, haberinde Putin'in, Erdoğan'ın ateşkes teklifini, İdlib'de bulunan El Nusra cephesinin barış görüşmelerine katılmadığı gerekçesiyle kabul etmediğini belirttiğini aktardı.
"Kathimerini" gazetesi, "Verimsiz toplantıdan sonra Suriye'de korku dengeleri" başlıklı haberinde, Tahran'daki zirveden somut bir sonuç çıkmadığını öne sürdü. Gazete, Suriye'de yeni bir kanlı çatışmanın önlenmesi için umutların azaldığının altını çizdi.
Zirveyi "Putin: Suriye, Esed'e ait" başlığıyla haberleştiren "Ta NEA" gazetesi de Putin'in, Suriye rejiminin ülkenin tümünü denetleme hakkına sahip olduğu görüşünü öne çıkardı. Haberde, Putin'in Suriye'de aşamalı olarak istikrarın sağlanması konusunda Erdoğan ve Ruhani ile yapıcı görüşmeler gerçekleştirdiğini ifade ettiği aktarıldı.
Avusturya
Avusturya Devlet Televizyonu ORF, zirveye ilişkin haberini "İdlib'in geleceği hala belirsiz" başlığı ile verdi. Haberde Erdoğan, Putin ve Ruhani'nin ortak basın toplantısında İdlib'e yönelik saldırının engellenmesi yönünde somut açıklamaların yapılmadığı bilgisi paylaşıldı.
Ülkenin önde gelen gazetelerinden "Kurier"de yer alan haberde, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın görüşmenin ardından sosyal medya hesabı üzerinden yayımladığı "Rejimin çıkarları uğruna on binlerce masum insanın öldürülmesine göz yumulması durumunda, biz böyle bir oyunun ortağı da seyircisi de olamayız." mesajı paylaşıldı. Haberde, Türkiye'nin olası bir İdlib saldırısı nedeniyle sivillerin katledileceği kan gölüne seyirci kalmayacağı ifade edildi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın İdlib sorununun Astana ruhuyla çözülmesi gerektiği değerlendirmesinde bulunduğu aktarılan haberde, Türkiye'nin Tahran'da sivillerin gözetilmeyeceği herhangi bir metodun teröristlerin işine yarayacağı görüşünü ilettiği kaydedildi.
Almanya
"Deutschlandfunk" gazetesi, "Toplantıdan somut sonuç çıkmadı" başlığıyla verdiği haberde, zirvenin sonuç bildirgesinde ana hedefin DEAŞ ve Nusra cephesini bertaraf etmek şeklinde yer aldığı kaydedildi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın ateşkes istediği ve Suriye rejiminin İdlib'e saldırması halinde bölgenin kan gölüne döneceği uyarısında bulunduğu aktarılan haberde, Rusya ve İran liderlerinin ise Suriye rejimini desteklediği ifade edildi.
"Die Zeit" gazetesi de "Vladimir Putin, Suriye'nin tamamen kurtarılmasını istedi" başlığıyla duyurduğu haberde, Tahran'dan bir yakınlaşma ve ortak tutum çıkmadığını kaydetti. Gazete, Erdoğan'ın ateşkes istediğini, Ruhani ve Putin'in ise "bölgedeki terörizmi yenmek" için saldırıdan yana olduğu bilgisine yer verildi.
"Der Spiegel" dergisi de "Putin, İdlib'de çatışmaların durmasını reddetti, Erdoğan ateşkes istedi" başlığını kullanarak, zirve öncesinde Rusya Hava Kuvvetlerinin İdlib'de ayrılıkçıları bombaladığı bilgisine yer verdi. Haberde, Erdoğan'ın Suriye'de durum netleşene kadar Türk askerlerinin ülkenin kuzeyinde kalacağını söylediği aktarıldı.
Dergi, Erdoğan'ın İdlib'in bombalanmasının durdurulması ve ateşkesin sağlanmasında ısrar edeceğini vurguladığı ancak Putin'in Esed'in ülkesini kontrol altına alması gerektiğini söylediği kaydedildi.
Hollanda
"Rusya ve İran, İdlib'de halen Türkiye'ye karşı" başlığını atan kamu yayın kuruluşu NOS, İran ile Rusya'nın İdlib'i fethetmek için askeri harekata kapıları açık bıraktığı, Türkiye'nin ise ateşkes istediği bildirildi.
Haberde Erdoğan'ın "İdlib, sadece Suriye'nin geleceği için değil, bölgede bizim güvenliğimiz ve geleceğimiz için de de önemli. İdlib'e her saldırı bir afetle sonuçlanır. Teröristlere karşı mücadele zaman ve sabır istiyor. İdlib'in kan gölü olmasını istemiyoruz." sözleri de aktarıldı.
"İdlib'de ateşkes sağlanamadı: Suriye harekatı insani felaket tehdidi altında" başlığını atan "De Volkskrant" gazetesi de zirvede İdlib'de ateşkes için anlaşma sağlanamadığını yazdı. Haberde, Erdoğan'ın, "Türkiye'de zaten 3,5 milyon Suriyeli var, tekrar milyonlarca Suriyeliyi koruma altına almak durumunda değiliz." sözlerine yer verildi.
"NRC" gazetesi, "Rusya, İran ve Türkiye arasındaki İdlib konulu zirve toplantısı başarısız" başlığı ile verdiği haberde, uluslararası yardım kuruluşlarına göre insani bir felakete dönüşecek şiddetli çatışmanın kaçınılmaz olduğunu aktardı.
Haberde zirvenin ardından yayımlanan ortak bildiride Suriye'deki çatışmanın askeri harekat yerine müzakereler ile çözülmesi önerisinde bulunulduğu kaydedildi.
