İran, P5+1 ülkeleri ile anlaştı

Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikasından Sorumlu Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini'nin ofisinden yapılan yazılı açıklamada, İran ile P5+1 ülkeleri arasında "Arak Reaktörü'nün Modernizasyonu" konusunda anlaştıkları bildirildi.

Dışişleri bakanları tarafından imzalanan anlaşmanın, nükleer anlaşmanın uygulanmasına yönelik önemli bir adım olarak değerlendiriliyor.

Arak reaktörünün modernizasyonunun tamamlanması için katılımcı ülkelerin yükümlülüklerinin çerçevesinin çizildiği anlaşmada, modernizasyonun ertelenmeden başlaması isteniyor.

Anlaşmaya göre Arak modernleştirme projesinden İran sorumlu olacak, P5+1 ülkeleri ise projeye yardımcı olarak müdahil olacak.

İran, projenin sahibi ve yönetisi olarak lider rolü alırken, P5+1 ülkeleri ise proje kapsamında rektörün dizaynı, yakıt geliştirme, üretim, güvenlik, reaktör parça tedariki ve kullanılmış yakıt yönetimi konularında destek verecek.

Anlaşmaya göre "Arak Reaktörü Modernleştirme Projesi Destek Çalışma Grubu" kurulacak ve projeyi İran ve gruptan oluşan uluslararası ortaklık tamamlayacak.

İran ve Çalışma Grubu'nun, modernizasyon projesi için 5 yıllık bir plan hazırlayacak.

İran ve Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi'nin daimi üyeleri ABD, Rusya, Çin, Fransa ve İngiltere ile Almanya'dan oluşan (P5+1 ülkeleri) arasında 14 Temmuz'da Viyana'da varılan kapsamlı nükleer anlaşmadaki önemli yükümlülüklerden biri de "Arak araştırma reaktörünün modernizasyonu" konusuydu. Anlaşmaya göre İran'ın, Arak ağır su reaktörünü hafif su reaktörüne dönüştürmek ve tıbbi araştırmalar yapmak üzere yeniden tasarlaması öngörülüyor.

Nükleer müzakerelerde Batı, Arak ağır su reaktörüne yönelik endişelerini belirtmiş, İran'dan reaktörün kapatılarak çok daha az miktarda plütonyum üretecek başka bir reaktör kurmasını talep etmişti.

İran ise Arak ağır su reaktörüne tıbbi ihtiyaçlara yönelik radyoizotoplar üreteceği için gerek duyulduğunu belirterek talepleri reddetmiş ancak daha sonra endişeleri gidermek amacıyla reaktörü yeniden yapılandırarak normal üretimin beşte biri oranında plütonyum üretmeyi teklif etmişti.