Hamas bir süredir gündemde olan İsrail ile ateşkes görüşmelerinin yeni bir anlaşma olmayıp 2014'te Tel Aviv ile yapılan anlaşmanın güçlendirilmesi kapsamında gerçekleştirildiğini belirtti.
Hamas yöneticilerinden Halil el-Hayye, Gazze'de düzenlediği basın toplantısında, Mısır'ın başkenti Kahire'de birkaç haftadır devam eden İsrail ile ateşkes görüşmelerine ilişkin açıklamalarda bulundu.
İsrail ile yeni bir anlaşmanın söz konusu olmadığını 2014'teki ateşkes anlaşması temelinde çalışıldığını söyleyen Hayye, "Bunu sağlamlaştırıp güçlendirmeyi görüşüyoruz." dedi.
Hayye, "Şu an ateşkesin güçlendirilmesi ve ablukanın kaldırılmasına karşılık Gazze sınırındaki Yahudi yerleşim birimlerine yanan uçurtma ile balon gönderilmemesi ve sınırdaki tel örgülere yaklaşılmaması şeklinde sunulmuş bir teklif söz konusu." diye konuştu.
Ablukanın kaldırılması konusunda Birleşmiş Milletler (BM) ve Mısır'ın Gazze'deki insani durumun iyileştirilmesi için bir dizi öneriler sunduğunu aktaran Hayye, "sınır kapılarının açılması, balıkçılara dayatılan avlanma sınırının kaldırılması, elektrik problemi ile Gazzeli memurlar sorununun çözülmesi, bölgede ekonomi ve alt yapıyı güçlendirecek projelerin hayata geçirilmesi" gibi konuların bu önerilerden bazıları olduğunu kaydetti.
Gazze'deki ekonomik kalkınma ve alt yapıyı güçlendirmeye yönelik projelerden bazısının uygulanmaya başlandığını belirten Hayye, bunların ne olduğuna ilişkin ise bilgi vermedi.
BM ve Mısır'ın "Gazze'de uygulanacak projelerin gözetimini yapması için Filistin yönetiminin de anlaşmada taraf olmasını istediğine" işaret eden Hayye, "Filistin yönetiminin Gazze ablukasının kaldırılması fikrini hala kabul etmediğini ve uzlaşıyı engellediğini" ileri sürdü.
Hayye, Hamas olarak "Rami el-Hamdallah başkanlığındaki mevcut Filistin hükümetinin anlaşmada taraf olmasını ya da Gazze'deki projelerin gözetimini yapmasını reddettiklerini" belirterek, "Bu hükümet, ayrılığın bir parçası oldu. Gazze'ye dayatılan ablukanın artırılmasına katkıda bulundu." şeklinde konuştu.
Hamas'tan "Gazze'ye deniz yolu hattı" talebi
Gazze'nin dünyayla bağlantısını sağlayacak bir deniz yolu hattı oluşturulmasını istediklerini söyleyen Hayye, şunları kaydetti:
"Gazze ablukasının kaldırılmasının yolu Batı Şeria, Kudüs ve Gazze dahil tüm Filistin halkına ait bir limanın olmasından geçiyor. Ancak bu liman inşa edilene kadar Gazze halkının sıkıntılarının giderilmesi için bir deniz yolu hattı oluşturulmasını istiyoruz."
Söz konusu deniz yolu hattının BM gözetiminde olmasını kabul ettiklerini dile getiren Hayye, Gazze'ye Gazze Şeridi sınırları dışında bir havalimanı yapılmasını reddettiklerini vurguladı.
Filistin uzlaşısı
Filistin uzlaşısı konusuna da değinen Hayye, Hamas olarak sağlanacak uzlaşının "ortaklık, işbirliği ve koordinasyon" temeline dayanmasını istediklerini ifade etti.
Kahire'de 2011'de yapılan anlaşmayı "ulusal birlik için anayasa" niteliğinde gördüklerini belirten Hayye, bu anlaşmaya göre Filistin Kurtuluş Örgütü'nün (FKÖ) yeniden yapılandırılmasını ve yeni bir ulusal meclis oluşturulmasını talep ettiklerini söyledi.
Hayye Ramallah'taki mevcut hükümetin yerine tüm Filistinli tarafların yer aldığı yeni bir ulusal birlik hükümetinin oluşturulması gerektiğini vurgulayarak, "Halihazırdaki hükümet, liyakat sahibi değil ve sorumluluklarını taşıyamıyor." ifadesini kullandı.
Hamas yöneticisi ayrıca Filistin yönetiminin Gazze'ye uyguladığı yaptırımların bir "suç" olduğunu belirterek söz konusu yaptırımların en kısa sürede kaldırılmasını istedi.
Muhtemel Hamas-İsrail anlaşması
İsminin açıklanmasını istemeyen Hamaslı bir yetkili 7 Ağustos'ta AA muhabirine yaptığı açıklamada, "Hamas ile İsrail arasında üçüncü tarafların aracılığıyla yürütülen müzakerelerin bu ay sonunda kamuoyuna açıklanarak uygulamaya konulacağını" belirtmişti.
Tarafların iki hafta boyunca "birbirini test edeceğini" bildiren Hamaslı yetkili, Mısır ve BM'nin anlaşma için ara buluculuk yaptığını, Türkiye ve Katar'ın da yapıcı bir rol oynadığını ifade etmişti.
Buna göre, muhtemel anlaşmanın detayları şu şekilde:
Refah Sınır Kapısı açılacak, abluka hafifleyecek
İlk olarak İsrail ablukası altındaki Gazze Şeridi'nin Mısır'a açılan sınır kapısı Refah, kalıcı olarak açılacak. İsrail'den Gazze'ye ticari malların ithalat ve ihracatının yapıldığı Kerm Ebu Salim Sınır Kapısı'ndaki İsrail ablukası da hafifletilecek.
Gazze için Mısır tarafına liman ve havalimanı inşa edilecek
Mısır'ın Sina Yarımadası'nda Gazze'nin de kullanabileceği bir liman ve havalimanı inşa edilecek.
5 yıllık ateşkes sağlanacak
Taraflar arasında en az 5 yıllık ateşkes ilan edilmesi planlanan anlaşmada, Hamas'ın elinde olduğu iddia edilen 2 İsrailli asker ile 2 İsrailli sivili iade etmesi maddesi de yer alacak.
Ayrıca Filistinliler Gazze'den İsrail tarafına yanan balon ve uçurtma göndermeye son verecek.
