Suriye'de yaşam şartlarındaki büyük bozulma, Esed'in en büyük destekçileri Dürzileri de isyan ettirdi.
Geçtiğimiz hafta Suriye'nin Dürzilerin kalesi sayılan Suweida kentinde Dürziler, yaşam şartlarının her gün kötüye gitmesi yüzünden protesto gösterilerine başladı.
Ürdün sınırındaki kentte düzenlenen protestolara çok sayıda Dürzinin katıldığı bildirildi.
Protestolara katılan göstericilerin çoğunluğunu gençlerin oluşturduğu; protestocuların ekonomide yaşanan olumsuzluklardan Esed yönetimini sorumlu tutarak kınandığı belirtildi.
Protestocuların, Esed yönetiminin son haftalarda uygulamaya koyduğu kemer sıkma politikaları ve Suriye Poundu dışındaki paralarla alışverişin yasaklanmasına de sert tepki gösterdiği açıklandı.
YouTube görüntülerinde, Suweida şehrinde, Esed'in kuzeni Rami Makhlouf'un sahibi olduğu bir telekom tekeli olan Syriatel'in bir binasının önünde protesto düzenleyen düzinelerce Dürzi genç insan gösterildi.
Humus ve diğer isyancı bölgelere yapılan rejim saldırılarında 2011 ve 2012 yıllarında yaklaşık 200 Dürzi askerinin öldürülmesi de Suweida'da öfkeye neden oldu.
Ölümler, rejimi Suweida'daki Dürzilere zorunlu askerlikten muafiyet vermeye ve onları büyük ölçüde iç savaşın kenarlarında tutmaya teşvik etti.
Suweida'da Dürzi kökenli bağımsız bir siyaset araştırmacısı Mazen Ezzi, sayılarının küçük olmasına rağmen protesto gösterilerinin önemli olduğunu; çünkü bölgenin isyancıların ele geçirilmesi riskinden ziyade Dürzilerin Esed rejimi altında yaşamı kabul etttiğini söyledi.
Araştırmacı Ezzi, “Rejimin hâlâ ateş gücü var ve ama her çökebilir; korku bariyeri kırıldı ve insanlar silahlandı” dedi.
Suweida'da protestocularının birçoğunun tutuklandığını ve kısa bir süre tutulduktan sonra serbest bırakıldığını belirten Ezzi, “Güvenlik güçlerinin protestoculardan birini yakalaması ve tutuklaması artık o kadar kolay değil; çünkü topluluktan misillemeler olacak” dedi.
CIA Factbook'a göre Dürziler, Suriye'nin 19,5 milyonluk nüfusunun yüzde 3'ünü oluşturuyor. Bunun 600.000 kişiden yaklaşık 400.000'i Suriye'nin Ürdün sınırındaki Suweida kentinde yaşıyor ve Şam'ın Jaramana banliyösü da diğer Dürzi nüfusunun yoğunlukta bulunduğu anamerkez.
Dürzi mezhebi üyeleri, yıllarca Esed ailesi yönetimine karşı 2011 isyanının ilk şiddet içermeyen safhasında sokaklara döküldü.
Bunlar arasında en göze çarpanı, Büyük Suriye İsyanını 1925'ten 1927'ye kadar Fransız yönetimine karşı yöneten Sultan Başa Al Atrash'in kızı Muntaha Al Atrash'di.
Bayan Atrash, Mart 2011'de Şam'daki Marjeh Meydanı'nda ilk sürekli demokrasi yanlısı gösteriyi düzenleyen kadın aktivistler arasındaydı.
Güvenlik güçleri protestoyu coplarla dağıttı; ancak topluluk, silahlı hale geldiğinde ve militanlar isyancı saflarına hâkim olmaya başladıklarında isyana karşı ihtiyatlı davrandılar.
Merkezi otoritenin zayıflaması, Suweida'daki Dürzi ile komşu Deraa valiliğine bağlı Sünniler arasındaki eski toprak anlaşmazlıklarını yeniden açarak karşılıklı cinayetler ve adam kaçırmalara yol açtı.
Haziran 2015'te, Al Nusra üyeleri, İdlib'in kuzey valiliğinde 20'den fazla Dürzi köylüsünü öldürdü.
Üç yıl sonra IŞİD üyelerinin Suweida'da yaptığı saldırıda 200'den fazla Dürzi öldürüldü.
