Birleşmiş Milletler (BM) gözetiminde Cenevre 9 görüşmeleri kapsamında Viyana'da Suriye konulu özel toplantının ilk gününde İngiltere, ABD, Fransa, Ürdün ve Suudi Arabistan muhalefet heyetine bir strateji belgesi iletti. BM heyeti, taraflarla "Soçi" gündemiyle bir araya gelirken, rejim heyeti uzlaşmaz tavrını korudu.
AA muhabirinin toplantıya katılan kaynaklardan aldığı bilgiye göre, toplantının ilk gününde BM Suriye Özel Temsilcisi Staffan de Mistura, rejim ve muhalefet heyetleriyle ayrı ayrı görüşmeler gerçekleştirdi.
Muhalefet heyetine, De Mistura ile toplantısından önce İngiltere, ABD, Fransa, Ürdün ve Suudi Arabistan tarafından bir bildiri gönderildiği öğrenildi.
"Strateji belgesi" niteliğindeki bildiride, anayasa hazırlığı ve seçimlerin düzenlenmesi üzerinde durulduğu belirtildi.
5 ülkenin kendilerini "Küçük Grup" olarak adlandırdığı belgede, De Mistura'ya, rejim, muhalefet ve garantörlerin dışında, Küçük Grup ile de görüşme çağrısı yapıldı.
Belgede, cumhurbaşkanının yetkilerinin kısıtlanması, bunun yerine başbakan ve "bölgesel hükümetlere" belli yetkiler verilmesi önerildi.
Seçimler konusuna da değinilen belgede, mülteci konumundaki Suriyelilerin de oy kullanması gerektiğine dikkat çekildi.
Belgedeki "Güvenli bölgeler" başlığında yabancı milislerin çekilmesi, ablukaların son bulması, saldırıların durması ve insani yardımların ulaştırılması gerektiği vurgulandı.
RUSYA'YA KARŞI DENGE UNSURU
Kaynaklar, inisiyatifin, 5 ülkenin, Rusya'nın rejime yeterli baskı yapmadığı, yapsa dahi bunun rejimin tutumuna yansımadığı konusundaki ortak fikrinden kaynaklandığını belirtiyor. Buna göre, 5 ülke, muhaliflere bir yol çizerek, Rusya karşısında denge unsuru oluşturmayı hedefliyor. 5 ülke muhaliflerin Soçi'de düzenlenecek Ulusal Diyalog Kongresi'ne katılmasına da sıcak bakmazken, Türkiye'nin ise Kongre'ye katılmaları için muhalefet heyetini teşvik ettiği ifade ediliyor.
SOÇİ KARARI
Bu arada De Mistura da BM olarak Soçi'ye katılıp katılmayacaklarına karar vermek için taraflarla görüşmelerini sonlandırmayı bekliyor. BM Temsilcisinin, yarın sabah rejim, öğleden sonra ise muhalefet heyetiyle bir araya geldikten sonra Genel Sekreter Antonio Guterres'e bilgi vermesi, ardından toplantının sonunda kararını açıklaması bekleniyor.
REJİM UZLAŞMAZ TAVRINI KORUYOR
Öte yandan De Mistura'nın rejim heyetiyle yaptığı görüşmenin olumsuz geçtiği öğrenildi. Rejim heyeti başkanı Beşşar Caferi'nin görüşmenin büyük kısmını Türkiye'nin Zeytin Dalı Harekatı'nı eleştirmeye ayırdığı, anayasa konusunun adresi olarak, Soçi ya da Cenevre'yi değil, Şam'ı gösterdiği bilgisine ulaşıldı.
Cenevre'deki 8. tur görüşmeler, Beşşar Esed rejiminin uzlaşmaz tutumu nedeniyle başarısızlıkla sonuçlanmıştı. Muhalefet heyeti, rejimin "muhatap bulamama" bahanesini ortadan kaldırabilmek için geçen tura ilk defa, geniş kapsamlı tek bir heyet ile katılmıştı. Buna rağmen rejim heyeti, üç hafta süren görüşmelerin yalnızca 9 gününde yer almıştı. Muhalifler, "doğrudan" ve "ön koşulsuz" siyasi geçiş müzakerelerine geçmeyi teklif ederken, rejim heyeti, süreci oyalamak için terörle mücadele başlığına odaklanmayı seçmişti.
Viyana'daki Cenevre 9 görüşmeleri kapsamında gerçekleştirilen özel toplantının gündemini, Soçi'de 29-30 Ocak'ta yapılacak Ulusal Diyalog Kongresi hazırlıkları oluşturuyor. Taraflar, Soçi'de ele alınması planlanan anayasa komitesi oluşturulması konusunu müzakere ediyor. Özel toplantının yarın sona ermesi bekleniyor.
