Bangladeşli yetkililer, Arakanlı Müslümanların geri dönüşlerinin, gönüllülük esaslı olmak üzere planlandığı gibi bugün başlayacağını bildirdi.
Bangladeşli mülteci komisyonu üyesi Abül Kelam, düzenlediği basın toplantısında, yetkililerin bugün öğleden sonra bir kampta Arakanlı Müslümanlarla görüşerek gönüllüleri Myanmar sınırına götüreceğini söyledi.
Uluslararası Kızılhaç Komitesi ise Myanmar'daki koşulların Arakanlı Müslümanların Bangladeş'ten güvenli dönüşü için uygun olmadığını açıkladı.
Arakan'da faaliyet gösteren az sayıdaki insani örgütten biri olan komitenin Birleşmiş Milletler (BM) gözlemcisi Robert Mardini, gazetecilere yaptığı açıklamada, Arakanlı Müslümanlarla Myanmar hükümeti arasındaki çatışmanın çözülmediğini, Arakan eyaletinde "çok sayıda köyün" yıkılması nedeniyle bu kişilerin dönecek yerlerinin olmadığını ifade etti.
Mardini, "Hala koşulların gönüllü, güvenli ve onurlu dönüş için uygun olmadığına inanıyoruz." diye konuştu.
Bangladeş ile Myanmar arasında varılan anlaşma uyarınca ilk etapta Myanmar tarafından "dönüşüne onay verilen" 2 bin 200 Arakanlının yeniden yerleştirilmesi öngörülüyor. Geri dönüşüne onay verilen mültecilerin hiçbiri, BM koruması olmadan Myanmar'a geri dönmek istemiyor.
Bangladeş hükümeti, hiçbir mültecinin geri dönmeye zorlanmayacağına dair güvence verdi ancak kamplarda alınan tedbirler bunun aksinin olabileceği kaygısına yol açtı.
BM'ye göre, 25 Ağustos 2017'den sonra Arakan'dan kaçmak zorunda kalarak Bangladeş'e sığınanların sayısı 700 bini aştı. Uluslararası insan hakları kuruluşları, yayınladıkları uydu görüntüleriyle yüzlerce köyün yok edildiğini kanıtladı.
Arakanlıların topraklarına dönüşü için Myanmar ve Bangladeş hükümetleri arasında imzalanan anlaşma, yerinden edilenlerin durumlarını belgelendirmeleri mümkün olmadığı için uygulamada işlevsiz kalıyor.
BM ve uluslararası insan hakları örgütleri, Arakanlı Müslümanlara yönelik şiddeti "etnik temizlik" ya da "soykırım" olarak adlandırıyor.
Uluslararası medya ve kuruluşların Arakan eyaletine girişini ciddi oranda kısıtlayan Myanmar hükümeti, bugüne kadar Arakanlı Müslümanların geri dönüşlerine ilişkin verdiği sözleri de yerine getirmedi.
Bangladeş'e sığınan Arakanlı Müslümanlar ve insan hakları örgütleri, gerekli güvenli ortam sağlanmadan bu kişilerin Myanmar'a dönmelerinin, yeni bir etnik temizlik kampanyasına yol açacağı endişesini taşıyor.
Myanmar ve Bangladeş hükümetleri, Arakanlı Müslümanların topraklarına dönüşü için 23 Kasım 2017'de bir anlaşma imzaladı.
Anlaşmaya göre, Myanmar'a dönmek isteyenler, Bangladeş'e geçmeden önce Myanmar'da yaşadıklarına dair belge sunmak zorunda. Ancak 1982'de vatandaşlık hakları ellerinden alınan Arakanlı Müslümanların Myanmar'da kayıtlarının bulunmaması bu süreçte ciddi sorun yaratıyor. Anlaşmada, Bangladeş'e geçen Arakanlı Müslümanlara bu ülkede BM tarafından verilen belgelerin de Myanmar hükümetinin "onay" sürecinden geçmesi gerektiği belirtiliyor.
Ayrıca anlaşmanın imzalanmasından itibaren 2 ay içinde Arakanlı Müslümanların topraklarına dönüşünün başlaması gerekiyordu ancak Arakanlı Müslümanların eve dönüş sürecinin ertelendiği duyuruldu.
Yerinden edilenlerin durumlarını belgelendirmeleri mümkün olmadığı için anlaşma uygulamada işlevsiz kaldı.
Öte yandan, Myanmar'da uğradıkları zulümden canlarını zor kurtararak Bangladeş'teki kamplara sığınan Arakanlı Müslümanlar, kendilerine vatandaşlık başta olmak üzere belirli haklar verilmedikçe ve güvenliklerinden emin olmadıkça Myanmar'a dönmek istemiyor.
Kamplardaki hayatlarının Myanmar'da uğradıkları zulümle karşılaştırıldığında daha iyi olduğunu düşünen Arakanlı Müslümanlar, tüm zorluklara rağmen Bangladeş'in Cox's Bazar bölgesinde imkansızlıklar içinde hayata tutunmaya çalışıyor.
