TİMETURK I HABER MERKEZİ
Melahat KEMAL
Iraklı Şii lider Sadr'ın IŞİD sonrası Musul'un idaresine dair basın ile paylaştığı plan 29 maddeden oluşuyor.
Sadr'ın Musul planı şöyle:
- Irak genelinde, sadece IŞİD'den alınmış bölgelere mahsus olmayacak biçimde yeniden yapılandırma kampanyalarını desteklenmek için uluslararası bir fon kurulması.
- Irak ordusunun çatışmalardan etkilenen bölgelere acil temel yardım ve erzakı temin etmesi.
- Mezhebî ve etnik temelli çatışmaları sonlandırmak üzere insan hakları ve azınlıkların haklarını dikkate almak üzere hükümet ve parlamento yetkilileri ile ortaklaşa çalışacak uluslararası bir yapının kurulması.
- Çatışma bölgelerinde acil yardıma ihtiyaç duyanlara ulaşabilmek üzere Kızıl Haç ve diğer insani yardım kuruluşları ile ortaklaşa bir Irak ihtiyaç komitesi kurulması.
- Gerek IŞİD'den alınmış gerekse tartışmalı bölgelerde kontrolü sağlamak üzere Irak ordusu ve güvenlik güçlerinin kuvvetlendirilmesi gerekmektedir.
- Kürdistan Bölgesi'ndeki tüm partilerle Irak'taki statükonun ve halkın yararına olacak biçimde etkili ve ciddi bir şekilde iletişim kapılarının açılması gerekmektedir. Müzakereler BM gözetiminde olmalı.
- Diplomatik araçlar etkin bir biçimde kullanılarak Türkiye'nin Irak'a müdahalesine son verilmesi için uluslararası seviyede ve anayasa ve hukuk çerçevesinde devamlı bir politika oluşturulmasına ihtiyaç vardır.
- Irak'ın IŞİD'den temizlenmesi için kahramanca mücadele eden mücahitlere iş imkanı sağlamak için entegre stratejiler geliştirilmelidir.
- Güvenlik güçlerinin bağımsızlık ve özerkliğini korumak için düzensiz Haşd-i Şaabi unsurları ile güvenlik güçlerinin birleştirilmesi gerekmektedir.
- Irak hükümeti, tüm işgalci güçlerin ve ittifakların Irak topraklarından çıkartılmasının yani devletin prestijinin ve egemenliğinin korunmasının garantisini vermelidir.
- Hizipçi ve mezhepçi, gerginliğe sebep olan tüm etmenleri ortadan kaldırmak için aşiret lideri ve toplumun elitleri ile diyalog kapısının açılması gerekir.
- Irak'ın birliğini, güvenliğini ve egemenliğini korumak üzere ciddi ve aktif bir siyasi diyalog kurulmalı, hatta bu sadece siyasi seviyede kalmayıp kapsamı genişletilmeli.
- Irak'ın tüm sınırlarının Irak ordusu ve sınır muhafızları tarafından korunması gerekmektedir.
- IŞİD'den alanan bölgelerde korku ve endişeyi, etnik çatışma riskini ortadan kaldırmak üzere eğitim ve kültür alanında bir kampanya başlatılmalı.
- Ulusal uzlaşıyı sağlamak üzere kapsamlı bir diyalog başlatılmalı.
- Irak'ta tüm silahlar toplanarak sert mekanizmalarla devlete teslim edilmeli.
- Düzensiz unsurlardan oluşan güvenlik şirketleri üzerinde bir çalışma yapılmalı ve ordunun ve güvenlik güçlerinin bağımsızlık ve prestijini yeniden inşa etmek için sıkı kurallar getirilmeli.
- Irak adalet makamları IŞİD ile bağlantılı olanların itham edilmesi ve dedikodulardan dolayı haksız yere tutuklananlarının belirlenmesi noktasında tam yetkiye sahip olmalı
- Adalet Bakanlığı haksız yere tutuklananları da göz önünde bulundurarak teröre bulaşanları etnik temelli yaklaşmadan soruşturmalar yürütmeli.
- Silahlı grupların karargahları kapatılarak kültürel, sivil veya sosyal alanlara dönüştürülmeli.
- IŞİD'den kurtarılan bölgelerde temel hizmetleri karşılamak üzere aşiretlere dayalı sivil komiteler kurulmalı. Bu bölgelerdeki siyasi süreç BM gözetiminde işletilmeli
- Ulusal yatırım kanuna bağlı olarak altyapının yeniden insaşında yabancı yatırımcılara kapılar açılmalı
- Komşu ülkelerin Irak'ın iç işlerine karışmasına izin verilmemeli.
- IŞİD'den kurtarılan bölgelere merkez ve güney Irak'tan aşiret temsilcileri gönderilerek etnik temelli çatışmaların önüne geçilmeli.
- Irak halkı arasında vatanseverlik duygusunu pekiştirecek biçimde her alanı kapsayan millî deklarasyon için belirgin bir strateji belirlenmeli.
- Musul'un düşmesine ve Speicher Katliamı'na dair kapsamlı bir soruşturma yapılmalı ve sonuç halk ile paylaşılmalı.
- Terörizm suçlarını belgeleyecek bir hükümet mekanizması kurulmalı.
- IŞİD işgali nedeniyle yurtlarından olmuş insanların kurtarılmış bölgelerdeki yerlerine geri dönebilmeleri için sıkı çalışmak ve onların yaşayacakları tüm sorunları engellemek gerekmektedir.
- Irak'taki azınlıkların faaliyetleri için Yüksek Konsey kurmak üzere bir taslak oluşturulmalı.
