Süleyman Soylu 1969'da İstanbul doğdu. Aslen Trabzonlu'dur. İlk ve orta öğrenimini İstanbul Gaziosmanpaşa'da tamamladı. Lise eğitimini Plevne Lisesi'nde tamamladıktan sonra İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi'nden mezun oldu.
Türkiye siyasetine ilk olarak 1987 yılında adım attı. Demokrat Parti ve Adalet Partisi çizgisindeki aile geleneğini devam ettirerek merkez sağ Doğru Yol Partisi'nin (DYP) Gençlik Kolları'nda göreve başladı.
1987-1990 yılları arasında, DYP İstanbul İl Teşkilatının Gençlik Kolları Yönetim Kurulu üyeliği ve teşkilat başkanlığı görevini üstlendi.
1989′da okul arkadaşlarıyla ortaklaşa kurduğu bir şirketle ticaret hayatına atılan Süleyman Soylu, 1995 yılında kendi kurduğu şirketiyle siyasi hayatının yanı sıra halen ticari hayatını da sürdürmektedir.
Meslek kariyerine ilk olarak 1990 yılında İstanbul Menkul Kıymetler Borsası aracı kurumlarında başladı.
1995 yılında DYP Gaziosmanpaşa ilçe örgütünün yönetim kurulu üyeliğine seçildi.
17 Temmuz 1995 tarihinde ilçe teşkilatının başına getirdi.
25 yaşında Türkiye'nin en genç ilçe başkanı ünvanını aldı. Dört yıl sonra 29 Nisan 1999'da İstanbul il başkanlığı görevini geldi ve 2002 Genel Seçimleri öncesi milletvekili adayı oluncaya kadar bu görevi yürüttü.
Doğru Yol Partisi'ndeki önemli görevlere getirildiğinde o dönemin parti Genel Başkanı ve İstanbul milletvekili olan Tansu Çiller'in partili genç gözdelerinden oldu.
DYP'nin 22 Temmuz 2007 Genel Seçimleri öncesinde ANAP'la birleşme çabaları esnasında Demokrat Parti ismini alarak girdiği seçimlerde baraj altında kalması sonrasında Mehmet Ağar´ın istifasının ardından yapılan olağanüstü genel kurulun üçüncü turunda Süleyman Soylu, geçerli 800 oyun 529'unu alarak genel başkanlığa seçildi.
15 Kasım 2008'de gerçekleştirilen Nevval Sevindi ve Refaiddin Şahin'in de aday olduğu DP 9. Olağan Kongresi'nde 993 oy geçerli oyun 922'sini alan Süleyman Soylu, genel başkanlığa yeniden seçildi.
2009 Yerel Seçimleri öncesinde, hedefinin 2007 Genel Seçimleri'nde elde edilen yüzde 5,4'lük oy oranının üstüne çıkmak olduğunu söyledi ve “Yüzde 5,4'ün altında kalırsak çekilirim” dedi.
Yerel seçimlerde il genel meclisi oylamasında partisi yüzde 4 oy alınca Süleyman Soylu, seçimin ertesi günü yaptığı açıklamada “Ben bildiğiniz siyasetçilerden değilim” diyerek istifa edeceğini ve kongrede aday olmayacağını açıkladı.
Ancak parti tabanının ısrarlarına dayanamayan Süleyman Soylu, 12 Mayıs'ta bu kararını değiştirdiğini ve tekrar aday olacağını açıkladı.
16 Mayıs 2009'da kendi talebi ile gerçekleşen 5. Olağanüstü Büyük Kongre'de 3. tur oylaması öncesinde adaylıktan çekildiğini açıkladı.
Bu süreçten sonra, ülke çapındaki değişik üniversitelerden ve çeşitli sivil toplum örgütlerinden gelen davetlerle Türkiye'nin bir çok bölgesinde konferans ve panellere katıldı.
12 Eylül Referandumu için sunulan anayasa değişikliği paketinin, Türkiye'nin dönüşümü ve demokratikleşmesi için hayati öneme sahip olduğunu gören Süleyman Soylu, ”Demokrasi Buluşmaları” adını verdiği bir dizi seminer düzenledi ve arkadaşları ile birlikte Türkiye'yi dolaşarak ”evet” oyu tercihinin sebeplerini milletle paylaştı. Bu faaliyetinin ardından Hüsamettin Cindoruk'un genel başkan olduğu DP'den ihraç edildi.
Ak Parti Genel Başkanı ve Başbakan Recep Tayyip Erdoğan tarafından aktif siyasete yeniden davet edilen Süleyman Soylu 5 Eylül 2012 tarihinde gerçekleşen AK Parti Genel Merkezi'nde genişletilmiş grup toplantısında düzenlenen törenle resmi olarak AK Parti'ye katıldı.
30 Eylül 2012'de AK Parti MKYK'sına seçilmiş, müteakiben Ak Parti Genel Başkan Yardımcılığı görevine getirildi.
7 Haziran ve 1 Kasım Milletvekilliği Genel Seçimlerinde Trabzon Milletvekili seçildi.
24 Kasım 2015 - 01 Eylül 2016 tarihleri arasında Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı yaptı.
01 Eylül 2016'da İçişleri Bakanlığı görevine getirildi.
Dünyayı sallayan koronavirüs nedeniyle 31 ilde sokağa çıkma yasağı ilan edilmişti. Bu sokağa çıkma yasağı açıklamasının ardından halk marketlere ve fırınlara akın etmesinden dolayı çıkan görüntülerden dolayı 12 Nisan 2020 tarihinde sürpriz bir şekilde İçişleri Bakanlığı görevinden istifa etti.
Süleyman Soylu evli ve bir kız bir de erkek çocuk babasıdır.
