Vietnam'ın ev sahipliğinde telekonferans yoluyla düzenlenen 36. Güneydoğu Asya Uluslar Birliği (ASEAN) Zirvesi'nde konuşan Malezya Başbakanı Muhyiddin, bölgesel güvenlik sorunları, Arakanlı mülteciler, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını ve salgın sonrası bölge ülkeleri arasında turizme dair değerlendirmelerde bulundu.
Son aylarda Güney Çin Denizi'nde Çin ile ASEAN ülkeleri arasında yaşanan ufak çaplı gerginliklere değinen Muhyiddin, "Malezya, Güney Çin Denizi'nin ticaret ve barış denizi olması gerektiği fikrini savunmayı sürdürmektedir." ifadesini kullandı.
Muhyiddin, bölgede barışı ve istikrarı sağlamak için tarafların birlikte çalışması gerektiğini vurgulayarak, "İçinde bulunduğumuz zorluk zamanlarında, bölgemiz ve toplumlarımız için karşılıklı güveni tesis etmek üzere çaba göstermeye mecburuz." şeklinde konuştu.
- Malezya, Filistin halkının davasını desteklemeyi sürdürecek
İsrail'in işgal altındaki Batı Şeria'yı ilhak planlarını eleştiren Muhyiddin, "Malezya, İsrail'in Batı Şeria'da planladığı işgal uygulamasını şiddetle kınamakta ve reddetmektedir." açıklamasında bulundu.
Malezya Başbakanı, söz konusu planın İsrail-Filistin çatışmasına yapıcı bir barış getirmeyeceğini kaydederek, "Bu plan, uluslararası camianın desteklediği iki devletli çözüm umudunu yok etmektedir." ifadelerini kullandı.
Malezya'nın Filistin halkının davasını desteklemeyi sürdüreceğinin altını çizen Muhyiddin, ASEAN ve uluslararası camiaya Filistin'in yanında yer alma çağrısında bulundu.
- Arakanlıların sorununa kalıcı çözüm çağrısı
Muhyiddin, Arakanlı Müslümanların sorunlarına ilişkin ASEAN'ın yeterli ilgiyi göstermediğini savunarak, "ASEAN olarak Myanmar'ın Arakan eyaletinde yaşanan drama etkili bir çözüm getirmek için bir şey yapıyor muyuz? ASEAN bu konuda Myanmar'a yardım etmek için daha fazla gayret göstermelidir. 1951'deki Mülteci Sözleşmesi ve 1967'deki Mültecilerin Statüsüne Dair Protokolün bir parçası olmamasına rağmen Malezya, Arakanlılara ve Myanmar'dan gelen diğer mültecilere kapılarını açıp insani yardım sağlamıştır. Fakat bu durum sonsuza kadar süremez." ifadelerini kullandı.
Uluslararası camianın Arakanlı mültecilere dair Malezya'dan kapasitesinden fazla yardım beklemesini adil bulmadığını belirten Muhyiddin, Arakanlıların sorunlarına kalıcı çözüm bulunması için herkesin çalışması gerektiğini savundu.
- Kovid-19 aşısı bütçeye uygun ve ulaşılabilir olmalı
Başbakan Muhyiddin, Kovid-19 salgını sonrası ASEAN ülkelerinde ekonomik kalkınma ve turizmin devamına dair önerilerini paylaştı.
ASEAN'ın Kovid-19 aşısını üretecek kabiliyete sahip olduğunun altını çizen Muhyiddin, "Aşının geliştirilmesindeki süreç umut vadetmektedir. Üye ülkeler olarak aşının bütçeye uygun, ulaşılabilir ve adil bir şekilde dağıtılabilir olmasını temin etmeliyiz." dedi.
Muhyiddin, Kovid-19 salgınının kontrol altına alındığı "yeşil" kategorideki ASEAN ülkelerinde karşılıklı turizmin bir an önce başlaması gerektiğine dikkati çekti ve bu ülkeler arasında güvenli turizm ağının oluşturulmasına Malezya'nın her türlü desteği vereceğini kaydetti.
