Kovid-19 önlemleri kapsamında, gazeteler açısından önemli bir abone kaynağı olan kafelerin kapanması ve salgının artması nedeniyle Fas'ta gazetelerin basılmasına yaklaşık iki ay ara verildi ve gazeteler ücretsiz olarak internet üzerinden yayınlanmaya başladı.
- Fas'ta gazeteler genelde kafelerdeki müşteriler tarafından okunuyor
Fas'taki kafeler, gazetelerin en önemli ve kemikleşmiş müşteri kitlesi olarak kabul ediliyor ancak kafelerdeki müşterilere gazeteleri ücretsiz okuma imkanı sağlanması yıllardır tirajların düşük kalmasının en önemli nedenlerinden biri olarak gösteriliyor.
Ülkede gazete okurlarının sayısı fazla olmasına rağmen gazetelerin tirajları 200 bini geçmiyor.
Haftalık "Eyyam" gazetesinin yayıncısı Nureddin Miftah AA muhabirine yaptığı açıklamada, "Fas'ta kafelerin kapanmasından iki gün sonra gazetelerin yüzde 85'inin kafeler tarafından alındığı ortaya çıktı." ifadelerini kullandı.
- Gazetelerin zararı aylık 10 milyon doları buluyor
Miftah, söz konusu durum sebebiyle maddi anlamda büyük zarar gördüklerini belirterek, "Her gazetenin 10 kişi tarafından okunduğunu varsayarsak Fas'ta 2 milyon kişi gazete okuyor ancak biz yine de 200 bin gazete satıyoruz. Bu da 1 milyon 800 bin kişinin gazeteleri bedava okuduğu anlamına geliyor." diye konuştu.
Fas Ulusal Basın Konseyi Basın Sözleşmesi Destek Komitesinin verilerine göre, Kovid-19 salgını sırasında Fas gazeteleri, aylık 10 milyon dolar civarında zarar etti.
Miftah, henüz gazetelerde işten çıkarmaların olmadığını ancak zarar eden gazetelerin, çalışanlarının maaşlarında ilk üç ay içinde yüzde 10 ile 50 arasında kesintiye gitmeye başladığını belirtti.
Fas'ta 26 Mayıs'tan itibaren gazete basımına izin verildi ancak kafeler açılmadığı için gazete sahipleri basıma biraz daha geç bir tarihte başladı.
- Reklam gelirleri düştü
Bazı gazetelerin dijital ortama geçmek için hazırlık yaptığını ifade eden Miftah, bu durumun ise basında çeşitliliği artırdığını ve reklam gelirlerini düşürdüğünü savundu.
Miftah, ayrıca reklam verenlerin gazeteler yerine yüzde 80'inin sosyal medya platformlarını tercih etmeye başladığını aktardı.
"Ahbar el-Yevm" gazetesi Yayın Yönetmeni Yunus Miskin ise abonelik konusundaki başarısızlığın ekonomik engellerden çok kültürel engellerle ilgili olduğu görüşünü dile getirdi.
Miskin, "Bu engellerden ilki gazete ya da başka bir yazılı medya unsuru olsun Fas'taki düşük okuma oranıdır. Bir diğeri de basın kuruluşları ve şirketler okuyucularla direkt bir ilişki geliştiremedi." diyerek, gazetelerin Kovid-19 salgını sebebiyle okuyucuya ulaşmak için bedava yayın yaparak sokakların canlanmasını ve geleneksel dağıtım ağının tekrar işlemeye başlamasını beklemekten başka çaresi kalmadığını ifade etti.
