Bir Bilen...
Türkiye, dünyayı doyuran ülke hüviyetinde. Nitekim tarım ihracatı, ilk 9 ayda 26 milyar 40 milyon 511 bin dolar oldu. Bu meblağın 9 milyar 47 milyon 496 bin doları hububat, bakliyat, yağlı tohumlar ve mamulleri sektöründen gelirken gözler kuru meyve ihracatına çevrildi.
Ocak-eylül döneminde 1 milyar 222 milyon 630 bin dolarlık kuru meyve ihracatı gerçekleştirilirken özellikle iki ürünün karnesi merak konusu oldu. Tüm dikkatler kuru kayısı ve kuru incirde toplandı. Türkiye'nin üretiminde de ihracatında da dünya lideri olduğu kuru incir ve kuru kayısıda kuraklığa, dona rağmen iyi tablo ortaya kondu. İlk 9 ayda 217 milyon 55 bin dolarlık kuru kayısı, 203 milyon 17 bin dolarlık kuru incir ihracatına imza atıldı. Tabii burada durulmadı, daha başarılı grafik sergilemeye odaklanıldı. En çok ihracat Avrupa ülkelerine yapıldı. En önemli alıcılar ise Almanya ve İngiltere oldu.
Tabii ihracatçılar, durmadılar. Ürünlerini satmak için kapı kapı dolaştılar. Pazar arayışlarına ve tanıtım faaliyetlerine hız verdiler. Kuru meyve ve mamulleri ihracatını bu sene 1.9 milyar dolara taşımak için arı gibi çalıştılar.
Üreticiler ise sıkıntılı dönem geçirdiler. Dünya kuru kayısı ihracatının yüzde 85'ini karşılayan Malatya'yı kuraklık ve don vurdu. Doğal olarak 2025'te üretimin yüzde 70-80 daralmayla tamamlanacağından korkulmaya başlandı. Kuru incirde de kuru kayısı kadar büyük bir tahribat olmadı. Dünya kuru incir üretiminin yüzde 60'ını karşılayan Aydın ve İzmir'de don öyle büyük hasara yol açmadı. Buna bağlı olarak 2025'in yüzde 10-20 rekolte düşüşüyle kapanacağı tahmini güçlendi.
Müşkül durumda olan, zorlu virajı aşmak için elinden geleni yapan üreticilerden şu çağrılar geldi:
*Don, sel, kuraklık gibi afetlerden zarar gören üreticiler için destek paketi devreye sokulsun. *UR-GE ve Turquality yardımlarına ağırlık verilsin.
*Fuar ve alım heyetlerine daha büyük bütçe ayrılsın.
*Gübre fiyatlarında yüzde 90'a varan artışa karşı sübvansiyonlar uygulansın.
*Su tasarrufuna imkân veren sulama sistemlerine hibe verilsin.
*Kuru meyvelerde karbon ayak izini azaltacak projeler ortaya konsun.
*Aflatoksin gibi sorunlara karşı eğitim ve ekipman yardımları yapılsın.
*Organik sertifikasyon süreçleri hızlandırılsın.
Toprağımız bereketli olup bize pek çok nimet sunuyor. Biz de bu bilinçle hem ülkenin potansiyellerini kaleme alıyoruz. Fındığın ardından kuru kayısı ve kuru incirin memleket için taşıdığı ehemmiyete işaret eden yazımızı keyifle okumanızı diliyoruz.
Adem Şahin \ Timeturk
