Osmanlı'da kim ne giyerdi?
İlk kez 1802 yılında Londra'da yayınlanan albüm Osmanlı'nın askeri örgütlenmesi ve yaşam tarzı ile ilgili ipuçları veriyor.
Saray müzisyeni
Osmanlı'yı mehteran marşıyla anıyoruz ama sarayın kendi müzisyenleri de var. Portrede görünen saray çalgıcısı her zamanki kıyafetini giymiş. Çaldığı alet (tambur) zamane lirine veya İspanyol gitarına benzemekle beraber, İspanyol gitarından daha az teli ve söz konusu her iki aletten daha uzun bir sapı var.
İstanbul tarzı kıyafetleriyle Türk kadını
İstanbul sokaklarında dolaşan Türk kadınları bu şekilde giyiniyordu. Ferace genellikle yeşil çuhadan veya başka bir kumaştan yapılır; omuzlarından geriye sarkan uzun dörtgen başörtüsü yeşil ipekli kapitonededi. Türk, bilhassa Çerkes veya Gürcü kadınların güzelliği dilleri destandır ve bu güzellik daha çok yüzle sınırlıdır. El ve ayak tırnaklarını parlak pembeye boyarlar. Homeros'un Pembe parmaklarıyla şafak nitelemesi buradan gelir.
Şallı Türk
Toplumda belirli bir mevkiye sahip Türkler, yaya dolaştıklarının görülmesini itibar kaybı olarak kabul ederler; şehirde sürekli at sırtında dolaşırlardı. Kimi zenginler işi abartır, yüzlerce hizmetçiyle gösterişli kıyafetleriyle sokakları turlardı. Levhada gördüğümüz bu kategoriye girmiyor: Çünkü yayan dışarı çıkan Türkler böyle giyiniyor.
İskemle Ağası
Bu ağanın görevi, padişaha refakat etmek ve ne zaman ata binecek olsa, bu iş için taşıdığı iskemle ile binişine yardım etmektir. Padişahın her yaptığı iş o kadar büyük bir şatafat ve debdebe ile kuşatılmıştır ki, tebdili kıyafet dolaşmadığı sürece, en ince teferruatı teşrifat işlerine koşmak için hazır bekleyen maiyeti daima refakatindedir.
Gelinliğiyle Türk kadını
Yerlere kadar inen kıyafetin içinde saçlarıyla örgülerine çok zevkli bir biçimde çiçekler, inciler ve mücevherler takıştırılmış bir gelin var. O zamanlar düğün merasimi ancak perşembeyi cumaya bağlayan gece yapılıyor. Düğün günü, gelin temin edebildiği en iyi kıyafetleri giyer, sahip olduğu tüm mücevherleri ve kıymetli şeyler takıyor. Yüzlerine çok fazla allık ve düzgün sürerler, kaşlarını ve kirpikleri siyaha boyarlar.
Peralı Türk kadını
Şimdi karşımızda haremde veya evlerinin içindeki giyimiyle Peralı bir Türk kadını var. Avrupalıların fikriyatına göre bu kadınların güzelliği sadece yüzüyle sınırlı. Tespit de oldukça ilginç: Sıcak hamamları aşırı kullanmaları, hayat tarzları ve tuhaf oturma alışkanlıklarıyla birleşince vücutlarının zarafeti tamamen mahvoluyor. Bellerini Yunani tarza hiç uymayan bir yerden sıkmaları, vücutlarını iyice berbat gösteriyor.
Mısırlı Arap kadını
Kahireli kadınlar yüzlerini ve vücutlarının bir bölümünü geniş, siyah bir peçe örter ve daha zengin giysi alma imkânına sahip kadınlar her zaman büyük bir üstlük giyer. Peçe kadın kıyafetinin mütemmim cüzüdür ve çıkardıkları en son şey de odur. Kahire'de peçe her zaman siyah ve çok büyüktür. Şarklı kadınların hepsi şalvar giyer ve Mısır'daki en fakir sınıfın bu şalvar ve uzun mavi entari dışında başka giysisi yoktur.
