Boğaz Köprüsü inşaatı fotoğrafları
Gurbetçi Naci Şahin, o dönemde köprüye bir çok kesimin karşı çıktığını hatırlattı. Şahin, gazeteci bir arkadaşının bile sadece gazetenin çok fazla satması için 'temel atma sırasında köprü ayaklarının tutmadığı' yönünde defalarca yalan haber yaptığını ve çok üzüldüğünü dile getirdi.
İstanbul Boğaz Köprüsü'nün temelinin atıldığı dönemde Karayolları 17. Bölge Müdürlüğü'nde çalışan Naci Şahin, köprü ayaklarının temeli atılmadan önce hem Avrupa hem Anadolu yakasında kaldırılan 36 bin mezarın da fotoğrafını çekmiş.
Köprü inşaatında ise her aşamayı fotoğrafla tesbit eden Naci Şahin, siyah beyaz bu fotoğraflardan birisinde, halatların çekildiği ve çalışanların işini kolaylaştırmak amacıyla geçici olarak kurulan asma köprü üzerindeki görüntüsünü çekmiş.
İşçiler dışında geçici köprü üzerinden ilk geçenin de kendisi olduğunu ifade eden Şahin, Boğaz üstünden geçerken çok sayıda fotoğraf çektiğini ve ustasının bu geçişe cesaret edemediğini anlattı.
Naci Şahin, Boğaz Köprüsü'nün temelinin atılması ve sonrasındaki iki yıllık süreci Karayolları adına fotoğraflayarak ve kısa metrajlı filmler çekerek arşivledi.
Şahin, her adımını çektiği köprü inşaatı ile ilgili o dönemdeki siyasilerin söylemlerinin her gün çalışanlar arasında da konuşulduğunu ifade etti.
Bir çok kere siyaset yapmak amacıyla köprünün boş yere yapıldığı ve gereksizliğine yönelik tartışmaların yıllarca konuşulduğunu anlatan Naci Şahin, buna rağmen köprü inşaatının hızla devam ettiğini belirterek, "Köprünün kuleleri ile ilgili ayaklarının yeri tespit edildi. Tespit edilen her iki taraftaki kıyıda mezarlıklar vardı. Bunlar kaldırılacaktı. Ben tam 36 bin mezarın fotoğrafını çektim. Mezarlar ondan sonra taşındı" dedi.
Bayındırlık Bakanlığı Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından İstanbul Boğaziçi Köprüsü ve Çevre Yol Projesi'ni anlatan bir kitapçık bastırılmış. Köprünün hizmete açıldığı dönemde hazırlanan kitapçıkta maliyet rakamları da yer aldı. Asma köprü 21 milyon 774 bin 283 dolara mal olmuş. Bu maliyet, o tarihteki 1 doların karşılığı 9 Türk Lirası'yla hesaplanarak, 300 milyon 818 bin 16 Türk Lirası harcandığına dikkat çekilmişti.
Köprü ihalesi ile ilgili bilgilerin de yer aldığı kitapçıkta, İngiltere ve Japonya'nın katıldığı finansman sendikasyonundan 75.9 milyon dolar projenin tamamı için kredi sağlandığı belirtiliyor. 4 firma grup olarak köprü yapımı için teklif vermişti. İhale komisyonunun, incelediği bu tekliflerden Anglo-German Bosphorus Bridge Konsorsiyumu'nun teklifini daha cazip bularak kabul ettiği yer alıyor.
Naci Şahin’in arşivinde yer alan bir fotoğraf ise 1900 yılına ait. Burada, Osmanlı Devleti’nin İstanbul Boğazı’na yaptırmayı düşündüğü iki ayrı köprünün projesi yer alıyor. Abdülhamit döneminde hazırlatılan projede, Kandilli, Anadolu Hisarı ile Rumeli Hisarı arasında hem tren yolu hem de karayolunun geçmesinin planlandığı köprü yer alıyor. Naci Şahin, Fransızlara hazırlatılan projenin Karayolları 17. Bölge Müdürlüğü arşivlerinde yer aldığına dikkat çekti.
