Trüf mantarı nedir faydaları neler?
Kilo fiyatı 2 bin Avro'ya çıkan (yaklaşık 5 bin lira) trüf mantarı Türkiye'de Domalan mantarı ismiyle biliniyor.
Fransa'nın başı çektiği Trüf mantarı yetiştiriciliğine Türkiye'de girmeye hazırlanıyor. Bunun için 3 bin 480 kişiye trüf mantarı hakkında eğitim verilecek. 16 ilde bunun için eylem planı uygulamaya konacak ve trüf mantarı çiftlikleri oluşturulacak.
Peki trüf mantarı neden bu kadar kıymetli? Nasıl yetişir?
Trüf mantarı bir kaç çeşidi bulunuyor. Bu mantar yetiştirilmesi en zor olan mantar türlerinden.
Dünyada yüzde 45'ni Fransa, yüzde 35'ini İspanya, yüzde 20'sini İtalya sağlıyor.
Trüf mantarı meşelik alanlarda 5 ile 20 cm. toprak derinliğinde ağaç köklerinde yetişen kokulu bir mantardır. Kokusu nedeniyle eşsiz bir aramoya sahiptir.
Günümüzde dünyanın en ünlü mantar çeşidi olmasının nedeni ise havyardan sonra dünyanın en pahalı yiyeceği olmasıdır.
“Kara elmas” da denen trüf mantarı için kullanılan “Tanrı ve kralların besini” söylemi de bu yiyeceğinin kıymetinin bir göstergesidir.
Fransa’nın 17 şehrinde trüf için festivaller düzenlemekte ve bazılarında mantarlar, açık artırma ile satılmaktadır.
Trüf mantarının 70 kadar çeşidi olduğu bilinmektedir. Pek çok yerde yetişen Trüf mantarı başta Fransa olmak üzere İtalya, İspanya, Hırvatistan gibi Avrupa ülkelerinde üretilir.
Sadece Fransa’da 20 bin kişi geçimini bu mantarlardan sağlamaktadır. Türkiye'de ise doğada kendi halinde yetişmekle birlikte çiftlik bazında üretim yeni yeni başlamaktadır.
Trüf mantarı, patates gibi yer altında ve ağaç köklerine - özellikle de meşe ve kestane ağaçlarının köklerine - yakın yerlerde, toprağın 50 cm kadar altında yetişir.
Ağaç köklerine yakın yerler seçmesinin nedeni ise, kökleri emerek ihtiyacı olan şeker ve organik asitleri sağlamasıdır.
Trüf mantarının gelişmesi esnasında hassas bir doğal dengeye ihtiyacı vardır ve yaz sağanakları, uygun ölçüde nem sağladığından trüf için idealdir.
Çok kuru geçen yaz ayları ise trüfün kurumasına neden olmaktadır
Yer altında yetiştiği için yüzeyden görünmemesi, trüf toplamak için özel uzmanlık gerektirmektedir.
Hatta bunun için daha çok, koku alma yeteneklerinden dolayı özel olarak eğitilmiş köpek ve domuzlar kullanılmaktadır.
EN PAHALISI HANGİ TÜRÜ
Siyah trüf mantarı; “kara elmas” olarak anılsa da dünyanın en pahalı mantarı, azlığı nedeniyle beyaz trüftür.
Görüntü ve renk olarak patatese benzer ve yoğun bir kokusu vardır.
NASIL TÜKETMELİ?
Beyaz trüfü tüketmek ve ödediğiniz paranın karşılığını almak için en iyi yol, pişirmeden yemektir. Beyaz trüfün, yoğun lezzeti olmayan besinlerle karıştırmadan, makarnanın ya da risottonun üzerine dilimleyerek tüketilmesi tavsiyeler arasındadır.
Dileyenlerin her türlü yiyeceğe, beyaz trüfün yoğun tadını katması için üretilen beyaz trüf yağı veya kreması da mevcuttur.
Ceviz büyüklüğünde ve ortalama ağırlığı 100 gram olan trüf mantarlarının aroması, en yoğun tadını tazeyken sunar. Giderek aromasını ve suyunu kaybettiği için trüf, taze kullanılmalıdır. Bu kadar pahalı besinden, fiyatına değecek tadı almak için toplandıktan sonra beş gün içinde trüf mantarının tüketilmesi tavsiye edilir.
Trüfler bir kavanozun içinde, buzdolabında muhafaza edilmeli ve suyla temas etmemesine dikkat edilmelidir, çünkü üzerine değen su, trüfün çürümesine neden olmaktadır.
Bu pahalı yiyeceği insanlar çoğunlukla evlerinde, omletin üzerine rendeleyerek kullanırlar. Yağın aromayı hapsetmesi nedeniyle genelde yağ, krema, yumurta içeren yemeklerde de kullanılır. Bunun dışında farklı biçimlerde kesilerek, salatalarda, et yemeklerinde, kömürde pişirilerek ya da füme olarak da tüketilir.
Aslında trüfün kullanılmayacağı yemek yok gibidir. İçine birkaç dilim trüf konulan bir makarna bile birdenbire pahalı, lüks bir yiyeceğe dönüşebilmektedir. Hatta trüfü, sadece kokusu için kullananlar bile bulunmaktadır.
Trüf mantarlarının en çok tanınanı ve “kara elmas” olarak anılanıdır. Üzeri altıgen siğillerle kaplı siyah bir yumru şeklindedir.
Kendine özgü yoğun bir kokuya sahip olan siyah trüf yumrusunun içinin etli kısmı kahverengidir ve beyaz damarlı bulunur. Ayrıca siyah trüfün de yağı ve sosu üretilmektedir.
YAZ TRÜFÜ : Adından da anlaşılacağı gibi yetişmek için sıcak iklimi tercih eden yaz trüfü, doğal olarak yetiştiği için en yaygın olan ve buna bağlı olarak da en fazla tüketilen trüf mantarı çeşididir.
Dış görünüşü siyah trüfe benzer, ama kokusu daha az yoğundur.
Yaz trüfünü de çeşitli makarnalarla yiyebilmek mümkün olduğu gibi ekmek üzerine krem peynir sürülmesiyle de yaz trüfü tüketilebilmektedir.
TÜRKİYE'DEKİ ADI DOMALAN MANTARI : Türkiye’de Güneydoğu Anadolu dışında Trakya ve Kuzey Anadolu bölgelerinde de trüf mantarı bulunur.
Güneydoğu Anadolu’da doğal olarak yetişen trüfe verilen isim “domalan mantarı” ya da “keme”dir. Köylüler mantarı yemeklerine ve lahmacuna katarlar; ayrıca keme kebabı adını verdikleri yemekle de trüfe kendi yorumlarını da katmışlardır.
TRÜF MANTARININ FAYDALARI : Bulunması ve toplanması zor olan bu mantara halk arasında domalan mantarı da denilmektedir.
Protein açısından çok zengin olan bu mantar türü etten daha değerli protein değerleri taşımaktadır.
Bununla birlikte cinsel gücü arttırıcı özelliği vardır. Toplum arasında afrodizyak adıyla da anılmaktadır.
TRÜF MANTARININ FİYATI : Trüf mantarı zor yetiştirildiği için altın değerindedir. Şu anda piyasa fiyatı 2 bin Avro'ya çıkmış bulunuyor.
10 kilo trüf mantarı bir araba fiyatına denk düşüyor. Avrupa'da bu kıymetinden dolayı açık artırmayla satılıyor.
