Yeni anayasanın ''başlangıç'' metninde, ''Herkesin insan haysiyetinden kaynaklanan evrensel hak ve hürriyetlere sahip olduğu inancıyla her türlü ayrımcılığı reddeden, kültürel zenginliğimizin kaynağı olan etnik ve dini farlılıklarımıza saygı duyarak müşterek tarihimiz ve değerlerimiz etrafında birlikte yaşama arzusuyla hareket eden biz Türk Milleti; demokrasi, insan hakları ve hukukun üstünlüğüne dayanan bu Anayasayı egemen irademizin ifadesi olarak kabul ve ilan ederiz'' ifadesi yer aldı.
AK Parti; ''Devletin Şekli ve Temel İlkeleri'' başlıklı bölümde, devletin şeklini, ''Türkiye Devleti bir Cumhuriyettir'', Cumhuriyetin niteliklerini, ''Türkiye Cumhuriyeti, insan haklarına dayanan, demokratik, laik ve sosyal bir hukuk devletidir'' şeklinde tanımlıyor.
''Devletin bütünlüğü, resmi dili, bayrağı, milli marşı ve başkenti''ni düzenleyen maddede ise ''Türkiye Devleti ülke ve millet olarak bölünmez bir bütündür. Resmi dili Türkçe'dir. Bayrağı, şekli kanununda belirtilen, beyaz ay yıldızlı al bayraktır. Milli marşı, İstiklâl Marşı'dır. Başkenti Ankara'dır'' önerisi yer alıyor.
AK Parti; ''Devletin temel amaç ve görevleri'' başlıklı maddede, ''Devletin temel amaç ve görevleri, milletin bağımsızlığını ve bütünlüğünü, ülkenin bölünmezliğini, cumhuriyeti ve demokrasiyi korumak, kişilerin ve toplumun refah, huzur ve mutluluğunu sağlamak; kişinin temel hak ve hürriyetlerini, sosyal hukuk devleti ve adalet ilkeleri ile bağdaşmayacak surette sınırlayan siyasal, ekonomik ve sosyal engelleri kaldırmaya, insanın maddi ve manevi varlığının gelişmesi için gerekli şartları hazırlamaya çalışmaktır'' ifadesini önerdi.
AK Parti, ''Egemenlik'' maddesinde, ''Egemenlik kayıtsız ve şartsız Milletindir. Türk Milleti, egemenliğini seçtiği temsilcileri aracılığıyla ve halk oylaması yoluyla kullanır. Egemenliğin kullanılması, hiçbir surette hiçbir kişiye, zümreye veya sınıfa bırakılamaz'' şeklinde düzenledi.
Öneride; yasama yetkisi'nin TBMM'ye ait olduğu, yürütme yetkisinin Başkan tarafından kullanılacağı, yargı görevinin, bağımsız ve tarafsız mahkemelerce yerine getirileceği yer aldı.
AK Parti, ''Anayasa hükümlerinin bütün devlet organlarını ve kişileri bağlayacağı, kanunların Anayasaya aykırı olamayacağı'' ifadesini önerdi.
Mali, Ekonomik ve Sosyal Hükümler
Öneriye göre, kamu idarelerinin harcamaları ile kamu iktisadi teşebbüsleri dışındaki kamu tüzel kişilerinin harcamaları, kanunla belirlenen esas, usul ve sürelere uygun olarak bütçelerle yapılacak.
Bütçe Komisyonu, merkezi yönetim bütçe kanunu tasarısını, mali yılbaşından en az 75 gün önce TBMM'ye sunacak. Bütçe kanunu Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde görüşülüp, mali yılbaşına kadar karara bağlanacak. Mali yılbaşına kadar bütçe kanununun kabul edilmemesi halinde, bütçe kanunu kabul edilinceye kadar bir önceki mali yıl bütçe kanunundaki hükümler uygulanacak.
Merkezi yönetim bütçesiyle verilen ödenek, harcanabilecek tutarın sınırını gösterecek. Cari yıl bütçesindeki ödenek artışını öngören değişiklik tasarıları ile cari ve izleyen yılların bütçelerine mali yük getiren tasarı ve tekliflerde, öngörülen giderleri karşılayabilecek mali kaynak gösterilmesi zorunlu olacak.
Merkezi yönetim kesin hesap kanunu tasarısı, ilgili olduğu mali yılın sonundan başlayarak en geç altı ay sonra Bütçe Komisyonu tarafından TBMM'ye sunulacak.
Devlet, para, kredi, sermaye, mal ve hizmet piyasalarının sağlıklı ve düzenli işlemelerini sağlayıcı ve geliştirici ve tüketicileri koruyucu tedbirleri alacak, piyasalarda fiili veya anlaşma sonucu doğacak tekelleşme ve kartelleşmeyi önleyecek.
Dış ticaretin ülke ekonomisinin yararına olmak üzere düzenlenmesi amacıyla ithalat, ihracat ve diğer dış ticaret işlemleri üzerine vergi ve benzeri yükümlülükler dışında ek mali yükümlülükler koymaya ve bunları kaldırmaya kanunla Başkan'a yetki verilebilecek.
Anayasanın değiştirilmesi oylaması gizli olmayacak
AK Parti'nin Anayasanın değiştirilmesi önerisinde; Anayasanın değiştirilmesinin TBMM üye tamsayısının en az üçte biri tarafından yazılı olarak teklif edilebilmesi korunurken, Meclis üye tamsayısının en az beşte üç çoğunluğu ile kabul edilmesinde gizli oylama şartı kaldırılıyor.
Başkan; Anayasa değişikliklerine ilişkin kanunları onaylayarak yayınlayabilecek veya veto edebilecek ya da halk oylamasına sunabilecek.
Başkan tarafından veto edilen kanun, Meclis tarafından üye tamsayısının beşte üçünün kararı ile halk oylamasına sunulabilecek.
Meclis, veto edilen anayasa değişikliğine dair kanunu, üye tamsayısının en az üçte iki çoğunluğu ile aynen kabul ederse, Başkan bu kanunu onaylayarak yayınlayacak.
Halk oylamasına sunulan Anayasa değişikliklerine ilişkin kanunların kabul edilmesi için geçerli oyların yarısından çoğunun kabul oyu olması gerekecek.
AA
Anayasa
İşte AK Parti'nin yeni anayasa önerisi
İşte BDP'nin 'Anayasa' taslağı
MHP ilk 3 maddenin değiştirilmesine karşı
