Geleneksel oyunlarımız ' Horon'
Karadeniz'de oynanan ve adına horon denilen oyun bölgelere göre farklılıklar gösterir.
13 Yıl Önce Güncellendi
2012-09-17 10:48:02
Laz diline bu sözcük horon oynamak anlamına gelen oxoronu fiili ile ifade edilirken Lazca bilmeyenler arasında horon tepmek, horon oynamak, horon kırmak, horon vurmak şeklinde kullanılmaktadır
Horon Doğu Karadeniz’de oynanan oyunların ortak adıdır olmasına ancak gerek kullanılan enstrümanlar gerekse ritm, figür özellikleri itibariyle yöreden yöreye farklılıklar gösterir
Rize’den itibaren Trabzon ve Giresun yörelerinde enstrüman olarak kemençe, davul-zurna ve kaval, Çayeli’nden doğuya doğru gidildikçe Pazar, Hemşin, Çamlıhemşin, Ardeşen, Fındıklı, Arhavi ve Hopa’da tulum, Artvin yöresinde ise ağırlıklı olarak akordion kullanılmaktadır
Horon kelimesinin etimiyolojisi hakkında üzerinde uzlaşıya varılmış ortak bir kanaat bulunmamaktadır. Ansiklopedilerde hellence dans anlamına gelen “khoros” tan geldiği ifadesi yer alir. Bir başka teoride Trabzon’da hasatı yapılmış tarlalarda, mısır saplarının kışın hayvanlara yem yapılmak için harmanlanmasıyla oluşan görüntüdür. Yan yana duran adamlar görüntüsü veren ve “horom” adı verilen bu mısır demetleri [lazcasi bardi]nin bu oyuna isim babası olduğu düşünülmektedir.
HORONLAR ÜÇ BÖLÜMDEN OLUŞUR:
1. düz horon bölümü: horon oynanmaya başlarken ağır tempoda oynanır. bundan ötürü oyunun bu bölümüne ”ağır horon bölümü” de denir. oyun halkası saat ibresinin tersi yönünde döner. söylenen türkülere ellerle tempo tutulur. müzik ne kadar yüksek tempolu çalınırsa, oyuncular da o kadar kıvrak ve hareketli olurlar. Ritim arttıkça vücut dikleşir, kollar yukarıya kalkar. gelen komutla ”yenlik yenlik” ”alaşağı” ya da ”ufak ufak” diğer oyuncular da uyarılarak doğrudan sert bölüme geçildiği gibi yenlike bölüme de geçilir.
2. yenlik bölümü: kollar aşağıya iner, dizler kırık ve bel kısmı dizlerin açısında öne doğru eğiktir. kol çıkarmalar ve omuz sallamalar bu bölümde ön plandadır. adımlar geriye, yana ve öne basarak belli alan içinde gezinilir. Vücudun yapmış olduğu çalımlar yumuşak ve hafiftir. Oyunun ritmi düz horon bölümüne oranla biraz daha hızlıdır. komutçudan gelen ”alaşağa”, ”aloğlum”, ”kimola”, ”taktum”, ”yıkoğlum” veya ”ıslık” şeklinde gelen komutla sert bölüme geçilir.
3. sert bölümü: diğer bölümlere nazaran hareketler daha sert ve canlıdır. omuz sallamalar daha seri, ayaklar yere daha sert basar. oyunun en gösterişli, temposunun oldukça yüksek olduğu ve oyuncuların tüm yeteneklerini ortaya koyduğu bir bölümdür. oyuna devam edilecekse tekrar düz horon bölümüne geçilir.
HORON ÇEŞİTLERİ
1. Hemşin
2. Alika
3. Alican
4. Rize
5. Kaynakli Rize
6. Papilat
7. Kaçkar (Mimik)
8. Polatın Rizesi
9. Noktalı Ancer
10.Kemer
11.Çarişka
12.Büyükdüz
13.Langaliman
14.Çinçiva Rizesi
15.Sirtlinin Rizesi
16.Çinçiva Vişne Horonu
17.Ançanın Rizesi
18.Eski Çano
19.Yeni Çano
20.Abdinin Rizesi
21.Yalı
22.Vijenin Saba Horonu 23.Sabah Horonu
24.Kız Horonu
25.Bakoz
26.Ortaköy
27.ıkiayak
28.Seyidoğlu
29.Tumas Horonu
30.Palakçur Kız Horonu
31.Elevit Horonu
32.Kotina
33.Ye Hala Horonu
34.Dıkbıyık Horonu
35.ğant horonu
36.Siğ Rize
37.Sevduğum ıki Gözüm
38.Avci Ahmet Destani Hodoçor Horonu
39.Abdi Horonu
40.Memedina
41.Amlakit
42.Mahmutoğlu
43.Samistal Kız Horonu
44.Hevek Horonu
SON VİDEO HABER
Haber Ara