Salı günü yapılan ara seçimlerde, Kongre'nin alt kanadı 435 sandalyeli Temsilciler Meclisi'nin tamamı ile 100 sandalyeli Senato'nun yaklaşık üçte biri (37) ile yine 37 eyalette vali seçimleri için Amerikalılar sandık başına gitti. İlk sonuçların gelmeye başlaması ile Demokratların Temsilciler Meclisi'ndeki üstünlüklerini koruyamayacaklarına olan inanç doğrulanmış oldu. Bu sürpriz olmaz iken Senato'daki durumun nasıl bir şekil alacağı asıl merak ile beklenen sonuçtu. Demokratlar Çarşamba sabahının erken saatlerinde ancak rahat nefes alabildiler ve Senato'daki üstünlüklerini korudukları garantileşti.
Seçimler öncesinde Senato'da Cumhuriyetçi senatör sayısı 41 iken bu rakam Demokratlar'da 59 idi (İki senatör bağımsız ancak Demokratlarla ortak hareket ediyor). Başkan Obama'nın partisi, bu üstünlüğü koruyabilmek umuduyla gittiği ara seçimden büyük yara aldı. Demokratlar ellerinde bulundurdukları Pennslyvania, Indiana, Illinois, Arkansas, North (Kuzey) Dakota ile Arkansas eyaletleri senatörlüklerini Cumhuriyetçilere kaptırdı. Buna karşın Demokratlar rakip Cumhuriyetçi Parti'nin hiçbir kalesinde seçim kazanamadı. Colorado ve Washington eyaletlerinde sayımlar devam ederken Demokrat adayların önde olduğu görülüyor. Bu eyaletleri de Demokratların kazanması durumunda Senato'daki sandalye sayıları 53'e yükselecek. Ara seçim sonrasında, Cumhuriyetçilerin Senato'daki sandalye sayısı 46 çıkarken Alaska eyaletinin de DC'de bir bağımsız senatörü olacak.
Temsilciler Meclisi'nde kesin olmayan sonuçlara göre Demokratlar 60 sandalye kaybetti. 13 seçim bölgesinde oy sayımı devam ederken son 435 koltuklu Temsilciler Meclisi'nde Cumhuriyetçiler 239, Demokratlar ise 183 sandalye kazandı. 13 bölgede milletvekili oy sayımı devam ederken bunlardan 6 tanesini Cumhuriyetçilerin 7'ini ise Demokratların alacağı öngörülüyor.
Valilik seçimlerinde ise yine kaybeden Demokratlar oldu. Yalnız Demokratların Cumhuriyetçi California valisi Arnold Schwarzenegger'den boşalan koltuğu kazanması tek teselli oldu. Ülke genelinde 37 eyalette valilik seçimleri yapılırken Cumhuriyetçiler, daha önce Demokratların elinde olan 10 eyalette zafer ulaştı. Seçim sonunda 1 bağımsız 14 Demokrat ile 26 Cumhuriyetçi parti kazandı. Haberin hazırlandığı saatte ise 9 eyalette valilik seçimleri devam ediyordu. Bu eyaletlerin 4'ünde Demokratlar 5'inde ise Cumhuriyetçiler önde bulunuyordu.
CUMHURİYETÇİLER VE PALİN ALASKA'DA TOKAT YEDİ
Demokratlardan 19, Cumhuriyetçilerden ise 18 senatörün koltuğunun 6 yıllığına tekrar yenilendiği ara seçimlerde Alaska'da sürpriz yaşandı. Gerçi bu sürpriz Cumhuriyetçiler için olurken partinin adayı ve bu eyaletin eski valisi ve aynı zamanda 2008 başkanlık seçimlerde başkan yardımcısı adayı Sarah Palin'in destek verdiği senatör adayı aşırı muhafazakar Joe Miller kaybetti. Alaska'daki seçimi Cumhuriyetçi Parti'nin hali-hazırdaki senatörü olan ve seçimlere 'Write-in' (bağımsız) şeklinde katılan Lisa Murkowski kazandı. Cumhuriyetçilerin ve bu partinin 2012 başkanlık seçimlerde en kuvetli başkan adaylarından Sarah Palin'in desteklediği senatör adayı Miller'ın seçimi kaybetmesi şaşkınlığa neden oldu.
OBAMA'YA KAYBETTİREN EKONOMİ OLDU
Başkan Barak Obama hükümetinin güvenoyu niteliğindeki ara seçimlerden mağlup çıkmasına en büyük neden ekonomideki arzu edilen iyileşmenin bir türlü elde edilememesi oldu. Halkın seçim öncesi yapılan kamuoyu yoklamalarında Obama'ya karşı duydukları güvende büyük erozyon yaşadıkları belirlenirken özellikle ekonomideki kötü durumun Amerikalılar'da karamsarlığa neden olduğu görüldü.
Halefi George W. Bush'dan koltuğu 'değişim ve umut' sloganları ile alan Obama, geçen iki yılda kendisine duyulan güveni koruyamadı. Obama, sağlık ve finans sektörlerinde reformlara imza attı ancak bunun halkın günlük yaşamına katkısının henüz görülmemesi seçimlerde Demokratların elini zayıflatan bir durumdu. Demokratları seçimlerde zora sokan bir başka durum ise, ülke genelinde yüzde 9.6 oranında olan işsizlik oldu.
Obama ve Demokratların seçimlerdeki mağlubiyetine bir başka neden de, federal devlet harcamalarının artması ve bütçe açığının rekorlar kırması. Devletin büyümesi, harcama kalemlerinin artması ve halkın bu giderleri karşılayacak olması Obama hükümeti ve Demokratlara karşı yapılan en büyük eleştiriler arasında yer alıyordu. Obama'nın devleti daha sosyal hale dönüştürme çabasına başkent Washington DC'de Çay Partisi tarafından organize edilen gösterilerde kendisinin 'sosyalist', 'komünist' olmakla eleştirilmesine neden oldu.
Başkan Obama, ekonomik gidişatı canlandırabilmek için bankalara verdiği milyar dolarlık kredi desteği de seçimlerde Demokratların oy kaybetmesinde etkili oldu. Bankaları kurtarmak için devletin trilyonlarca dolar harcaması ve buna karşın milyonlarca Amerikalıların evlerini kaybetmeye devam etmesi, Obama ve hükümetinin hanesine olumsuz olarak verilen notlardandı.
ÇAY PARTİSİ'NDE HAYAL KIRIKLIĞI
Çay Partisi hareketi ile Amerikan siyasetinde aşırı muhafazakarların sesi haline gelen bu hareket ara seçimlerde hayal kırıklığı yaşadı. Cumhuriyetçi Partiye verdiği destek ile dikkat çeken ve Obama'yı son derece sert bir üslup ile eleştiren Çay Partisi, ara seçimlerde en büyük hayal kırıklılığını Delaware eyaletindeki senatörlük seçimlerinde yaşandı. Çay Partisi'nin büyük maddi desteği ile GOP'un (Cumhuriyetçi Parti Merkez Yönetimi) adayına üstünlük sağlayan Christine O'Dannell'in Demokrat rakibine karşın seçimi kaybetmesinde yaşandı. Çay Partisine bir şokta Alaska'dan geldi. Yine Çaycıların desteklediği aşırı muhafazakar senatör adayı Miller'in hal-hazırdaki senatör Murkowski karşısındaki mağlubiyeti, bu hareketin sanıldığı kadar güçlü olmadığını gösterdi.
OBAMA'NIN KOLTUĞU CUMHURİYETÇİLERE EMANET
Başkan Barack Obama'nın 2008 başkanlık seçimleri öncesi senatör olduğu Illinois eyaletinde Cumhuriyetçiler kazandı. Başkan Obama'nın memleketinde Demokratların senato seçimlerini kaybetmesi hayal kırıklığına neden olurken bu eyaletin yeni senatörü Mark Steven Kirk oldu.
Obama'nın seçim öncesi 6 defa ziyaret ettiği Ohio'daki senatörlük yarışında Demokratlar hayal kırıklığı yaşadı. Obama'nın Demokrat adaya destek için aşındırdığı Ohio eyaleti, tercihini Cumhuriyetçi Parti'nin senatör adayı Rob Portman'dan yana kullandı.
JOHN BOEHNER: OBAMA'NIN DEĞİŞİM SÖZÜ BOŞ
Ara seçimlerde Temsilciler Meclisi'nde üstünlüğü ele geçiren ve Senato'daki sandalye sayısını arttıran Cumhuriyetçiler, Başkan Obama'ya bundan sonra daha fazla sert muhalefet politikası izleyecekleri görülüyor. Ara seçimlerde Cumhuriyetçilerin üstünlüğünün sandıklardan çıkması üzerine Cumhuriyetçi Parti yeni Temsilciler Meclisi başkanı olacak olan John Boehner, Obama'nın 'değişi' sözünün boş olduğunu söyledi. Seçimleri değerlendirdiği konuşmasında yeni Meclis Başkanı Boehner, "Bu seçimlerin mesajı açıktır. Bu mesaj Obama'nın değişim sözünün boş olduğudur" dedi.
CUMHURİYETÇİLER NEVADA İLE CALİFORNİA'DA UMDUĞUNU BULAMADI
Senato'da çoğunluğu ele geçirme hesapları yapan Cumhuriyetçilerin hesabı çarşıda tutmadı. California, Colorado, Alaska, Delaware ile Neveda eyaletlerindeki senatör seçimlerinden ellerinin boş çıkması Cumhuriyetçilerin Senato'daki üstünlük hesaplarını boşa çıkardı. Özellikle Neveda eyaletinde Senato Çoğunluk Lideri olan Demokrat Hennry Reid'in tekrar seçimi kazanması Cumhuriyetçilerin Senato'daki üstünlük hesaplarını alt-üst etti.
Demokratların kalelerinden olarak bilinen California eyaletinde Demokratlar zorda olsa seçimi kazanmasını bildi.Cumhuriyetçilerin California'daki senatör adayı 'Ebay' firmasının CEO'su Meg Whitman, Demokrat Barbara Boxer'a zor anlar yaşattı ancak seçim sayımlar sonunda bu eyalet yine maviye boyandı.
LATİN KÖKENLİLER YİNE ANAHTAR ROL OYNADI
2008 başkanlık seçimlerinde olduğu gibi yine Latin kökenliler ara seçimlerde kilit rol oynadı. Latin kökenli seçmenlerin California'daki başa baş geçen senatörlük yarışında tercihlerini Demokrat adaydan yana kullanmaları bu eyalette Boxer'ın kazanmasını sağladı.
Cumhuriyetçilerin ciddi harcamalar yaparak seçim kampanyası yürüttüğü Neveda'da ise yine Hispanik kökenli Amerikalılar kilit rol oynadı. Arizona'daki göçmen karşıtı yasa nedeniyle Nevada'ya kaçan Latin kökenliler, burada Reid'ın burun farkı ile kazanmalarında etkili oldular.
Latin kökenlilerin etkili olduğu bir başka eyalette Colorado oldu. Colorado'daki hem valilik hem de senatörlük seçimlerinde Latin Amerikalıların oyu belirleyici odu.
CUMHURİYETÇİLER CEO'LARDA BEKLEDİĞİNİ ELDE EDEMEDİ
Demokratların hem Senato hem de Kongre'deki üstünlüklerini sona erdirebilmek için Cumhuriyetçilerin aşırı harcama yaptığı bu ara seçimlerde, paranın kazanmak için tek başına yeterli olamayacağını gösterdi. Nevada'da Reid'e rakip olan Cumhuriyetçi Sharron Angel'ı partisi paraya boğarken, California'da bir başka para babalarından olan Ebay CEO'nun da kaybetmesi sandıkta tek belirleyici gücün para olmadığını gösterdi.
Amerikan Yüksek Mahkemesi'nin 2009 yılında aldığı ve Obama tarafından 'darbe' olarak adlandırılan karar ile, seçimlerde adaylara verilen maddi destek üzerindeki sınır kaldırılmış ve bu desteklerin açıklanması şartını da kaldırmıştı. Cumhuriyetçilerin desteklediği bu karar sonrasında yapılan ilk seçimde milletvekili, senatör ve vali adayları toplam 4 milyar dolar seçim kampanyası harcaması yaptı. Yüksek Mahkeme'de 5 muhafazakar (Cumhuriyet Parti yanlısı) ile 4 de liberal eğimli yargıç bulunuyor.
Paranın tek başına sandıkta belirleyici güç olmadığına bir delil de Connecticut eyaletindeki senatörlük seçimlerinde yaşandı. Connecticut eyaletinden Cumhuriyetçilerin senatör adayı olan Amerikan güreşleri şirketi WWE'nin CEO'su Linda McMahon'un Demokrat rakibi Richard Blumenthal'a karşı kaybetmesi oldu. CEO McMahon, kişisel servetinden birkaç milyon dolar harcamasına rağmen seçimde galip gelemedi.
COLORADO İLE WASHİNGTON'DAKİ YARIŞ UZADI
Haberin yazıldığı çarşamba sabahında da henüz kesin sonucun alınamadığı Washington ile Colorado eyaletlerindeki senatörlük seçimi heyecanı devam ediyordu. Bu iki eyalette de Demokrat parti Cumhuriyetçilere karşın yüzde 0.5 ile 1 oranın da üstün olsa da gece boyu Colorado'da özellikle haritanın rengi kırmızı ve mavi olarak değişip durdu.
SENATODA YENİLENEN 37 KOLTUĞA SEÇİLEN DEMOKRAT SENATÖRLER ŞUNLAR
Demokratların 6 sandalye kaybettikleri (Colorado ile Washington eyaletlerindeki seçimler devam ediyor) Senato ara seçimlerinde seçilmeyi kesin olarak başaran 11 senatörü var. Colorado ile Washington'un Demokratlara katılması durumunda bu partinin Senato'da yenilenen 37 koltuktan 13'ünü kazanarak Senato'daki koltuk sayısını 53'e çıkaracaklar. Buna karşın Cumhuriyetçiler ise ara seçimler sonunda Senato'da yenilenen 37 koltuktan 23'ünü kazandı ve toplamda koltuk sayısını 46'ya çıkardı. Alaska eyaleti ise seçimlerde tek bağımsız adayı DC'ye gönderen eyalet oldu.
Demokratlarda senatörlüğü kazananların isimleri ve eyaletleri şöyle;
Barbara Boxer- California, Hennry Reid-Nevada, Ron Wyden-Oregon, Barbara Mikulski-Maryland, Daniel K. Inouye-Hawaii, Christopher Coone-Delaware, Joe Manchin III-West Virginia, Patrick J. Leahy-Vermont, Richard Blumenthal-Connecticut, Charles E. Schumer, New York (Kristen Gilibrand ise özel seçimde Hillary Clinton'dan boşalan koltuğa seçildi.)
CUMHURİYETÇİ SENATÖRLER
John McCain-Arizona, Richard Shelby-Alabama, John Boozman-Arkansas, Richard Burr-North Carolina, Jim DeMint-South Carolina, Johnny Isakson-Georgia, Sam Brownback-Kansas, Tom Coburn-Oklahoma, Mike Lee-Utah, Michael Crapo-Idaho, John Hoeven-North Dakota, John Thune-South Dakota, Charles Grassley-Iowa, Daniel R. Coats-Indiana, Rand Paul-Kentucky, Rob Portman-Ohio, David Vitter-Louisiana, Roy Blunt-Missouri, Kelly Ayotte-New Hampshire, Mark Steven Kirk-Illinois, Pat Toomey-Pennsylvania, Marco Rubio-Florida ile Ron Johnson-Wisconsin.
Alaska senatörlük koltuğunu bağımsız aday Murkowski'ye kaybeden Cumhuriyetçiler, Washington ile Colorado eyaletlerinde de Demokrat adayların gerisinde.
