Kürdistan’da Değişim

Haber Merkezi / TİMETURK

Muhalefetteki Goran Partisi lideri ve Kürt politikasının tanınmış simalarından Neçirvan Mustafa, El Mecelle dergisine verdiği mülakatta son Irak seçimlerini değerlendirdi, partisinin hedeflerini ve diğer muhalif partilerden ayrılan yönlerini ortaya koydu.

Neçirvan Mustafa, Celal Talabani liderliğindeki Kürdistan Yurtseverler Birliği’nin oluşumunda payı olan ve birlik içerisinde büyük stratejistlerden birisi olarak bilinen bir isim. Yıllarca Kürt politikasının önemli figürlerinden birisi olan Mustafa, Kürdistan özerk yönetiminin kurulmasına zemin hazırlayan 1991 yılındaki Kürt Direniş Hareketine iştirak edenlerden.

Neçirvan Mustafa, politika alanında yaptıklarına ilaveten basın-yayın alanındaki çalışmalarıyla da biliniyor. 2007 yılında Süleymaniye kentinde gazete, radyo kanalı ve internet portalına sahip, Wisha adını verdiği bir basın kuruluşunu faaliyete geçirdi. “Bugüne dek içerden Kürt politikasını değiştirmeye çalıştım. Artık dışarıdan değiştirme vakti geldi” diyen Mustafa, politik niyetleriyle basın sahasına girişi arasındaki ilişkiye vurguda bulunmayı ihmal etmiyor.

Ve işte röportaj…

Irak seçimlerinin Bağdat’taki Kürtlerin politik nüfuzunu ne şekilde etkilediği hakkındaki düşüncelerinizi öğrenebilir miyiz?

Gelişen hadiseler, nihayetinde seçim kanununa muhalif duruşumuzu açıkça ortaya koydu. Değişim Hareketi olarak biz, seçim kanunundaki son düzenlemeyi şiddetle eleştirdik. Bu kanunun kördüğüm olduğunu ve adaletten uzak bu haliyle sorunlara ve çatışmalara yol açacağını ifade ettik. Bu kanun, Kürtlere büyük ölçüde haksızlık yapmaktadır. Beklentimiz, mecliste Barzani-Talabani İttifakına ayrılan sandalye oranında bir azalma olması yönündeydi fakat bu gerçekleşmedi. Hatta kanunu destekleyen ve devamında ısrarcı olan Irak Devlet Başkanı Talabani bile görüşünden dönerek geçenlerde bu kanunu şiddetle eleştirdi.

Kürdistan Yurtseverler Birliği’nden bağımsız olarak seçimlere girmenizin hükümetteki Kürt varlığına zarar verdiği iddiaları var.

Bu iddialar doğru değil. Kürdistan’da farklı listelerle seçimlere girmenin Kürt ittifakını güçlendirdiğini düşünüyoruz. Son seçimlerdeki en büyük kazanım, Kürt temsilinin büyük bir değişim özüyle yenilenmesi. Daha önce bu temsil iki partinin tekelindeydi. Şimdiyse Kürt karar mekanizmasının temelini genişleten ve mevcut tekeli kıran bir çeşitlilik söz konusu.

ÇAĞRIMIZ GÜÇLER AYRILIĞINA...

Muhalefette öncü grup olması hasebiyle Goran Kürt Değişim Hareketinin en belirgin hedefleri sizce nelerdir? Değişim kavramı size ne ifade ediyor?

Değişim hareketinin hedefleri açıktır ve kamuoyuna duyurulmuştur. Hatta biz programımıza ve hedeflerimize sadakat konusunda halkımıza verdiğimiz sözden dolayı Kürdistan Bölgesel Hükümetinde yer almayı reddettik. Bu hedefler, günlük hayata müdahil partizan yaklaşımları sınırlandırmayı ve Kürt ittifakını oluşturan iki grubun uygulaya geldikleri geniş kapsamlı egemenlik tekelini sonlandırmayı içermekte. Çağrımız güçler ayrılığına… Çağrımız üniversiteler, ekonomi ve yargı gibi devletin ve toplumun tüm dinamiklerine çöreklenen bu partilerin gölgesinden kurtulmuş özgür bir hükümet yapısına… Çağrımız, yasa gücünün istisnasız her şeyin üstünde olduğu, yasama, yürütme ve yargı güçlerinin iktidar partilerinin egemenliğinden bağımsız kalabildiği gerçek bir demokrasi düzenine… Çağrımız ve çabamız, hükümetin kamuoyu dengesiyle oluşması ve bu dengenin şeffaf olması içindir , iktidar partilerinin değil halkın ve toplumun menfaatleriyle uyuşması içindir.

Kürdistan İttifakı ve Kürdistan Yurtseverler Birliğinin başarısız olduğu ve sizin gerçekleşmesine çalıştığınız hususlar nelerdir? Sizi diğer başlıca muhalif gruplardan ayıran farklı yönler hangileridir? Özellikle de Kürdistan İslam birliği ile Cemaat-i İslami’den…

Politik programımızda yazılı her şey onların başarısızlık alanı. Kürdistan’da demokrasi ve şeffaflığın yerleşmesinde, olgun ve düzgün bir yönetim şeklini oluşturmada başarısız oldular. Kürdistan sokaklarında büyük bir yılgınlığa yol açan, her alana müdahil bir düzen kurdular. Değişim hareketi böyle bir ortamda tarihi bir zorunluluk olarak doğdu. Diğer gruplardan birçok yönden ayrılıyoruz. Özellikle de ideolojik yönden zira diğerleri İslami oluşumlar. Keza diğer Kürt partilerinin benzeştiği, tamamen fosilleşmiş parti yapısından farklı olarak değişim hareketi daha demokrat, daha şeffaf ve daha katılımcı bir mekanizmaya sahip. Sonuçta, Kürdistan’da gerçek bir muhalefetin oluşumuna başlangıç olması bile değişim hareketinin ortaya çıkışı için yeterli bir sebep.

Irak parlamentosundaki dengeleri tartışmak ve başbakanı belirlemek amacıyla partinizin diğer muhalif gruplarla bir araya gelmesi konusuna gelirsek, bu müzakerelerden çıkan sonuç nedir? Müzakerelerde eksen belirleyen en önemli konular nelerdi?

Tüm partilerle bir araya geldik. En önce Kürdistan’daki diğer muhalif gruplarla görüştük. Sonra bu görüşmeler aşama kaydetti ve seçimlerden galip çıkan tüm Kürt oluşumları içine aldı. Birleşik Kürt heyeti ile diğer Irak partilerinin uzlaşacağı bir müzakere zaptının yazımı üzerine bir komisyon oluştu. Komisyon şu anda mevcut meseleler karşısında birlikte tavır alma konusunda Kürdistan’daki tüm oluşumları içine alan bir dâhili düzen mutabakatı üzerinde çalışıyor. Müzakerelerde öne çıkan konulara gelirsek, Değişim Hareketi olarak bizim için karar alma sürecinde Kürt oluşumlar arasında gerçek bir ortaklığı sağlayacak kriterler önemli. Keza Irak’taki demokratik birlikteliğe dayalı düzenin ve Kürdistan halkının meşru haklarının korunması gündeme gelen konular.

Irak anayasasının 140. maddesi Kerkük’te referandumu öngörüyor. Fakat etnik çatışmayı körükleyeceği korkusuyla referandum kararı ertelenip duruyor. Sizce bu doğru bir karar mıdır?

Anayasanın 140. maddesinin işletilmesinden önce Kürt partilerin;

1- Milli oluşumlar arasında güven tesisiyle işe başlaması,
2- Örnek bir yönetim modeli sergilemesi,
3- Bölge devletlerine emniyet telkin etmesi lazım.

Bunlar sağlandıktan sonra maddenin işletilmesi gündeme gelebilir.

Anayasanın 140. maddesinin bir an önce işletilmesi için Goran Hareketinin vermeyi düşündüğü taviz türleri nelerdir?

Mesele, taviz meselesi değildir. 140. madde kapsamına giren bölgedeki oluşumların tümüyle olumlu ilişkiler içinde olmaya özen gösterilmeli. Adil çözümlere ulaşmak, barışın ve bölgedeki tüm unsurların birlikte yaşamasının garantisi olacaktır. Mesele, öncelikle Irak ulusal yönetiminin elindedir. Irak ulusal yönetimi bu madde karşısında sağlam durabilirse, taraflar arasında maddenin nasıl uygulanacağı konusunda diyalog imkânı doğabilir. Mutabakattan doğan bir uygulama, barışın istikrarını ve milli aidiyetin güçlenmesini sağlayacaktır.

Kerkük ve tartışmalı bölgeler konusunda müzakere sürecinde uygun bir çözüm yolu ortaya çıkmazsa Amerika’nın bölgeden çekilmesi Irak Kürdistan’ı ile Bağdat yönetimi arasındaki ilişkileri nasıl etkiler?

Kerkük ve tartışmalı bölgeler sorununun çözümü milli ve adil temellerde gerçekleşmelidir. Dış etkenlere başvurmaksızın kendi içimizde konunun çözüme kavuşmasını umuyorum. Amerika’nın çekilmesine gelince, konu Irak siyasi elitinin iradesine bağlıdır. Ortak bir vizyon ve çözümde birleşirsek Amerikan varlığından bize ne? Siyasi elit gereken iradeyi göstermezse Amerika kalsın ya da çekilsin durum daha da kötüleşir.

KÜRT SORUNU SİLAHLA ÇÖZÜLMEZ...

Irak’ta Kürtler ve Şia arasında iyi ilişkiler kurmanın İran Kürtleriyle ilişkiler e olumlu yansıyacağı noktasında ne dersiniz? İran’da yaşayan Kürtlerin etnik kimlikleri İran’la ilişkileri nasıl etkiler?

Irak’taki Şia-Kürt ilişkisiyle İran Kürtlerinin ne alakası olabilir?

Bir Kürt lider olarak diğer ülkelerdeki Kürt kardeşlerinizin menfaatlerini koruma noktasındaki beklentileriniz nelerdir?

Kürt sorunu, eşit haklar sorunudur; şiddet ve cebir yoluyla çözüme ulaşması mümkün değildir. Kürt nüfus barındıran devletlerin, Kürt sorununun çözümünde barışçıl, demokratik, diyaloga dayalı ve silah kullanmaktan uzak yollara başvurmalarını umuyorum.

Kürdistan’da Değişim

Son Irak seçimlerini değerlendiren muhalif Goran Partisi lideri Neçirvan Mustafa, Kürt sorunun silahla çözülemeyeceğini söyledi.