Haber Merkezi / TIMETURK
Uzmanlar, Uluslararası Ceza Mahkemesi?nin (UCM) Sudan Devlet Başkanı Ömer El Beşir?i tutuklama kararının uygulanmasının mümkün olmadığını söyledi.
Amsterdam Üniversitesi Hukuk Profesörü Goran Sluter 5 Mart Perşembe günü AFP? ye yaptığı açıklamada ?Her şey daha yeni başlıyor. Mesele çok karmaşık? dedi.
UCM, 4 Mart Çarşamba günü El Beşir?i savaş suçu ile ve insanlığa karşı suç işlemekle suçlayarak tutuklama kararı almıştı.
Ancak mahkeme El Beşir?i ne resmen ne de gıyaben tutuklama gücüne sahip değil. Mahkeme şüphelileri ancak 108 delegenin imza vermesi durumunda ve sadece Roma beyannamesine imza koyan ülkelerde tutuklayabiliyor.
Sluter, Roma Beyannamesi?nin hakkında tutuklanma kararı alınan kişi aleyhinde delil sunulmasını şart koştuğunu söyledi.
Afrika Birliği dönem başkanı Etiyopya, mahkeme kararı onayladıktan birkaç saat sonra kararı tanımayacağını açıklayan ilk ülke oldu.
Kendisine, Beşir?in ülkelerini ziyaret etmesi durumunda tutuklanıp tutuklanmayacağı sorulan Sudan?ın güneyli komşusu Etiyopya iletişim bakanı Bereket Simon, ?elbette bu kararı tanımayacağız? dedi.
Karar aynı zamanda Afrika Nirliği, Arap Birliği ve BM Güvenlik Konseyinde veto hakkına sahip ülkeler olan Çin ve Rusya tarafından da reddedildi.
Belirsizlik
Hukukçular, BM Güvenlik Konseyi?nin Beşir aleyhine 2005 yılında aldığı kararın da oldukça muğlâk olduğunda ısrar ediyor.
O kararda da, UCM-Sudan ilişkilerinin ne çerçevede sürdürüleceği konusu net olarak belirlenmemişti.
Karara göre, Sudan?ın Uluslararası Ceza Mahkemesi ile tam anlamıyla işbirliği yapması gerekiyor.
Sluter; ? Tam işbirliği sözü ile kastedilen nedir, diye soruyor ve ?Bu konunun yasal zemini tamamıyla eksik? diyor.
UCM savcısı Luis Moreno-Ocampo Sudan?ın 'uluslararası yasalar çerçevesinde? kendi toprakları üzerinde bu emri uygulaması gerektiğini savunuyor.'
Roma Beyannamesini imzalamamış olan Sudan ise UCM ile işbirliği yapmayacağını açıkladı
Hukukçular, BM?nin tavsiyesinin başka devletlere de tutuklama hakkında herhangi bir yükümlülük getirmediğine inanıyor.
Sluiter, Karar sadece bütün ülkeleri... İşbirliğine çağırıyor,' diyor.
Amsterdam Üniversitesi Hukuk Profesörü Jan Kleffner?de bu fikre katılıyor. Kleffner, ?Bu tutuklama kararını uygulamak çok zor olabilir? dedi.
Kleffner, aynı zamanda BM kararının her zaman olduğu gibi bağlayıcılığının olup olmadığının da belirsiz olduğunda ısrar ediyor ve ekliyor; ?Yasal araçlar vardır, kanuni olasılıklar vardır ancak uluslararası ilişkilere asıl hükmeden politikadır.?
