Oğuz ESER / TIMETURK
Türkiye Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan, İran?ın ABD ile süren 30 yıllık anlaşmazlığının çözümü için yardım istediğini söyledi. Erdoğan, The Guardian?dan Robert Tait?e İranlı yetkililerin bu isteği George W. Bush görevdeyken yaptığını ve kendisinin de mesajı Beyaz Saray?a ilettiğini aktardı. Başbakan İran?ın isteğini Nisan?da Londra?da yapılacak G-20 Zirvesi?nde ABD Başkanı Barack Obama?yla görüşmeyi planladığını ifade etti.
Mardin?den seçim gezisi dönüşünde Tait?le görüşen Erdoğan, İsrail?in Gazze?ye yönelik saldırılarına ilişkin eleştirilerini yeniledi. Erdoğan ayrıca İsrail?in başbakan-adayı Benyamin Netanyahu?da Filistinlilerin devlet hakkını tanımasını istedi.
ABD isterse Türkiye arabulucu olur
Türkiye?nin Washington ve Tahran arasında arabulucu olup olmayacağı yönündeki soruya Erdoğan şöyle yanıt verdi: ?İran Türkiye?den böyle bir rol oynamasını istedi. Eğer Birleşik Devletler de isterse, biz de bunu yaparız. İranlılar bize eğer böyle bir şey olacaksa, Türkiye?nin böyle bir rol oynamasını istediklerini söylediler. Bu sözler açık olarak söylenmiştir. Fakat ben bunu bizzat kendim Başkan Bush?a aktardım?.
Guardian muhabiri, İran konusunda Denis Ross?un atandığını anımsatarak, Ross?un Eylül?de yayınlanan makalesinde İran?la görüşmelerin ?doğrudan, perde gerisinde? olması gerektiğini yazdığını kaydetti.
İran ve Türkiye?nin son yıllarda birbirlerine yaklaştığını söyleyen gazete, iki ülke arasındaki ilişkilerin 5,5 milyar dolara çıktığını belirtti. İran Devlet Başkanı Mahmut Ahmedinejat?ın Başbakan Erdoğan ve Cumhurbaşkanı Abdullah Gül?ü geçen Ağustos?ta ziyaret ettiğini anımsatan The Guardian, Türkiye?nin İran?ın doğal gaz sektörüne büyük yatırımlar yaptığını söyledi.
ABD yetkilileri Türkiye?nin İran konusunda arabuluculuğuna önceki yönetim zamanında sıcak yaklaşmıyorlardı. Ancak Obama?nın gelişi ve yeni başkanın eğer İran ?yumruğunu açarsa? elini tutmaya söz vermesinin bu görüşün ?yeniden değerlendirilmesine? neden olabilir.
?İsrail Filistin?i tanımalı?
Türkiye?nin NATO üyesi olduğu ve geçtiğimiz yıl Suriye ile İsrail arasındaki arabuluculuğuna değinen Guardian, Başbakan Erdoğan?ın Davos?taki çıkışının ardından İsrail ile ilişkilerin gerildiğini yazdı. Guardian muhabiri Tait, Erdoğan?ın yorumlarının ?daha büyük öfke? doğuracak gibi göründüğünü iddia etti.
Tait, Erdoğan?ın Hamas?ın İsrail?i tanımasıyla, İsrail?in yeni hükümet kurma görevi verilen Netanyahu?nun Filistin Devleti?nin kurulmasını desteklemesi arasında paralellik kurduğunu söyledi. Erdoğan şunları söyledi: ?Hamas?a farklı davranmalarını söylüyoruz. Biz iki devletli çözümden yanayız: Filistin ve İsrail. Bunu kabullenmeleri gerek tabi İsrail?in de Filistin?i kabul etmesi. İsrail Filistin?i kabul ediyor mu? Hala onları kabul etmiyor. Ancak Filistinlilerden İsrail?i tanıması bekleniyor. Gidin bakalım Netanyahu Filistin?i kabul ediyor mu sorun??
Erdoğan, İsrail-Filistin anlaşmasının ?değişim ve reform? yapması gerektiğini söylediği Hamas?ı da içermesi gerektiğini savundu. Başbakan, İsrail?in saldırısını da orantısız olarak niteledi: ?Hamas?ın elinde uçaklar yok. Tankları ya da topları. Orantısız güçle Gazze ateşe atıldı. Bin 300 kişi öldü. 5 bin 500 yaralımız var. Orada ne olduğunu kim soracak? Bunun hesabını kim ödeyecek??
ABD?deki güçlü İsrail lobisinin Kongre?den sözde-Ermeni soykırımı tasarısını geçmesini sağlayarak karşılık vereceği yönündeki iddialara Erdoğan şöyle yanıt verdi: ?İnanıyorum ki Birleşik Devletler Türkiye?nin bölgedeki öneminin farkında. Bazıları bunu anlamasa da. Sözde Ermeni-soykırım iddiaları Türkiye-Amerikan ilişkilerini güçlü şekilde etkileyemez. ABD Kongresi?nin duygusal olarak karar vereceğine inanmıyorum. Bu tarihçilere bırakılmalı?.
