Roni Margulies, Yahudi kökenli bir Türk vatandaşı. Şair, savaş karşıtı bir eylemci. 'Darbeye Dur-De' inisiyatifinin aktivisti. İngiltere'de iktisat okumuş. İstanbul'da yaşıyor. Çevirmenlik yaparak geçimini sağlıyor. Roni Margulies, aynı zamanda İsrail karşıtı bir anti-siyonist. İsrail'in Filistin halkına karşı uyguladığı sistemli saldırılara karşı her platformda sesini yükseltiyor. Ona göre 'İsrail, Yahudiler için büyük tehlike'.
Margulies, Başbakan Erdoğan'ın Davos'taki çıkışından çok memnun olmuş. 'Gazze'deki vahşet karşısında ben bile derin öfke duydum. Tayyip Erdoğan bir de Müslüman, dini bütün bir adam. Dolayısıyla 'din kardeşlerim eziyet görüyor, öldürülüyor, bombalanıyor' diye düşünmüştür. Olup bitene karşı bilenmiştir. Karşısına İsrail'in cumhurbaşkanı çıkıp ileri geri konuştuğu zaman çok bireysel bir tepki gösterdi.' diyor Margulies. Başbakan Erdoğan'ın söyleminin Yahudi düşmanlığını kışkırttığı iddialarını ise kabul etmiyor. Ona göre anti-semitizmin yükseliyor olmasının sorumlusu 'İsrail Devleti'nin politikaları'. Margulies, İsrail'in işlediği bütün günahların Yahudilere mal edilmesinin yanlışlığına dikkat çekiyor: 'İsrail başka şeydir, Yahudiler başka. İsrail'in siyasetini onaylamayan birçok Yahudi mevcuttur.'Yahudi düşmanlığı yükseliyorsa bunun suçlusu İsrail'dir
Roni Margulies, İstanbullu bir Yahudi. Şair, savaş karşıtı bir eylemci. 'Darbeye Dur-De İnisiyatifi'nin aktivisti, İsrail karşıtı bir anti-siyonist. Geçimini tercüme yaparak sağlıyor. Yayınlanmış -çoğu şiir- dokuz kitabı var. Ona göre 'İsrail, Yahudiler için büyük tehlike'. İsrail'in çoluk çocuk demeden Filistin halkına saldırması terörizm, bir insanlık suçu. Başbakan Erdoğan'ın Davos'taki çıkışından memnun kalan Margulies, son katliamdan sonra bütün dünyada Yahudi aleyhtarlığının artışına dikkat çekiyor 'Yahudi düşmanlığı yükseliyorsa bunun suçlusu İsrail'dir.' diyor.
Davos'ta yaşananları nasıl değerlendirdiniz?
Başbakan Erdoğan'dan kişisel olarak böyle bir tepki beklerdim de herhalde çevresindeki danışmanları izin vermez diye düşünürdüm. O açıdan şaşırdım. Erdoğan'ınki kişisel bir tepkiydi. Ama ben çok olumlu buluyorum bu çıkışı. Çünkü bir başbakanın işi kendisine oy veren kendisini seçen kişileri temsil etmektir. Halk arasında çok olumlu karşılanan bir tepki göstermiş olmasına rağmen bu tavır bazı kesimlerce AK Parti ve Erdoğan'a karşı kullanılacak. CHP'nin sözcüleri hemen 'Türkiye'nin çıkarları zedeleniyor.' diye tepki verdiler. Gerçi daha sonra Baykal tersini söyledi. Baykal, baktı ki olanlar halk arasında olumlu karşılandı, 'biz tam bunun tersini söylemeyelim' diye düşündü herhalde. Bence takiyye yaptı!
Erdoğan'ın çıkışının hesaplı olduğunu söyleyenler var. Sizce de öyle mi?
Yok öyle olduğunu zannetmiyorum. Çünkü televizyonda izleyen herkes çok doğal, planlanmamış bir tepki olduğunu anlamıştır. Belli ki kafası attı Başbakan'ın. Çok sinir bir şey o el kol hareketleri. Kime yapılsa benzer tepki verebilir. Bir de şöyle bir durum var; birkaç hafta boyunca Gazze'de olup bitenleri hepimiz izledik. İnanılmaz vahşet sahneleri... Ben bile derin bir öfke duydum. Erdoğan bir de Müslüman, dini bütün bir adam. Dolayısıyla 'kardeşlerim eziyet görüyor, öldürülüyor, bombalanıyor' diye düşünmüştür. Olup bitene karşı bilenmiştir. Karşısına İsrail'in cumhurbaşkanı çıkıp ileri geri konuştuğu zaman çok bireysel bir tepki gösterdi. Bir başbakan böyle uluslararası bir toplantıda böyle yapmalı mıdır, o başka bir şey. Ben yapmalıdır diye düşünüyorum. İlle de 'uluslararası platformda doğruyu söylemek yanlıştır, ülkenin çıkarları ne olacak?' demeyi ben makul bulmuyorum.
Bu tepkisinin dünya kamuoyuna etkisi oldu mu?
Erdoğan bu kadar esti gürledi ama İsrail'le Türkiye arasında ikili antlaşmalar bozuldu mu? Hayır. Çok çeşitli askerî ve ekonomik antlaşmalar bozuldu mu? Hayır. Konya'da İsrail pilotlarının eğitim görmesine dokundu mu? Hayır. İkincisi uluslararası ilişkilerde 'şimdi bu adam bizim aleyhimize konuştu, bütün ilişkilerimizi keselim', düzeyinde iş yapılmaz. İster Amerika ister İsrail, Türkiye'de masaya oturduğu zaman, orada somut çıkarlar gündeme gelecek. Dünyaya baktığımızda ise ben son dönemde bir kırılma olmaya başladığını hissediyorum.
Ne tür bir kırılma?
Yakın geçmişe kadar Avrupa'da İsrail'e eleştirel bakmama çok yaygındı. İsrail'in yaptıklarını büyük ölçüde haklı bulma, çok fazla ince eleyip sık dokumama eğilimi hep baskındır Batı'da. Bunun nedeni açık: Almanya'da II. Dünya Savaşı sırasında 6 milyon Yahudi'nin faşistler tarafından katledilmiş olması. Bunun biraz artık kırıldığını, çatladığını hissediyorum. Lübnan ve Gazze saldırılarında açıkça görüldü ki İsrail hastaneleri füzeyle vurdu, yolları, binaları, okulları havaya uçurdu, elektrik suyu kesmek için bombalar attı hatta giden yardımları engelledi. Televizyon ekranlarından açıkça görüldü ki bu bir sivil halka bir saldırı. Bunları nasıl biz görüyorsak hiç şüphesiz Batı'da daha ayrıntılı takip ediliyor. Bu nedenlerle bir kırılma olduğunu düşünüyorum. Örneğin Londra'da toplam dört gösteri yapıldı. Son gösteriye 100 bin kişi katıldı. Ben de o gösterideydim. Londra'da Filistin'le ilgili ikinci en büyük gösteri, 5 bin kişilikti. Sayı bugün 100 bine çıkmış. Bu ilginç bir gelişme. Dolayısıyla soruya dönecek olursak. Erdoğan'ın yaptığı nasıl Türkiye'de halkın nabzına denk düşmüşse, Batı'da da eskisi kadar ters düşmedi bence.
Başbakan, Türkiye'nin değil de 'terörist' örgüt dedikleri Hamas'ın çıkarlarını mı korudu?
Şimdi Hamas'ın terörist bir örgüt olduğunu nerden çıkarıyorlar anlamıyorum. İsrail'e roket atıyormuş... İsrail orada 1300 insanı öldürüyor bu terörizm olmuyor da Hamas'ın 6 tane roket atması mı terörizm oluyor? Demokratik yöntemlerle seçilmiş bir hükümet, Filistinli halkın büyük çoğunluğunun açıkça desteğini almış bir oluşum niçin terörist oluyormuş ben anlamıyorum. Bunu desteklemek neden sorun oluyormuş bunu da anlamıyorum. Filistinliler eğer bu örgütü kendilerini temsil etmek için seçmişse bize susmak düşer.
Erdoğan'ın tavrının bir devlet adamına yakışmadığı şeklinde yorumlar yapıldı. Hâlâ da Bbaşbakan'ı ağır dille eleştiren köşe yazarları var. Siz bu yazılanları nasıl değerlendiriyorsunuz?
Bu köşecilerin tepkisi İsrail taraftarlığından değil Türkiye'deki son dönemdeki kutuplaşmadan kaynaklanıyor. Kemalist cephe sürekli fırsat kolluyor. 'Biz söylemiştik, tehlikeye işaret etmiştik' demeye getiriyorlar. Ben bu kesime zaten büyük bir öfke duyduğum için bu tür haber ve yorumları okuduğum zaman daha da öfkeleniyorum. Ama böyle yaptıkları sürece bir kez daha toplumdan kendilerini tecrit etmiş oluyorlar. Toplumun büyük bir kısmı Erdoğan'ın çıkışından çok memnun oldu. Memnuniyetsiz insanlar kendilerini bir kez daha deşifre etmiş oluyorlar. Bu da iyi oluyor.
İsrail'i eleştirmek Yahudi düşmanlığı mıdır?
İsrail'i eleştirmek, siyonistlerin gözünde tam da böyledir. Ama gerçek böyle değil. İsrail bir devlettir. Bir devletin politikalarını eleştirmek ırkçılık değildir, Yahudi düşmanlığı değildir. Ama İsrail devleti bunu kullanır. Hem böylece bütün Yahudileri kendine bağlamayı umar, hem de kendisine yöneltilecek eleştirilerin önünü kesmeyi amaçlar. Çünkü hiç kimse ırkçı olarak algılanmak istemez, ırkçılar hariç. İsrail devleti ve İsrail devletinin başındaki Siyonist kurumlar bunu kullanıyor. Ama bu bir yanıltmacadır, üstelik hem İsrail devletinin hem de Yahudi düşmanlarının işine gelen bir yanıltmaca... Böylece İsrail devletinin işlediği bütün suçlar, cinayetler Yahudilere mal edilir. 'İsrail' başka şeydir, 'Yahudiler' başka. Kaldı ki, hem İsrail içinde hem İsrail dışındaki Yahudiler arasında anti-Siyonist çoktur. İsrail'in siyasetini onaylamayan, desteklemeyen Yahudi çoktur.
Musevi cemaatiyle ilişkileriniz nasıl?
Yahudi cemaati benim fazla konuşmamdan memnun değil. Nedeni şu. Yahudi cemaatinin tavrı konuşmamak, göze çarpmamak mümkünse görünür olmamak. Görünmezsek bizim burada olduğumuz unutulur ve bize dokunmazlar tavrı hakim. Ben konuştuğum zaman sessiz kalma çabasını bozmuş oluyorum. Kaygılanıyor muyum? Hayır. Çünkü Yahudi cemaatinin köşede adam vurdurtmak gibi bir âdeti yok. Benimle bu âdetin başlamayacağını ümit ediyorum. Çok da bir korkum yok. [email protected]
Erdoğan, hiçbir zaman anti-semit laf etmediErdoğan'ın çıkışının anti-semitizmi kışkırttığı söylendi. Siz ne düşünüyorsunuz?
Erdoğan 'Yahudilere bir şey yapmak isteyen karşısında beni bulur.' dedi. Son derece olumlu bir söylem. Erdoğan'ın daha önce anti-semitizme yol açan sözler ettiği söylendi, bu doğru değil. Şöyle bir hata yaptı İsrail'e yönelik olarak. 'Biz 500 yıl önce sizin atalarınızı burada kabul etmiş insanlarız.' dedi. Şimdi bunu dediği zaman Yahudilerle İsrail devletini bir ve aynı yapmış oluyor. İsrail devletinin kuruluşundan 450 yıl önce yaşayanlarla bugünkü Siyonist devleti aynılaştırmak sorunlu bir şey. Bu bence bilmemekten yapmış olduğu iyi niyetli bir hata. Ve belli ki Başbakan'ı bu konuda uyardılar. Söylediklerine baktığım zaman hiçbir zaman anti-semit laf etmedi. Bundan ötesi palavra.Musevi cemaati tedirgin; çünkü...
Musevi cemaati tedirginlik duyuyor mu?
Kuşkusuz tedirginlik duyuyor. Bunun suçlusu Erdoğan mıdır değil, hükümet midir?' değil. İsrail aleyhine gösteri yapanlar mıdır, değil. Niye değil? Protestomuzu dile getirmek zorundayız. Bunun suçlusu İsrail devletidir. Sadece İstanbul'da değil dünyanın birçok yerinde geçtiğimiz dört-beş hafta içinde Yahudi düşmanlığının artmış olduğundan hiçbir kuşkum yok. Anti-semitizmin yükseliyor olmasının suçlusu İsrail devletidir. Türkiye'de belli bir düzeyde Yahudi düşmanlığı var. Ama bu saldırgan ve azılı bir düşmanlık değil. İsrail devleti ile Yahudi bireyler arasındaki fark muhafaza edilmediği takdirde masum bir Türkiye vatandaşına saldırı olması ihtimalini gündeme getirmiş oluruz. Onun içindir ki Yahudi cemaati tedirginlik yaşıyor. Bir de ayrıca burası Türkiye. Varlık vergisinin, 6-7 eylül olaylarının yaşanmış olduğu memleket.. Bu olaylar cemaatin belleğinde durur.
Kaynak: Zaman / Pazar
