İyi olan değil 'en çok Filistinli öldüren kazansın'

 İsrail 10 Şubat'ta sandık başına gidiyor.  13 partinin katılacağı seçimlerde, İsrail Parlamentosu'nun (Knesset) 120 sandalyesinin sahibi belirlenecek. 2009 seçimleri öncesi İsrail'de bulunan aydınlar ve Filistinliler, sağcılığın aşırı yükselişinden endişeli. Birçok parti, listesinde, daha önce pek de prim verilmeyen 'Filistinliler'in İsrail topraklarından gönderilmesi' fikrini telaffuz eden aşırı sağcı isimleri aday olarak gösterirken, parti liderleri 'Gazze'yi daha iyi vurabileceği' ya da 'Kudüs'ü birleşik bir başkent' yapabileceği iddialarıyla oy istiyor. Bu söylemler, İsrail'in uluslararası hukuka göre 'işgal' olarak tanımlanan yerleşimlerinde, Filistinlilere karşı silahlı saldırıları tetikliyor.

2009 Avigdor Lieberman'ı parlatacak
İsrailli aydınlar 2009 seçimlerinde ırkçılığın tehlikeli yükselişini Avigdor Lieberman'ın liderliğindeki İsrail Beiteinu partisinin yükselişiyle açıklıyorlar. 'Gazze'ye atom bombası atalım' 'Lüt  Gölü'nde Filistinliler için toplama kampı kuralım' ve 'Parlamentodaki Arapları yok edelim' sözleriyle gündeme gelen Lieberman'ın 10 Şubat'ta ciddi bir yükseliş kaydetmesi söz konusu. İsrail'de seçim öncesi haftalık olarak yapılan anketler, bir önceki Mart 2006 seçimlerinde Knesset'teki 11 sandalyeyi alan Lieberman Liderliğindeki Beiteinu partisinin Şubat ayında parlamentodaki 17 sandalyeyi alabileceğine işaret ediyor.

Likud aşırı sağın kalesi oldu
Seçimlerin diğer bir parlayan yıldızı ise Likud Partisi. Benyamin Netanyahu liderliğindeki Likud İsrail'in merkez sağ partisi olarak bilinmesine karşın gerek Netanyahu'nun söyledikleri ve gerekse yeni seçimlerde partinin listesinden milletvekili adayı olan isimler partinin aşırı sağdaki temsiliyeti eline alma iddiasına yorumlanıyor. Gazetelerde sıklıkla 'Kudüs'ü birleşik bir başkent yapacağım' sözleriyle gündeme gelen Netenyahu son olarak 1400 kadar Filistinlinin öldüğü 'Dökme kurşun' katliamını 'fazla etkisiz' bulduğunu söyledi. Hamas'ın kökünü kazımak için daha etkili bir saldırıyı vaat eden Netenyahu 2006 seçimlerinde oylarını yüzde 15 düşürmüştü. İsrail'de son bir haftada düzenlenen 5 farklı ve güvenilir ankete göre muhalefetteki Likud, iktidardaki Kadima'nın hemen önünde birinciliği alacak. Anketler partinin 31 ya da 29 sandalyeyi alacağına işaret ediyor. Likud bir önceki seçimlerde Knesset'teki 12 sandalyeye sahipti.

Likud'un 'seçim başarısının' arkasında Netenyahu'nun Filistin karşıtı söylemleri kadar politik arenada müdavili Avigdor Lieberman olan Moşe Feiglin'in bu partinin listesinden aday olması var. Feiglin İsrail Gazetesi Haaretz tarafından 'sağduyulu İsrailliler tarafından kabul edilemeyecek' kadar aşırı sağ söylemlere sahip bir siyasetçi ve İsrail topraklarındaki 1,5 milyon Filistinlinin Batı Şeria ve Gazze'ye gönderilmesi fikrini açıkça telafuz etmekte beis görmeyen bir isim.

Uzmanlara göre Gazze'den atılan Kassam roketleri en çok Netenyahu'ya yaramış durumda.

Kadima 'Gazze'ye tölaranslı' diye oy kaybetti
İktidar Partisi Kadima'nın başında ise Dışişleri Bakanı Tzipi Livni bulunuyor. Anketler Kadima'nın 29 sandalye aldığı 2006 seçimlerine göre 'az sayılabilecek' bir düşüşle 24 ya da 23 parlamentere sahip olacağını gösteriyor. Livni'nin liderliğindeki parti daha önce dile getirdiği 'Filistin Devleti'nden seçim çalışmalarında şiddetle kaçınıyor. Kadima'nın önerdiği Filistin Devleti mültecilerin geri dönüş hakkını tanımaması ve 1967 sınırlarının kabul etmemesi nedeniyle Filistinliler tarafından şiddetle eleştiriliyordu.

Kadima'nın yeni seçim söylemi ise 'Dökme Kurşun' katliamının 'başarısına' odaklanmış durumda. Birleşik Arap Listesi'nin Knesset üyesi liderlerinden Ahmet Teibi Kadima'nın yeni yönelimini 'Livni varken insanların neden Moşe Feiglin'e ihtiyacı olsun ki' sözleriyle açıkladı. Teibi 'Hamas rejimini tamamen ezeceğiz' 'Gazze'den atılan her rokete misliyle karşılık vereceğiz' gibi sözleriyle gündeme gelen Livni'yi 'aşırı sağcılara cesaret vermek' ile suçladı.

İşçi Partisi de aşırı sağ kulvarda
Avrupa Sol Partisi'nin gözlemci üyesi olan İsrail İşçi Partisi'nin yeni söylemi 'siyonist sol'. 2006 Seçimlerinde 19 sandalye alarak ikinci olan partinin şubat ayında oy kaybetmesi ve 17 ila 14 arası vekili Knesset'e sokması bekleniyor. İşçi Partisi'nin oy kaybında da 'dökme kurşun'un 'yumuşaklığı' yatıyor. Partinin Genel Başkanı ve Savunma Bakanı Ehud Barak son olarak 'roketler atılırsa orantısız güç ile karşılık veriririz' sözleriyle gündeme gelmişti.

Komünistler de oylarını arttırıyor
Yapılan anketlerde İsrail Komünist Partisi'nin Knesset'teki çatı örgütü Hadaş'ın da seçimlerde oylarını artıracağını gösteriyor. Tahminler Hadaş'ın yüzde bir oy artışıyla vekil sayısını 3'ten 4'e çıkaracağını gösteriyor. Komünistlerin oy artışının arka planında ise Filistin ve İsrail'in kardeşliğini savunan yegane parti olması var. Hadaş kendisini İsraillilerin ve Filistinlilerin ortak partisi olarak tanımlarken, 1,5 milyon Filistinli mültecinin geri dönüş hakkını ve 1967 sınırlarında bir Filistin Devleti'nin kurulması fikrini benimsiyor. Hadaş Gazze'ye yönelik 'dökme kurşun' katliamına karşı etkili bir muhalefet izlemiş ve İsrail'de büyük protesto eylemleri düzenlemişti. Anketler Hadaş'ın Filistinlilerin yoğun olarak yaşadığı İsrail kentleri kadar Yahudilerin yoğun olarak yaşadığı kentlerde de oylarını artırdığını gösteriyor.

Seçim yasağı mahkeme tarafından iptal edilene Balad Partisi ve Birleşik Arap Listesi de seçimlerde oylarını arttıracak. Her iki partinin 5 ya da 6 sandalyeyi alacağı tahminleri yapılıyor.

Amerikancılık koz
Aşırı sağcı partilerin bir diğer özelliği ise ABD ile ilişkiler üzerinden ayrı bir çalışma yürütmeleri. İsrail sağında endişe yaratan yeni ABD Devlet Başkanı Barack Obama ile iyi ilişkiler kurulacağını dile getiren partiler birbirlerini 'ABD ile ilişkilere zarar verecek' söylemiyle suçluyorlar. Son olarak Kadima Lideri Livni, Likud lideri Netenyahu'nun olası iktidarının ABD ile ilişkilere ciddi bir zarar verebileceğini belirtti. Netenyahu ise cevap olarak 'ABD ile kişilikli bir ilişki' sözü verdi.

Öte yandan İsrail'de liderlerin içinde bulunduğu rüşvet iddialarının da aşırı sağ söylemle kapatılmaya çalışıldığı belirtiliyor. Son olarak Hadaş Başbakan Ehud Olmert'in 12 kez rüşvet yüzünden yargı önüne çıktığını, Lieberman hakkında ciddi iddialar bulunduğunu ve aşırı sağ söylemlerin bu iddiaları hasır altı etmeyi hedeflediğini belirtmişti.

Filistinliler: Bizim için farketmeyecek
İsrail seçimlerini yakından takip eden Filistinli kaynaklar, Likud ya da Kadima'nın iktidarının kendileri için farketemeyeceği görüşünde. Aynı yorumcular İsrail seçimlerine egemen olan aşırı sağ söylemlerin işgal altındaki topraklarda Yahudi yerleşimcilerle yan yana yaşayan Filistinlilerin yaşamlarını tehdit ettiğini söylüyorlar. (Sol)