Kazakistan 'Avrupa Yolu'nda

Kazakistan Büyükelçisi Bagdad Amreyev, ülkesinin 17. bağımsızlık yıldönümü etkinlikleri kapsamında 'Avrupa Yolu Programı' başlıklı yuvarlak masa toplantısına ev sahipliği yaptı.

Büyükelçi Amreyev, zamanın tahminlerin 180 derece tersini ortaya koyduğunu ifade ederek, 'Egemenliğimizi 300 yıl sonra geri alabildik. Sovyetler dağıldıktan sonra ortaya konan tahminler Kazakistan'ın kendini toparlayamayacağı ve dağılacağı yönündeydi. Rusya ve Çin ile komşu, ekonomisi ve halkın kendi içindeki birliği zayıf bir ülkeydi' dedi.

Kazakistan'ın bölgesinde en hızlı gelişen ekonomik güç olduğunu belirten Amreyev, 'Hiçbir Kazak vatandaşı iç çatışmalarda hayatını kaybetmedi. Çok zorlu ve karmaşık demografik yapısına rağmen ekonomik gelişme hızı, dış ticaret hacmi ve gayri safi milli hasıla (GSMH) açısından en öndeydi. Bugün 6 Orta Asya cumhuriyeti ve 3 Kafkas ülkesinin toplam GSMH'si, Kazakistan'ın yarısına ulaşmıyor' diye konuştu.

Amreyev, Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT) kurulmasına öncülük eden Kazak Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev'in bölgede barışın ve istikrarın tesisini sağladığını söyledi. Sovyetler ve Çin arasında 50 yıl süren sınır anlaşmazlığını hatırlatan Amreyev, bu sınırın bugün Kazak topraklarından geçtiğini ve dünyanın en büyük kara sınırı olduğunu ifade etti.

Amreyev, 'Hem Rusya hem de Çin'le anlaşmaya vardık ve artık bir sınır ihtilafı yok. Bu dünyanın güvenlik ve istikrarına da büyük katkı. Diğer türlü
bölgede büyük sorunlar olacaktı. Bölgede AGİT örneğinde olduğu gibi Asya Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı kurma çalışmamız devam ediyor' şeklinde konuştu.

Amreyev, Kazakistan'ın Avrupa yolunun Türkiye üzerinden geçeceğini de dile getirdi. Kazakistan'ın uluslararası dengelerin önemli bir aktörü haline geldiğini söyleyen Amreyev, 'Avrupa Yolu Programı' ile attıkları stratejik adımın hedefini şöyle açıkladı:

'Avrupa'yla ilişkilerin en üst düzeye çıkarılması, ekonomik, siyasi, kültürel konularda ve demokraside bir parçası olabilmek için yüzümüzü Avrupa'ya döndük. Avrupa standartlarına yaklaşmak ve daha derin bir entegrasyon amaçlanmaktadır.'

Coğrafi olarak topraklarının beşte birinin Avrupa kıtasında yer aldığını hatırlatan Amreyev, bu alanın Fransa'nın toplam yüzölçümüne yakın olduğunu kaydetti. Avrupa toplumunun bir üyesi olmak istediklerini dile getiren Amreyev, Bağımsız Devletler Topluluğu'ndan ya da İslam ülkelerinden yüz çevirmelerinin de söz konusu olmadığını vurguladı.

Kazaklar Türk dünyasını tek çatı altında toplamak istiyor

Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev'in Türk dili konuşan devletler arasındaki ilişkilere ivme kazandırmayı hedeflediğini bildiren Büyükelçi Amreyev, 'Birbirimize yakın halklarız. Bizi birleştiren bir kurum yok' dedi. Nazarbayev'in Türk Dili Konuşan Ülkeler Zirvesi'nin daimi sekretaryasının kurulmasını istediğini ve bunun Türk dünyasının ilk siyasi birliği olacağını ifade eden Amreyev, Kazakistan'ın inisiyatifiyle Türk dili konuşan ülkeler arasında parlamenterler asamblesinin kurulmasına yönelik anlaşmanın
imzalandığını hatırlattı.

Amreyev, Türkçe konuşan ülkeler arasındaki ilişki yumağını geliştirmek için Türk Kültür ve Sanatları Ortak Yönetimi'nin görevlerinin genişletilmesi gerektiğini söyledi. Kazakistan Büyükelçisi, 'Önümüzdeki aylar, yıllar Türk dünyasının birleşme hususunda çok büyük gelişmelere gebedir' diye konuştu.

Toplantıda bir konuşma yapan eski Kültür Bakanı Namık Kemal Zeybek ise, Nazarbayev'i överek, Atatürk'ü en iyi anlayan ve model alan Türk lideri olduğunu söyledi. Nazarbayev'in de halkının çıkarları doğrultusunda politika geliştirdiğini kaydeden Zeybek, 'Bugün parlayan bir yıldız, örnek ülkedir. 1975'te feciden de feci bir durumdaydı. Türkiye 75 milyon dolar kredi verdi. Gün geldi Kazakistan Türkiye'ye kredi verir halde oldu. Nazarbayev birkaç sene önce geldiğinde 'krediye ihtiyacınız var mı?' diye sordu'
şeklinde konuştu.

Kazakistan, Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) Dönem Başkanlığı'nı 2010 yılında devralacak. Böylece hem çoğunluğu Müslüman hem de eski Sovyet cumhuriyetlerinden bir ülke ilk kez AGİT başkanlığına geçecek. Avrupa ülkelerinin hepsinde ticari temsilcilik açmayı planlayan Kazakistan, yüzde 10'luk bir ticaret artışı öngörüyor. Dünya Bankası'nın yayınladığı rapora göre yatırıma uygunluk açısından 181 ülke içinde Kazakistan 70. sırada yer alırken, Çek Cumhuriyeti ve Yunanistan gibi Avrupa ülkeleri ise sıralamada daha geride kalıyor. Kazakistan ayrıca İslam Konferansı Örgütü'nün dönem başkanlığını 2011 yılında devralmaya hazırlanıyor.

2020 yılında Kazakistan'ın petrol üretiminin de 180 milyon tona çıkması öngörülüyor. Enerji açısından bugün yüzde 40 oranında dışa bağımlı olan AB, 2020 yılında enerji ihtiyacının yüzde 65'ini dışardan karşılayacak. Rusya'ya bağımlı olmak istemeyen ve enerji çeşitliliği arayışında olan AB, Kazakistan rezervlerini NABUCO üzerinden Batı'ya taşımak istiyor. Öte yandan, inşaat yatırımları olan Türk işadamları ise enerji, tarım, hayvancılık gibi diğer sektörlerde de yer almak istiyor.