Tüm dünyayı etkisi altına alan ABD kaynaklı global kriz, gerek küçük işletmeler gerekse büyük sanayi kuruluşları bazında ülkemizde etkisini hissettiriyor. Rakamlara bakıldığında, Türkiye?nin ekonomi hamlesinin dayanağı olarak görülen ihracatın bu durumdan etkilenmeye başladığı görülüyor. Ülkemizin ihracat rakamları maalesef gerileme sinyalleri veriyor. Sanayiciler ve yetkililer krizi fırsata dönüştürmek konusunda sürekli açıklamalar yapıyor. Peki kriz, fırsata nasıl dönüştürülür? Bunun bir yolu yeni pazarlar keşfetmekten geçiyor. Klasik pazarlar daraldığında yeni coğrafyalara uzanmak gerçek bir fırsat olabiliyor. İşte bu amaçla yapılan çalışmaların sonunda, potansiyeliyle büyük umut vaat eden ülkelerden birinin de Meksika olduğu görüldü?
Dünyanın en büyük kahve üreticilerinden biri olan Meksika?nın nüfusu 108,7 milyon. Dünyanın 15?inci büyük ekonomisine sahip. Ülke, Kuzey ve Orta Amerika?ya giriş kapısı. 1 trilyon doları aşan gayri safi yurt içi hasılaya ve 10 bin dolara yaklaşan kişi başı milli gelire sahip. Dış ticaret hacmi 500 milyar doları aşıyor. 108 milyonu aşan ülke nüfusunun yanı sıra, NAFTA ile birlikte 442 milyon nüfusu kapsayan geniş bir pazarın giriş kapısı... 2030 yılında BRIC ülkeleri ile birlikte dünyanın en büyük beş ekonomisinden biri olmayı hedefliyor. Dünya Bankası?nın ?Doing Business? raporuna göre ise iş yapma kolaylığı açısından 181 ülke arasında 56. sırada yer alıyor.
Meksika, bütün bu özellikleriyle Türk ihracatçısı ve yatırımcısı için yeni bir cazibe merkezi olarak çıkıyor karşımıza? Yeni pazarlara açılmanın önemini vurgulamak amacıyla, İstanbul Kimyevi Maddeler ve Mamülleri İhracatçıları Birliği (İKMİB) ve Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) işbirliğiyle, Dış Ticaret Müsteşarlığı?nda ?Fırsatlar Ülkesi Meksika? adlı bir seminer düzenlendi.
Bütün yönleriyle Meksika pazarının masaya yatırıldığı seminer, ufuk açıcı nitelikteydi. Meksika ile Türkiye arasında, 197 milyon doları ithalat, 352 milyon doları ihracat olmak üzere toplam 549 milyon dolarlık ticaret hacmi söz konusu. Meksika ithalatında önemli paya sahip otomotiv yan sanayii, Türk otomotiv sektörü için önemli bir fırsat oluşturuyor. Ayrıca, neredeyse yok denecek kadar az üretimin gerçekleştiği makine sektörünün tüm alt grupları da özellikle takım tezgahları, iş ve inşaat makineleri, tekstil makineleri, Türkiye için hedef sektörler arasında gösteriliyor.
Meksika, petrol ve enerji alanında da umut vaat eden bir ülke... Dünyanın önde gelen ham petrol üreticileri arasında olmasına rağmen sadece bir tane rafinerisi bulunuyor. Ham petrol ihraç edip karşılığında benzin, motorin gibi ürünler alıyor. Bu ürünlerin bir kısmını da Türkiye?den temin ediyor. Dolayısıyla, Türk yatırımcıların gerekli alt yapı ve destekle, Meksika?daki bu boşluğu doldurabileceği düşünülüyor.
Gıda ve tarım sanayii açısından bir değerlendirme yapıldığında ise Türkiye-Meksika tarım ve gıda sanayii ürünleri ticaretinin karşılıklı olarak günümüze kadar çok düşük düzeyde kaldığı söylenebilir. Meksika?nın ülkemiz tarım ve gıda sanayii ürünleri ihracatından aldığı pay yüzde 0,06, Türkiye?nin Meksika?dan aldığı pay ise yüzde 0,05. 2007 yılı içerisinde Türkiye?den Meksika?ya gerçekleştirilen toplam tarım ve gıda ihracatı 6,2 milyon dolar düzeyinde. Türkiye için fırsat teşkil eden ve Meksika?ya ihraç edilebilecek potansiyel tarım ve gıda sanayii ürünleri arasında; fındık ve işlenmiş fındık mamulleri, kuru kayısı, üzüm ve incir, başta kiraz ve şeftali olmak üzere konserve meyve ve sebzeler, dondurulmuş gıdalar, zeytinyağı, şekerli ve çikolatalı ürünler, baharatlar, makarna ve bisküviler yer alıyor.
Meksika?ya dair fırsatları değerlendiren İstanbul Kimyevi Madde ve Mamülleri İhracatçıları Birliği Başkanı Murat Akyüz, ?Meksikabeklentinin üzerinde bir pazar. Gayri safi milli hasılası ve büyüme oranı bizimkiyle aynı? Biz AB?nin yanı başındayız, onlarsa ABD?nin. Bu anlamda çok büyük avantajlar teşkil ediyor? diyor.
Akyüz, iki ülke arasındaki ticaret hacminin arttırılması için gerekli temasların kurulduğunu ve İKMİB, İTKİB ve UİB işbirliğinde gerçekleştirilen çalışmalar sonucunda, Türk mallarının Meksika?daki bir fuarda sergilendiğini söylüyor. Bu fuar sonunda 1,2 milyon dolarlık sipariş alındığını da sözlerine ekliyor.
Meksika pazarıyla ilgili sorunlar ise şöyle sıralanıyor: Meksika ve Türkiye arasında bir Serbest Ticaret Anlaşması?nın olmaması en önemli sorun. Meksika?nın en büyük ticari partnerinin ABD olması ise global ekonominin en büyük oyuncusuyla karşı karşıya kalmamız anlamına geliyor. ABD, Meksika?nın toplam ihracatında yaklaşık yüzde 82,1, ithalatında ise yüzde 49,6 paya sahip. ABD ürünlerinin pazara sıfır veya tercihli gümrük tarifeleriyle girmesi pazardaki rekabet gücümüzü etkileyen en önemli faktörler. Bunların yanı sıra, Meksika?da Ticaret Müşavirliğimizin olmaması, gümrük prosedürlerinin uzun zaman alması ve uzaklıktan kaynaklanan bilgi eksikliği de dezavantajlar olarak sıralanıyor.
Türk Meksika İş Konseyi Başkanı ve Meksika?nın İstanbul Fahri Konsolosu Varol Ziya Dereli, ulaşım zorluğu ve vize işlemlerinin problemli olmasının da diğer sorunlar olduğunu ifade ediyor.
Meksika, tüm dezavantajlara rağmen, Türk ihracatçılar açısından büyük umutlar vaat eden yepyeni bir Pazar... İhracatı Geliştirme Etüt Merkezi (İGEME) tarafından 9?25 Nisan 2008 tarihinde Meksika?da yapılan yerinde pazar araştırmasının sonuçları, bu savı kanıtlar nitelikte. Araştırma; sanayi, tarım ve gıda alanlarında, Meksika?ya ihraç edilebilecek potansiyel ürün gruplarına dair umut veren bir tablo sunuyor.
Meksika, taşıdığı potansiyelle Türk işadamları için yeni ve büyük bir pazar?
Meksika?nın Ekonomik Projeksiyonu
2006a | 2007a | 2008b | 2009b | 2010b | |
Reel GSYİH Büyüme Oranı (%) | 4,8 | 3,2 | 1,9 | 0,9 | 3 |
Sanayi Üretimi Büyüme Oranı (%) | 5,4 | 1,8 | 1,2 | 0,5 | 2,8 |
Sabit Sermaye Yatırımları Büyüme Oranı (%) | 9,9 | 5,6 | 3,6 | 2,6 | 6,5 |
İşsizlik Oranı (%) | 3,6 | 3,7 | 3,9 | 4,2 | 4 |
Enflasyon (Tüketici fiyatları, ortalama) (%) | 3,6 | 4 | 5,3 | 6,2 | 3,6 |
Mal İhracatı (milyar $) | 249,9 | 271,9 | 294 | 277,6 | 292,5 |
Mal İthalatı (milyar $) | 256,1 | 281,9 | 305,9 | 290,8 | 308 |
Cari İşlemler Dengesi (milyar $) | -2,2 | -5,5 | -13,4 | -14,5 | -15,6 |
Dış Borç (milyar $) | 160,7 | 179,7 | 181,2c | 164,7 | 175,8 |
Döviz Kuru (Peso:$) | 10,88 | 10,87 | 12,45 | 13,14 | 13,09 |
a: Gerçekleşen, b: EIU tahmini, c: EIU öngörüleri | |||||
Kaynak: EIU- Economist Intelligence Unit, Mexico, Country Report, Temmuz 2008 | |||||
EIU- Economist Intelligence Unit, Mexico, Country Report, Temmuz 2008 |
Meksika?nın Dış Ticareti (Milyon $, FOB-CIF)
2003 | 2004 | 2005 | 2006 | 2007 | ||||||
İhracat (FOB) | 164,766 | 187,999 | 214,233 | 249,925 | 272,044 | |||||
İmalat Sanayii | 140.633 | 157.747 | 175.166 | 202.734 | 219.690 | |||||
Petrol | 18.602 | 23.667 | 31.891 | 39.022 | 42.886 | |||||
Tarımsal Ürünler | 5.035 | 5.684 | 6.008 | 6.853 | 7.732 | |||||
Madencilik | 496 | 901 | 1.168 | 1.317 | 1.737 | |||||
İthalat | 170.546 | 196.810 | 221.820 | 256.058 | 283.233 | |||||
Ara Mallar | 128.831 | 148.804 | 164.073 | 188.634 | 205.465 | |||||
Sermaye Malları | 20.205 | 22.597 | 26.216 | 30.525 | 34.700 | |||||
Tüketim Malları | 21.509 | 25.409 | 31.513 | 36.901 | 43.069 | |||||
Kaynak: EIU- Economist Intelligence Unit, Mexico, Country Profile 2008 | ||||||||||
Türkiye-Meksika İkili Ticareti ($) | ||||||||||
Yıl | İthalat | İhracat | Dış Ticaret Dengesi | Dış Ticaret Hacmi | ||||||
2000 | 51.592.624 | 41.302.018 | -10.290.606 | 92.894.642 | ||||||
2001 | 30.915.931 | 51.773.082 | 20.857.151 | 82.689.013 | ||||||
2002 | 51.991.592 | 76.674.470 | 24.682.878 | 128.666.062 | ||||||
2003 | 99.979.000 | 40.421.689 | -59.557.311 | 140.400.689 | ||||||
2004 | 120.121.512 | 150.607.569 | 30.486.057 | 270.729.081 | ||||||
2005 | 196.408.797 | 163.671.931 | -32.736.866 | 360.080.728 | ||||||
2006 | 261.944.232 | 140.778.329 | -121.165.903 | 402.722.561 | ||||||
2007 | 352.196.654 | 196.750.471 | -155.446.183 | 548.947.125 | ||||||
2007* | 209.352.066 | 126.700.853 | -82.651.213 | 336.052.919 | ||||||
2008* | 281.038.206 | 110.770.597 | -170.267.609 | 391.808.803 | ||||||
*Ocak-Ağustos verileri | ||||||||||
Kaynak: Dış Ticaret Müsteşarlığı, Dış Ticaret Bilgi Sistemi |