Talabani ve Maliki?ye açık mektup

Haber Merkezi / TİMETURK

New York Times yazarı ve çeşitli uluslararası konularda birçok kitabı bulunan tanınmış yazar Thomas Friedman, Iraklı yöneticiler Celal Talabani ve Nuri el-Maliki?ye hitaben bir mektup yazdı. Mektubunda Amerika?nın içinde bulunduğu mali krizin felaket boyutlarında olduğunu belirten Friedman, Iraklıların bir an evvel akıllarını başlarına alarak kendi aralarında uzlaşmalarını ve Irak?taki istikrarı bir an evvel sağlamalarını istedi. Friedman?ın yazdığı açık mektubu TİMETURK okuyucularının istifadesine sunuyoruz:

Sevgili Iraklı Arkadaşlarım Cumhurbaşkanı Celal Talabani, Başbakan Nuri el-Maliki ve Sözcü Mahmud el-Meşhedani,

Sevgili Beyler, size çok ciddi bir konu hakkında yazıyorum. Amerika?nın bugün nasıl derin bir krizde olduğunu size anlatmam çok zor. Biz, ABD yönetiminin sorunlu bankacılık sistemini kurtarmak için yapmayı planladığı 1 trilyon dolarlık harcamayı tartışıyoruz. Bu mali bir 11 Eylül. Evlerini kaybeden ve borç batağına saplanan Amerikalılar, hâlâ, niçin Iraklılar kendilerini yurtlarında daha fazla güvende hissetsin diye günde 1 milyar dolar para harcadığımızı anlayamıyorlar.

Geçtiğimiz son iki yıl, ABD?nin buradan çekilmesiyle ilgili nihai bir tarih belirlenip belirlenmemesi konusunda bir tartışma vardı. Bu tartışmanın kesin sonucu, bir sonraki seçimleri kimin kazanacağı noktasında düğümleniyor gibi gözüktü. Bu uzun sürecek bir durum değil. Çekilme konusundaki nihai tarih yaklaşıyor. Vergi ödeyen ve bu vergilerin - Lehman Brothers, Bear Stearns and Merrill Lynch- gibi bir takım şirketlerin subvanse edilmesinde kullanılmasını istemeyen Amerikan yurttaşları, topluluğun Kerkük?e egemen olmasını sağlayan sürekli tereddüdünüzü desteklemek için paralarının kullanılmasına izin vermeyecektir.

Beni yanlış anlamayın! Yeri gelmişken birçok Amerikalı ve ben, Irak halkı ve ordusu olarak sizin kendi kendinizi yıkıma uğratmanızdan vazgeçmeniz konusunda oldukça müsterihim. Ben bu savaşı, kitle imha silahları bulunması nedeniyle destekledim. Hatalıydım. Fakat açıkça ortaya çıktı ki el-Kaide ve onların müttefikleri, Amerika?nın Irak?ta saygın bir devlet yaratma ve Ortadoğu?yu daha demokratik bir devlet haline getirme idealinin başarısız olması için, kaç kişinin öleceğini önemsemeden elinden geleni yaptı. Biz savaşın böyle olmasını istemezdik ancak bu savaşı kucağımızda bulduk.

El-Kaide, şayet Arap ve İslam dünyasının merkezinde Amerika?yı mağlup etmeyi başarabilirse, bunun bölgede yankılanacağını ve el-Kaide?yle müttefiklerini önderler haline getireceğini çok iyi biliyordu. Ancak tersi olur da el-Kaide?yi, Arap ve İslam ülkelerinin yardımıyla mağlup edersek o takdirde bunun olumlu sonuçları olur ve bölgedeki bütün ülkeler bunun meyvelerini görür. Biz, bu savaşı kazanmak için uzun bir yol yürüdük.

Seçimleri yapmaları konusunda Iraklılara yardım etmekle, aynı zamanda bir diktatörün, kralın ya da bir emperyalist gücün dayatması olmadan ilk kez çağdaş bir Arap devletinin toplumsal sözleşme yaptığına tanık olmuş olacağız. Iraklı Şiiler, Sünniler ve Kürtler, bu özel sosyal sözleşmelerini biçimlendirmede başarılı olurlarsa Arap dünyasında bir şekilde kabul edilebilir bir yönetimin kurulması söz konusu olur. Şayet başaramazsanız, kaderiniz artık diktatörlerin ve kralların elinde olacak demektir. Durum tehlikelidir.

Tehlikeler değişmez. Gerçekte siz, bu süreci hızlandırmak ve bitirmek zorunda kalacaksınız. Sonsuz sermayeye sahip bir Amerikan sigorta şirketinin size, kimin ne kadar alması gerektiği hakkında istediğiniz kadar pazarlık edebilecek bir imkân sağladığını ve vaktinizin bol olduğunu düşünüyorsunuz. Fakat bu süre bitti. Biz size bolca süre verdik, hatta bir an evvel uzlaşmanızı sağlamak için takviye güç de gönderdik. Bu süreyi hızla değerlendirmeniz önerilir, çünkü çok değerli bir şey hızla değerini yitirmektedir.

Ey Şiiler! El-Kaide?ye karşı savaşmış Sünni kabileleri ve Sahve (uyanış) cemaatlerinin hükümete gelmelerine ve orduya girmelerine yardım etmelisiniz.

Siz ey Kürtler! Kerkük için bir çözüm bulmalı ve bağımsızlığınızı korurken Irak devleti içerisinde daha fazla entegre olmalısınız.

Siz Ey Sünniler! Hükümetin yapmak istediği seçimlere, Iraklı Sünni kabilelerin ve Sahve gruplarının seçimlere girip Irak?ın devlet sistemi içerisinde kurumsallaşarak yer alması için onay vermelisiniz.

Bu nedenle, daha Amerikan güçleri sizin topraklarınızdayken ve çok geç olmadan seçim ve petrol kanunlarını onaylamalı, bazı petrol gelirlerinizi Iraklı mültecilerin yerleştirilmesi için kullanmalı ve güvenliğe ilişkin son kazanımlarınızı kurumsallaştırmanız gerekmektedir. Dinleyin ve söylediklerimi anlamaya çalışın: ?Seçimlerde McCain dahi kazansa bu ülkede ilelebet kalamayız.?

Büyükelçimiz Ryan Crocker bana sorununuzu aktardı: ?Şiiler geçmişlerinden, Sünniler geleceklerinden, Iraklı Kürtler ise her ikisinden korkuyor?.

Peki, korku görmek istiyorsunuz. Tükenmekte olan stokları, iflas etmekte olan şirketleri ve ipotek altına alınarak evlerinin ellerinden alınmasını seyreden Amerikalıların gözlerinin içine bakın. Bugün başka bir ülke haline geldik. Amerika?nın aşırı güç kullanımından korktuğu bir 10 yıl sonra dünya, içimize kapanıklığımız ve sadece kendi sorunlarımızla uğraşmamız nedeniyle Amerikan gücünün azaldığını görecek.

Son olarak Irak?ta kabul edilebilir bir sonu gerçekleştirebilirsek, bu, bedeli büyük olmasına rağmen siz ve Arap dünyası için çok olumlu sonuçlar doğuracak. Tarihin hatalarımı affetmesi için bekleyeceğim, ancak Amerikan halkı bunu yapmayacak.

Onlar şimdi Amerika?da bir ulus inşasına çalışıyor. Belki Irak?tan hemen gitmeyecekler ama çok uzun süre de kalmayacaklar.

Tekrar ediyorum: Bu anı yanlış değerlendirmeyin. Tanrı sizinle olsun!.