Fatih Tekcan'ın haberi...
Filistinli mülteciler, kanalizasyonu olmayan üstü çatı sacıyla kaplı penceresiz evlerde 40 yıla aşkın süredir hayatlarını sürdürüyor.
Unrwa Ürdün Temsilcisi Ford, ''mülteciler Unrwa'ya kayıt yaptırdıklarında BM tanıtım kartı veriyoruz. Bunun dışında Jerash'ta yaşayanların bildiğim herhangi bir kimlik kartları yok'' -''Jerash'taki mültecilerin vatandaşlık sorununun çözüme kavuşturma konusunda yetkimiz yok. Bu konuda filistin otoritesinin de Ürdünlü yetkililerle birlikte bir şeyler yapması lazım'' şeklinde konuştu.
1967-1968 yıllarında Gazze'den göç ederek Ürdün'ün Jerash kentinde Birleşmiş Milletler (BM) tarafından kurulan mülteci kampına yerleşen Filistinliler, herhangi bir ülkenin vatandaşı olmadıkları için kimlik belgesi olarak BM tanıtım kartı, doğum belgesi ve Ürdün devletince verilen 2 yıllık geçici pasaportları kullanıyor.
BM'nin Filistinli mültecilere yardım için kurduğu UNRWA'nın verilerine göre, söz konusu kampta kalan mültecilerin sayısının 27 bin 600 olduğu ancak Ürdün'deki sivil toplum kuruluşlarına göre mülteci sayısının 35 bini aştığı ifade ediliyor.
Kampta kanalizasyon olmadığı için güneş ışığından yoksun ve havalandırması bulunmayan üstü çatı sacıyla kaplı evlerin ortasından ise üstü açık küçük kanallarda atık sular akıyor.
Jerash'ta geçmiş yıllarda atık suların içme sularına karışması sonucu defalarca salgın hastalıkların yaşandığı, bu olumsuzlukların en fazla çocuklar ile yaşlıları etkilendiği kaydediliyor.
Kampta yaşayanların sağlık hizmetleri ise 2'si Ürdün'de faaliyet gösteren bir sivil toplum kuruluşuna, biri de UNRWA'ya ait olan toplam 3 sağlık ocağı tarafından karşılanmaya çalışılıyor.
Kanser gibi ağır bir hastalığa yakalananlar ise devlete ait hastanelerden faydalanamadıkları için Jerash'taki evlerinde ölümü bekliyor.
UNRWA Ürdün Temsilcisi Peter Ford, yaptığı açıklamada, Jerash Mülteci Kampı'da bulunan mültecilerin çok zor şartlar altında UNRWA ve çeşitli ülkelerdeki sivil toplum kuruluşlarınca yapılan yardımlarla hayatlarını sürdürdüklerini söyledi.
Kamptaki Filistinlilerin herhangi bir ülkede vatandaşlıkları bulunmadığına dikkati çeken Ford, ''Jerash Mülteci Kampı'nda bulunanlar Gazzeli. Gazze de 1967 öncesinde Mısır'a bağlı olduğundan Ürdün vatandaşlık hakkı vermiyor. Burada UNRWA'ya kayıtlı 22 bin mülteci var. Ancak kayıtlı olmayanlarla sayı 27 bin 600'ü buluyor'' dedi.
Jerash'taki mültecilerin herhangi bir siyasi ve medeni hakka sahip olmadıklarını belirten Ford, bu nedenle kamptakilerden bazılarının kaçak olarak çöp, kanalizasyon ve inşaat işlerinde çalıştığını, bazılarının ise çiftçilik yaptığını söyledi.
0-3 YAŞ ARASI 2 BİN 116 ÇOCUK BULUNUYOR
Kampta 5 bin öğrenci ile 0-3 yaş arası 2 bin 116 çocuk bulunduğunu, çocukların BM okullarına doğum belgeleriyle kaydedildiğini ifade eden Ford, şöyle konuştu:
''Mülteciler UNRWA'ya kayıt yaptırdıklarında BM tanıtım kartı veriyoruz. Bunun dışında Jerash'ta yaşayanların bildiğim herhangi bir kimlik kartları yok. Jerash'taki mültecilerin vatandaşlık sorununu çözüme kavuşturma konusunda bizim herhangi bir yetkimiz yok. Bu konuda Filistin otoritesinin de Ürdünlü yetkililerle birlikte bir şeyler yapması lazım. Bizim görevimiz yardım isteyenlerin durumlarını düzeltmeye çalışmaktır.''
Ford, Jerash Mülteci Kampı'nda BM'ye ait okullarda ortaöğrenimi tamamladıktan sonra yüksek öğrenime devam etmek isteyen Filistinli gençlerin Ürdün'de yabancı öğrenci statüsünde üniversiteye kabul edildiklerini söyledi.
Ürdün'de veya geçici pasaportla ülke dışına çıkmayı başararak yüksek öğrenimini tamamlayan gençlerin mesleklerini yapamadıklarını ifade eden Ford, ''Ürdün'de vatandaşlıkları olmadığından maalesef eğitimini tamamlayanlar da bu şekilde mağdur oluyor. Üniversiteye gidenlere burs vermekten başka bu konuda yapabileceğimiz bir şey yok'' diye konuştu.
''OKUYORLAR AMA MESLEKLERİNİ YAPAMIYORLAR''
31 yaşındaki Naim Mustafa El Esved, Jerash Üniversitesi Eğitim Fakültesi İngilizce Öğretmenliği Bölümü'ne 2002 yılında girdiğini, geçen yıl mezun olduğunu söyledi.
BM'ya ait okullarda öğretmenlik yapabileceğini düşünerek söz konusu bölümü tercih ettiğini kaydeden El Esved, ''Ancak mezun olduğumda BM'de iş bulamadım. Herhangi bir ülke vatandaşı olmadığım için de iş veren yok. Ürdün'de de zaten çalışma hakkımız bulunmuyor. Bu nedenle şimdi berberlik yapıyorum'' diye konuştu.
Jerash'ta kalanların iş yeri açma hakları da bulunmadığını kaydeden El Esved, iş yeri açan Filistinlilerin Ürdün vatandaşlığı bulunanların üzerine iş yerlerini kaydettirdiklerini belirtti.
BM tanıtım kartı ve 2 yılda bir yenilenmesi gereken geçici pasaporttan başka kimlik belgesinin bulunmadığını söyleyen El Esved, şöyle konuştu:
''Ürdün'de siyasi ve medeni hiçbir haktan yararlanamıyoruz. Geçici pasaportla ülke içinde seyahat edebildiklerini ancak ülke dışına çıkmamız çok zor. Bir iki ülke dışında hiçbiri geçici pasaporta vize vermiyor. Bu nedenle bir nevi burada hapis durumundayız. Bir gün buradan ayrılmak zorunda kalırsam vatanıma yani Filistin'e giderim, başka bir yere gitmek istemem.''
26 yaşındaki Said Ahmed Rıdvan ise geçen yıl İrbit Üniversitesi Bilgisayar Programcılığı Bölümü'nden mezun olduğunu ancak iş bulamadığını, bu nedenle de annesine ait iş yerinde çalıştığını kaydetti.
''ÇOCUKLAR EĞİTİMDEN UZAKLAŞIYOR''
37 yaşındaki Fatima Yusuf Ebu Mugasib de Yemen Üniversitesi Matematik Öğretmenliği Bölümü'nü bitirdikten sonra iş bulamayınca İrbit Üniversitesi Gırnata Meslek Yüksekokulu Laborantlık Bölümü'ne girdiğini söyledi.
BM'ye ait sağlık ocaklarında iş bulabilme ümidiyle laborantlığı tercih ettiğini ifade eden Mugasib, ''Burslarla çok zor şartlarda iki üniversite bitirdim. Hayalim öğretmen olup çocuklarımıza eğitim vermekti. İş bulamayınca laborantlık okudum ama vatandaşlığım olmadığından staj yapamadım. Bu nedenle de laborantlıkta da iş bulamadım. Bir iş bulup anneme bakmak istiyorum'' dedi.
Kız çocukların eğitimlerini çok zor tamamladığını ifade eden Mugasib, ''Benim gibi örnekleri gören kız çocukları eğitimden soğuyor. Yeğenlerime ders çalışmaları konusunda telkinde bulunurken dönüp 'sen okudun ne oldu, evde oturuyorsun' diyorlar. Benim gibilerin durumu çocukları olumsuz etkiliyor, eğitimden uzaklaşıyorlar'' diye konuştu
AA
