Haber Merkezi / TIMETURK
Filipinlerdeki 40 yıldan fazla süren ve 120 bin kişinin hayatının yitirdiği çatışmaları sonlandıran anlaşma (MOA-AD) 21 Ağustos?ta Filipin Hükümeti tarafından iptal edildiği açıklandı. Ülkenin güneyindeki en büyük Müslüman grubuyla yapılan anlaşma sözcü Lorelei Fajardo?nun AFP yaptığı açıklamayla resmen bir kenara atılmış oldu.
Manila, geçtiğimiz aya Moro İslami Özgürlük Cephesi?yle, güneydeki Mindanao?da Müslüman vatanı kurmak üzerine anlaşmaya varmıştı. Ancak Hıristiyan grupların tepkileri nedeniyle 4 Ağustos?ta Anayasa Mahkemesi yürütmeyi durdurmuştu.
Fajardo, Başkan Gloria Arroya?nın, Hıristiyan liderlerinin itirazlarına ?duyarlı? olduğunu söyledi. Başkanlık sözcüsü şöyle konuştu: ?Yönetim kamu hassasiyetlerine duyarlı ve başkan yasanın korunmasına bağlı. Bu şekilde yaparak anayasa içerisinde hukuk sınırlarında yeni bir anlaşma yolu arayacak?.
Filipin hükümeti ve 12 bin üyeli MILF, on yıldan fazladır güneyde Müslümanlarda daha fazla oto kontrol vermek için görüşüyordu.
Mindanao?da 40 yıldan fazla süren çatışmalarda en az 120 bin kişi hayatını yitirdi. Mineraller bakımından zengin Mindanao, Filipinlerde İslam?ın doğum yeri. Ülkede 5 milyondan fazla Müslüman yaşıyor.
Müslümanlar Katolik Filipinlerin yüzde 8?ini oluşturuyor. İslam bölgeye Hıristiyanlardan 200 yüzyıl önce 13?ncü yüzyılda geldi
Kabul edilemez
Ancak MILF, Hıristiyanların bozduğu anlaşmayı yeniden konuşmayı reddetti. MILF liderlerinde Gazali Cafer, ?MILF liderliği söz konusu olduğu sürece MOA-AD (Anlaşma) bitmiş bir anlaşmadır? dedi.
Cafer, ?11 yıllık barış çabasının sonsuza dek ertelenmesi anlamına gelse bile? MILF anlaşma metninin yeniden görüşmeyeceğini kaydetti.
Anlaşma Müslümanlara güneyde, kendi ?temel kanunları?, polisiyle ve iç güvenlik kuvvetleriyle ata yurtlarını kurma hakkı veriyordu. Bölge kendi banka ve finans sistemini, sivil servisini, eğitimini, yasama ve seçim kurumlarını kurabilecekti.
Bölgenin içindeki mineraller ve diğer doğal kaynaklarını çıkarılması ve kullanılmasında tam kontrol veriliyordu. Önerilen ata yurdu, Bangsomoro (Müslüman) Yargıç Oluşumu (BJE) tarafından yönetilecekti. BJE, diğer ülkelerle ticari anlaşmalar yapıp ticari heyetler gönderebilecekti. Ayrıca bölge, Birleşmiş Milleter Ve Güneydoğu Ülkeleri Birliği?ne de temsilci atayabilecekti.
MILF ana müzakerecisi Muhakir İkbal, ?Tekrar görüşmeyeceğiz, zaten bitmişti. 3 yıl 8 ay sürdü. Üzerinde çalıştılar, imza tarihi belirlediler ve şimdi de her şeyi iptal ediyorlar. Ne bu?? diye konuştu.
