Mevlüt Karakaya, 15 Ağustos 1963'te Ankara'da doğdu.
Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İşletme Bölümün'den mezun oldu.
Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Muhasebe ve Finansman Anabilim Dalı'nda yüksek lisans ve doktora yaptı, aynı alanda doçent ve profesör unvanlarını aldı.
ABD'de Indiana ve Purdue Üniversitelerinde 3 yarıyıl eğitim aldı.
Toprak Mahsulleri Ofisi Genel Müdürlüğü'nde Yönetim Kurulu Başkanı ve Genel Müdür olarak görev yaptı.
MHP Başkanlık Divanı Üyesi ve Mali İşlerden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısıdır.
Mevlüt Karakaya, İngilizce ve Fransızca bilmekte olup evli ve iki çocuk babasıdır.
