Haydarpaşa Garı'nın yapımına, 30 Mayıs 1906 yılında II. Abdülhamit döneminde başlanılmıştır. 1906 yılında yapımına başlanılan gar, 19 Ağustos 1908 yılında tamamlanarak hizmete açılmıştır. İnşası Anadolu Bağdat isminde bir Alman şirketi tarafından gerçekleştirilen Haydarpaşa Garı'nda, Anadolu'dan gelmekte olan ya da Anadolu'ya gidecek olan vagonların içerisinde bulunan ticari eşyaların boşaltma ve yükleme işlemleri maksadı ile tesislerde bulunmaktadır.
Hasar ve onarım aşamaları
Helmuth Cuno ile Otto Ritter tarafından hazırlanmış olan proje yürürlüğe girerek, projenin uygulanma aşamasında İtalyan ve Alman taş ustaları kullanılmıştır. 1917 yılında çıkan büyük yangın nedeni ile garın büyük bir kısmı hasar görmüştür. Bu hasardan sonra onarılarak günümüz şekline kavuşmuştur. 1979 yılında Haydarpaşa açıklarında meydana gelen bir tanker ile geminin çarpışması neticesinde oluşan patlama nedeni ile sıcak havanın etkisi, kurşun vitrayların hasara uğramasına neden olmuştur. 28 Kasım 2010 tarihinde, Haydarpaşa Garı'nın çatısında çıkan büyük yangın nedeni ile garın çatısı çökmüş ve binanın dördüncü katı kullanılamaz hale gelmiştir.
İngiliz Casus sabotajı
Haydarpaşa Garı'nın tarihinde belki de en dikkat çekici ama ne yazık ki kötü anılardan biri 6 Eylül 1917'de bir İngiliz casusunun düzenlediği sabotajdır. Garda bekleyen vagonlara vinçlerle cephane yüklenirken İngiliz casusun sabotajı sonucu; binada depolanan, garda bekleyen ve gara girmek üzere olan trenlerdeki cephaneler patlamış ve görülmemiş büyüklükte bir yangın başlamıştır. Trenlerde bulunan yüzlerce asker de bu patlamadan ve çıkan yangından büyük zarar görmüştür.
30 Mayıs 1906'da yapımına başlanan bu görkemli yapı iki Alman mimarın elinden çıkmıştır. Yaklaşık olarak 500 İtalyan taş ustasının eş zamanlı emeğiyle iki yıllık çalışma sonucu 1908 yılında Haydarpaşa Garı inşası tamamlanmıştır. Yine 1908 yılının 19 Mayıs'ında hizmete açılan bu ihtişamlı binanın açık pembe renkli granit taşları Hereke'den getirtilmiştir.
Haydarpaşa Garı ismini Selimiye Kışlası'nın yapımında emeği geçen Haydar Paşa'dan almıştır. Padişah III. Selim kendi adını taşıyan kışlanın inşası sırasında elinden gelenin fazlasını yapan Haydar Paşa'ya jest olarak bu semte ve civarına Haydarpaşa denmesini uygun görmüştür. Sonraları demiryolu ağının genişlemesi, Anadolu'nun içlerine kadar ilerlemesi ile birlikte garın önemi iyice artmıştır.Haydarpaşa Gar'ı toplamda 3 bin 836 metrekarelik bir alana yayılmıştır.
