Başta İstanbul olmak üzere tüm Türkiye'de kira artışları gündemdeki yerini korumaya devam ediyor. Konuyla ilgili konuşan Tüketici Konfederasyonu Başkanı Aydın Ağaoğlu, kira bedellerinde alt sınırın olduğu gibi üst sınırında olması gerektiğini belirtirken, İstanbul Emlakçılar Odası Başkanı Nizamettin Aşa ise kiracı ve ev sahibinin karşılıklı anlaşması durumunda hukuki açıdan sorun olmadığını ifade etti.
Depremin ardından İstanbul'da kira fiyatlarında yaşanan olağanüstü artışlar, ev sahibi-kiracı ilişkisini gündemden düşürmüyor. Fahiş kira artışları nedeniyle ev sahipleri ve kiracılar arasında tartışmaların yanı sıra cinayete varan kavgalar yaşandı. Ancak ev sahibi ve kiracılar arasında yeni bir döneme giriliyor. Evini 2-3 kat fiyat farkıyla kiralamak isteyen ev sahipleri, mevcut kiracılarına evlerini boşaltmaları için para teklif ediyor. Uzmanlar, ev sahiplerinin yaşanan kira artışlarının ardından kendi evinin düşük miktarda kalması ve kiracısının evi boşaltma teklifini kabul etmemesinin ardından bu yola başvurduğunu belirtiyor. Uzmanlar geçen yıl kira artışı için kanunla getirilen yüzde 25'lik sınırın konut fiyatlarındaki artışı önlemediğini düşünüyor. İstanbul Emlakçılar Odası Başkanı Nizamettin Aşa, kiracı ve ev sahibinin karşılıklı anlaşması durumunda hukuki açıdan sorun olmadığını belirtirken, Tüketici Konfederasyonu Başkanı Aydın Ağaoğlu ise kira bedelinin devlet tarafından alt ve üst sınırının belirlenmesi gerektiğini ifade ediyor.
'EV SAHİBİNİN AMACI O VERDİĞİ PARAYI BİRKAÇ AYDA YENİ KİRACIDAN ÇIKARTMAK'
Türkiye'de konut açığı olduğuna dikkat çeken Ağaoğlu, "Son zamanlarda ülkemizde oldukça büyüyen bir konut açığı var. Bu da ev kiralarını ve konut fiyatlarını oldukça yükseltti. Bakın Kanada'da yabancıya konut satışı yasaklandı. Hollanda'da kiralara bir üst sınır getirildi. Şu anda kiralar o kadar arttı ki vatandaş 8 bin 500 lira asgari ücret alıyor. 10 bin liradan aşağı kiralık ev bulamıyor. Geçtiğimiz yıl hükümetimiz bir karar aldı ve kira artışlarını yüzde 25'le sınırlandırması bir çözüm olmadı. Bu noktada bazı ev sahipleri kendi evinde 3 bin liraya oturan kiracıyı çıkaramayınca yanındaki 10 bin liraya oturuyor ben bunu çıkarayım diyor. Ayda 7 bin lira ekstra para sağlarım. Böyle bir kazancı da 12 ayda 140 bin lira olur. Orada belli bir miktar parayı kiracıya teklif ediyor. Ev sahibinin amacı o verdiği parayı birkaç ayda yeni kiracıdan çıkartmak. Bazı emlakçılar da bu konuyu irite ediyorlar. Yani ev sahipleri diyor ki sen üç bin liraya oturttuğun kiracıyı çıkart. Ben sana bir hafta sürmez onun 4 katı fiyattan kiracı getiririm. Bu noktada kiralarda bir alt sınır var. Ülkemizdeki yasal mevzuat alt sınır belirlemiş. Belediyelerin emlak vergilerine emsal teşkil eden matrahın yıllık kira tutarının yüzde 5'inden aşağı olamaz. Bir de üst sınır getirilsin. Örneğin yüzde 6 üst sınır getirilirse belediyedeki rayiç bedel bir milyon ise orada 60 bin lira yıllık kira bedeli, 12'ye böldüğünüzde aylık 5 bin lira olur. Böyle bir üst sınır getirilmesi lazım, Hollanda'da yaptılar bunu, birtakım kriterler belirlediler. Semte göre, kaç odalı, kaç metrekare olduğuna göre, konforuna göre kiralara üst sınır getirildi. Bu noktada milletçe hele yaşadığımız deprem ertesinde artan konut ihtiyacını da gözeterek bizim daha insaflı davranmamız gerekiyor. Hepimizin elimizi, cüzdanımıza değil, vicdanımıza koymamız gerekmektedir" dedi.
'İKİ TARAFIN MUTABIK KALACAĞI BİR ANLAŞMA DA HUKUKEN DE HİÇBİR SAKINCA YOK'
Son zamanlarda bu sorunla sık karşılaştıklarını belirten İstanbul Emlakçılar Odası Başkanı Nizamettin Aşa, "Daha önce de tek tük duyuyorduk veya başımıza geliyordu. Ev sahibi para teklif ediyordu. Ama son dönemde eski kiracıların ödediği bedelin çok düşük kalması, aynı evin yeni en az üç katı beş katı olması, ev sahiplerini kiracıyı tahliyeye zorluyor. Kabul etmeyene de işte ben ödeyeyim veya beş ay senden kira almayayım, üste şu kadar ödeme yapayım gibi teklifler de şu anda duyuyoruz. Hatta emlakçıların başına bile geliyor bu. Kiracıda eğer bu konuda ılımlıysa veya o da kabulleniyorsa neticede bu bir anlaşma. Yani iki tarafın mutabık kalacağı bir anlaşma da hukuken de hiçbir sakınca yok. Kimse buna bir şey diyemez" şeklinde konuştu.
'YÜZDE 25'LİK SINIR OLAYI ÇOK SIKINTI YARATTI'
Kadıköy'de Emlakçı Metin Arslanoğlu kiralık daire sorununun bir yara olduğunu ifade ederek, "Özellikle bu yüzde 25'lik sınır olayı çok sıkıntı yarattı. Çünkü eski kiracılara aynı binada geçen sene üçe verdiğimiz evin yan dairesi 10-15 bine veriyor. Yani arada çok büyük bir fark var. Ev sahipleri burada diyor ki ben 3 bin lira alıyorum. Ama benim evim yüzde 25'le bağlanmış durumda. Bir arayış içine giriyor ev sahipleri. Kiracısına işte yüzde yirmi beşi kabul etmiyorum sen bunu 7- 8 -9 bin yap diyor. Kiracı da yüzde 25'lik hakkını korumak istiyor. Ev sahipleri diyor ki taşınmana yardım edeyim, şu kadar para vereyim yani çıkarmaya çalışıyor bir şekilde" diye konuştu.
'TAŞINMA PARASI VERECEĞİNİ SÖYLEYEREK EVİ BOŞALTMAMI TEKLİF ETTİ'
Çekmeköy'de 4 yıldır oturduğu dairesini, ev sahibinin emlakçı aracılığıyla evi boşaltması için para teklif ettiğini söyleyen Emlakçı Hacı Karaduman, "Benim 4 yıldır oturduğum ev sahibim, 2023 Nisan ayında zam yapması gerekirken 5 Ocak 2023 tarihinde beni aradı ve 2 bin 500 lira olan kiramı 4 bin lira olarak ödememi istedi. Ben de kabul ettim. 27 Ocak'ta ev sahibim tekrar aradı ve evi sattığını söyleyerek daireyi boşaltma mı söyledi. Bende nasıl boşaltayım? nereye gideyim? Diyerek karşı çıktım. Sonra ev sahibimin emlakçısı beni aradı, evden çıkmayacağımı söyledim. Sonra emlakçı 5 ay kira verme, 15 bin lirada taşınma parası vereceğini söyleyerek evi boşaltmamı teklif etti. Bizi oyuna getireceklerdi, düşmedik onların oyununa. Ben kiramı ödemeye devam ettim. Bu seferde ev sahibi tekrar mesaj atarak kirayı 5 bin lira olarak ödemeye devam etmemi söyledi. Evi alacak biri olursa satacağını da belirtti. Ben bir firma sahibi olarak, burada yıllarını vermiş bir insan olarak, bana bunu yapanlar diğer insanlara da aynısını yapıyorlar" ifadelerini kullandı.
