Uzmanlar, Trump destekçilerinin Kongre binasına zorla girmesiyle yaşanan olaylarla ilgili neden önlem almadığına dair soruya yanıt bulunması gerektiğini belirterek Amerikan demokrasinin dünyadaki prestijinin sarsıldığını söyledi.
AA muhabirine konuşan Başkent Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölüm Başkanı Prof. Dr. Yelda Ongun, 3 Kasım seçimlerinde posta yoluyla kullanılan oyların geçerli olmadığını, dolayısıyla oyların çalındığını iddia eden ve seçim sonuçlarını kabul etmeyen ABD Başkanı Trump'ın taraftarlarını 6 Ocak'ta mitinge davet etmesi sonucu olayların meydana geldiğini kaydetti.
Ongun, ABD tarihinde ilk kez böyle bir olayın yaşandığını belirterek ABD anayasasının ilk maddesi ifade özgürlüğü olmasına rağmen ABD Başkanı'nın Twitter, Instagram ve Facebook hesaplarının engellendiğini ifade etti.
ABD yayın organlarında Trump taraftarlarının “çete” olarak nitelendirildiğini hatırlatan Ongun, "Bundan sonra olayların diğer eyaletlerde devam etmesinden, hatta Trump'ın iç politikada yaşanan bu olayları dış politikaya da taşımak istemesinden endişeleniliyor." dedi.
Ongun, dünyanın en uzak köşesindeki darbelerden haberdar olan ABD'nin, Başkan Trump'ın Twitter'dan duyurduğu ve taraftarlarını çağırdığı 6 Ocak mitinglerini neden önlemediğinin akıllarda soru işareti oluşturduğunu kaydetti.
"Olayların bu kadar büyüyeceği düşünülmüyor muydu, yoksa Demokratlar buna bilerek yol mu verdiler?" sorularının da son derece önemli olduğuna vurgu yapan Ongun, "Sonuç olarak bugüne kadar tüm dünyaya demokrasi ihraç etme iddiasında olan ABD, kendisi demokrasi mücadelesi verdiği günlerden geçmekte." diye konuştu.
"Amerikan halkı dünyayı şoka soktu"
Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mesut Hakkı Caşın de dün ABD siyasi tarihinde en uzun gecenin yaşandığına dikkat çekerek “Amerikan siyasal hayatı ciddi bir şekilde yarılmıştır. Yani, ülke içerisinde siyasal kutuplaşmanın Amerikan iç savaşında olduğu kadar derin olduğunu görüyoruz.” değerlendirmesinde bulundu.
Caşın, Kongrenin işgal edilmesinin hem Amerikan halkını hem de dünyayı şoka soktuğunu belirterek “Amerikan siyasal ve demokratik yaşamı, tarihsel bir darbe almıştır.” vurgusunda bulundu.
Gelişmelerin siyah-beyaz ırkçılığı ile kutuplaşmayı derinleştirdiğini ifade eden Caşın, meydana gelen kırılganlığın artçı depremlerinin devam edeceğini kaydetti.
Caşın, seçim sistemi üzerindeki meşruiyet bulutunun kolay kaldırılamayacağını vurgulayarak “Amerikan demokrasinin dünyadaki prestiji sarsılmıştır.” ifadesini kullandı.
ABD'de polisin gerekli tedbirleri almadığına da değinen Caşın, gelişmelere ilişkin farklı görüşler bulunduğunu, olayların darbeye teşebbüs ve müdahale olarak değerlendirilebileceğini söyledi.
Caşın, bundan sonraki aşamada ABD Başkanı Donald Trump'ın tekrar başkan seçilmemesi için yargısal ithamla karşı karşıya kalacağını belirtti.
ABD'nin hukukun üstünlüğü ve demokrasiyi tekrar tesis edeceğine inandığını ifade eden Caşın, “Ancak bu travma Amerika'nın dünyadaki küresel liderliğinin sorgulanmasına yol açacaktır.” değerlendirmesinde bulundu.
"Trump sokaktaki insanları isyana teşvik etti"
Bahçeşehir Üniversitesi Amerikan Araştırmaları Merkezi Başkanı Doç. Dr. Burak Küntay da ABD'de yapılan seçim sonuçlarının Senato Başkanı, aynı zamanda ABD Başkan Yardımcısı'nın gözetiminde açıldığını, normal koşullarda 1 saatte açıklanan seçim sonuçlarının, ilk defa aylarca uzadığını söyledi.
Küntay, bu gecikmenin Trump'ın yenilgiyi kabul etmemesinden kaynaklandığını belirterek "Trump bugün bile Başkan Yardımcısı Mike Pence için 'Görevini yaparsa başkan olurum' dedi. Trump'ın seçimlerin çalındığına dair söylemini sürdürmesi, kaybetmeyi kabul etmemesi senatörleri ve sokaktaki insanları tetikleyen, isyana teşvik eden bir unsur oldu." diye konuştu.
Virgina Valisinin "Ulusal Muhafızları sahaya sürerim" çıkışından sonra Trump'ın mecburi bir açıklama yaptığını kaydeden Küntay, "Ulusal Muhafızların olaya dahil olmasıyla olayların biteceği kanaatindeyim. Özellikle yemin töreni öncesi büyük olayların çıkmaması için ciddi güvenlik önlemlerinin alınacağını düşünüyorum." değerlendirmesinde bulundu.
Küntay, Trump aleyhine ABD anayasasına müdahale ve isyana teşvik gibi birçok konuda yargı yolunun da açılabileceğine dikkat çekti.
Biden'ın koltuğa oturmasıyla olayların sona ereceğini savunan Küntay, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Yemin töreninden sonra sadece belli eyaletlerde münferit olaylar olabilir. Bu çapta ciddi bir olay beklemiyorum. ABD'de 'Trumpizm' akımının devam edeceğine dair söylemlerin doğru olduğunu düşünmüyorum. 'Trumpizm' diye bir şey yok. Trump, mevcut bir damar üzerinden kendine yer buldu sadece. Dolayısıyla Trump taraftarlarının, eylem ve söylemlerine devam edeceklerini düşünmüyorum."
