İspanya'nın kuzey-batısında bir mahkeme, ülkeyi 1975 yılında ölene kadar 40 yıla yakın süre diktatörlükle yöneten Francisco Franco'nun varisleri tarafından kullanılan bir yazlık sarayın devlete ait olduğuna ve iade edilmesi gerektiğine karar verdi.
Yargıç, Pazo de Meirás adıyla bilinen sarayın, Franco'ya, o zamanki sıfatıyla 'devlet başkanı' olarak verildiğine, şahsına ait bir mülk olmadığına hükmetti.
BBC Türkçe'nin haberine göre; 1939'dan 1975'e kadar İspanya'yı yöneten General Franco'nun varisleri, mal varlığını korumak için defalarca mahkemeye gitmişlerdi.
Aile geçen yıl da Franco'nun kemiklerinin, Madrid yakınlarında Düşenler Vadisi adıyla bilinen ve aşırı sağ için bir mabede dönüşen anıt mezarda kalması için, Sosyalistlerin liderliğindeki hükümete karşı giriştikleri hukuk mücadelesini kaybetmişti.
Yargı bunca yıl sonra neden harekete geçti?
2018 yılında, ölmüş diktatörün torunlarının, yazlık sarayı 8 milyon euroya satışa çıkardığı haberleri büyük tepkiye yok açtı.
Sarayın bulunduğu Galiçya'nın A Coruña bölgesi yetkilileri hemen mahkemeye başvurdu.
1893 ile 1907 yılları arasında inşa edilen binanın ilk sahipleri İspanyol yazar Emilia Pardo Bazán'ın ailesiydi.
2019 yılında İspanya hükümeti, mülkü 1941 yılında General Franco ve karısı üzerine geçiren resmi satış sözleşmesinin sahte olduğunu söyleyerek, sarayın meşru sahibinin devlet olduğu şikayetiyle mahkemeye başvurdu.
Yerel yöneticiler, hükümete destek verdi ama Franco'nun altı torunu 1941'deki satışın yasal olduğunda ısrar ederek direndi.
Torunlarından Francis Franco, hükümeti, ölmüş diktatörün mezarıyla ilgili anlaşmazlıkta geri adım atmayan aileyi cezalandırmaya çalışmakla suçladı. Aile ayrıca binanın tamiratı ve yenilenmesi için yaptıkları masrafları gösteren belgeleri de mahkemeye sundu.
Mahkemenin kararı neye dayanıyor?
Yargıç Marta Canales, 2018'de yerel yönetimin talebiyle, tarih ve hukuk alanında uzman bilirkişiler tarafından hazırlanan raporun bulgularını kabul etti.
Bu raporda 1941 yılındaki satış sözleşmesinin, gerçek bir sözleşme olmadığı, dolayısıyla da sahte olduğu sonucuna varılmıştı.
Satış sözleşmesini geçersiz sayan yargıç, bu durumda sarayın, 1938 yılında, o zaman kullandığı adıyla Francisco Franco Bahamonde'ye şahsen, kendi adına değil, fakat "Ordular başkomutanı ve devlet başkanı sıfatıyla" hediye edildiğine ve bu şekilde el değiştirdiğine hükmetti.
Galiçya doğumlu bir asker olan Franco'nun İspanya siyasetine bıraktığı izler, ölümünün üzerinden 45 yıl geçmiş olsa da hala derinden hissediliyor.
1975 yılında Franco'nun ölümü ardından ülkede parlamenter demokrasiye geçişi destekleyen Kral Juan Carlos, 2014 yılında bir yolsuzluk skandalı yüzünden tahttan feragat etmişti.
Geçen ay da hakkında hem ülkesinde hem İsviçre'de yolsuzluk soruşturmaları yürütülen eski kralın ülkeyi terkettiği açıklanmıştı.
