Meltem Suat Timeturk Dış Haberler Servisi/Özel
ABD'de federal hükümetin kapanması üçüncü gününe yaklaşırken, müzakere masası tamamen kilitlenmiş durumda ve Başkan Donald Trump krizi tırmandıran açıklamalar yaptı. Trump, kendisinin ve Bütçe Direktörü Russell Vought'un hangi "Demokrat Ajansları" (Democrat Agencies) keseceğine karar vereceğini belirterek, Cumhuriyetçilerin bu fırsatı "ölü odunları temizlemek" için kullanması gerektiğini savundu. Cumhuriyetçiler ile Demokratlar arasındaki suçlamalar devam ederken, 750.000'e yakın federal çalışan ücretsiz izne ayrıldı ve hayati öneme sahip olarak kabul edilenler ise maaşsız çalışmaya devam etti. Kapanma, sıradan Amerikalıların hayatlarına doğrudan etki etmeye başlayana kadar, siyasi çıkmazın çözülmeyeceğine inanılıyor.
Analiz: Bütçe krizinin partiler arası savaş alanına dönüşmesi
ABD hükümetinin kapanması, Kongre'deki iki parti arasındaki bütçe anlaşmazlığını aşan, siyasi bir intikam ve partizan savaş stratejisine dönüştüğünü göstermektedir. Özellikle Başkan Trump'ın bu krizi yönetme biçimi, federal bütçeyi bir siyasi silah olarak kullanma niyetini ortaya koymaktadır.
Başkan Trump'ın ve Beyaz Saray'ın eylemleri, krizi sadece bir mali anlaşmazlık olarak değil, Demokratlara karşı bir operasyon aracı olarak gördüklerini kanıtlıyor:
"Demokrat Ajansları" Tehdidi: Trump'ın hangi "Demokrat Ajansları" keseceğini belirleme yönündeki açık beyanı, kapanma sürecini Kongre'deki yasama sürecinden çıkarıp, yürütmenin siyasi rakiplerini zayıflatma aracına dönüştürme arzusunu gösteriyor. Bu, federal işlevlerin verimliliğinden çok, siyasi sadakate göre değerlendirileceği algısını yaratıyor.
Fon İptalleriyle Şantaj: Bütçe Direktörü Russell Vought'un, kapanmanın ilk gününde, New York gibi Demokratların kalesi olan eyaletlere yönelik 18 milyar dolarlık altyapı projesi fonunun durdurulduğunu açıklaması, Beyaz Saray'ın federal kaynakları kullanarak Demokrat liderlere (Chuck Schumer ve Hakeem Jeffries'e) baskı yapma ve şantaj uygulama taktiğini gözler önüne seriyor.
Seçici Açılışlar: Özgürlük Heykeli gibi sembolik bazı yerlerin, "Başkan Donald J. Trump'ın liderliği sayesinde" açık kalması, kapanmanın bile siyasi bir iletişim aracı olarak kullanıldığını, bazı kamu hizmetlerinin kapanma kurbanı değil, siyasi bir vitrin unsuru olarak sunulduğunu göstermektedir.
Capitol Hill'deki siyasi dinamikler, krizin çözülmesinin önündeki en büyük engeli teşkil ediyor. Her iki taraf da taviz vermeye yanaşmıyor:
Tavizsiz Duruşlar: Cumhuriyetçiler, hükümeti fonlayan yasa tasarısını ek koşullar olmadan geçirmek isterken, Demokratlar düşük gelirli bireylere yönelik sağlık sigortası sübvansiyonlarının (ki yıl sonunda süresi doluyor) dahil edilmesini talep ediyor.
Karşılıklı Suçlama Tiyatrosu: Temsilciler Meclisi Başkanı Mike Johnson'ın Demokratları "bencil" ve kapanmayı "Demokratların Kapanması" olarak nitelendirmesi ve Temsilciler Meclisi Demokrat Lideri Jeffries'in Cumhuriyetçileri "çalışan Amerikalılara sağlık hizmeti sağlamamakla" suçlaması, siyasi liderlerin suçu tamamen karşı tarafa yükleme konusunda ne kadar ustalaştığını gösteriyor.
Halkın Bölünmüş Algısı: Yapılan kamuoyu araştırmaları, Amerikalıların kapanmanın sorumluluğunu büyük ölçüde parti çizgileri boyunca paylaştırdığını ortaya koyuyor. Marist Üniversitesi'nden Lee Miringoff'un belirttiği gibi, her iki parti de "suçlama sanatında ustalaştı", ancak bağımsızların %41'i suçu her iki partinin de paylaştığına inanıyor.
Siyasi çekişmelerin gerçek bedelini ise federal çalışanlar ve halka sunulan hizmetler ödüyor:
Ücretsiz İzin ve Maaşsız Çalışma: Yaklaşık 750.000 federal çalışanın ücretsiz izne ayrılması ve 200.000'den fazla kolluk kuvveti dahil "hayati öneme sahip" kabul edilen çalışanların maaşsız çalışmaya devam etmesi, hem kamu hizmeti motivasyonunu hem de çalışanların ekonomik güvenliğini ciddi şekilde tehlikeye atmaktadır.
Hizmetlerdeki Aksama: Turistik cazibe merkezlerinin (Washington ve New York'taki müzeler, Federal Hall gibi tarihi yapılar) kapanması, kültürel ve ekonomik kayıplara yol açmaktadır. Daha önceki kapanmalarda hava trafik kontrolörleri ve TSA çalışanlarının artan şekilde rapor alması, hava yolculuğunda potansiyel aksamalar yaşanabileceği uyarısını güçlendirmektedir.
Bu bağlamda, hükümet kapanması, bütçe açığını kapatma aracından çok, Demokratların tabanını ve siyasi gücünü zayıflatma amacı taşıyan bir siyasi taktik olarak işlev görmektedir.