Ben küçük bir kızken ikiz kız kardeşim Oni ve ben işyerinde annemizi ziyarete giderdik. Adı Dr. Dale Gloria Blackstock'du. 1980'li ve 90'lı yıllarda Brooklyn'deki Kings County Hastane Merkezi'nde, Crown Heights'taki evimizden pek de uzak olmayan bir yerde uzman doktor olarak çalışıyordu.
Annemiz uzun saatler çalışıyordu. Bazen okuldan sonra onu görmek ve ödevlerimizi yapmak için hastaneye giderdik. Ayakkabılarımız muşamba zemin üzerinde gıcırdayarak koridorlarda yürürken büyük kafeteryaya gider, sırt çantalarımızdan ders kitaplarını çıkarır ve mola veren doktorlar, hemşireler, teknisyenler ve yardımcıların yanında çalışmaya başlardık. Tezgahın arkasındaki personel bizi iyi tanıyordu. Sıcak bir şekilde gülümseyerek, "Bugün anneni mi ziyaret edeceksin?" diye sorarlardı.
Ödevimiz bittikten sonra gizlice annemizin kliniğine girip en sevdiğimiz kırmızı jöleye harcayacağımız küçük bir bozuk para isterdik. Bize verdikten sonra eğer sessiz kalırsak, bir hastayı muayene ederken bir iki dakika kalıp gözlemlememize izin verirdi. Annemiz, bakımı altındakilere karşı sıcak ama ciddiydi. Ara sıra gülümsüyordu ama çoğu zaman onların söylediklerine ve hayatlarında olup bitenlere son derece odaklanmıştı.
Annemiz her zaman hastalarının tıbbi sorunları hakkında bildiği kadar hastalarının çocukları ve aileleri hakkında da bilgi sahibi görünüyordu. Dr. Blackstock'u ziyarete geldiğinizde, yalnızca tansiyonunuzu veya kolesterolünüzü kontrol ettirmiyordunuz, aynı zamanda tüm varlığınızı değerlendirecek biriyle tanışıyordunuz.
Annemizin, değerlendirme sırasında hastanın geçmişinin tüm karmaşık doğasının ve yaşadığı, çalıştığı, sevdiği ve dua ettiği sosyal bağlamın dikkate alındığı, artık yapısal olarak yetkin ve kültürel olarak duyarlı bakım olarak bilinen şeyi uyguladığına inanıyorum. İnsanlar onu bunun için sevdiler. Sadece hastalarla ilgilenmiyordu. Komşularıyla da ilgileniyordu.
Bekar bir annenin kızı olan ve kamu desteğiyle büyüyen annemiz, büyüdüğünde ailesinde üniversiteden ve ardından 1976'da Harvard Tıp Fakültesi'nden mezun olan ilk kişi oldu.
Daha ilk gününde "Burada ne yapıyorum?" diye kendine bu soruyu sorduğunu hatırladı.
Sınıf arkadaşlarının çoğunluğu beyazdı ve varlıklı ailelerden geliyordu. Yalnızca sınıfında bir öğrenci Jackie Onassis'in akrabasıydı. Bazı öğrencilerin Harvard profesörü olan ve sınıfta kullandıkları ders kitaplarını yazan ebeveynleri vardı. Başka bir öğrencinin babası tıp alanında Nobel Ödülü'nü kazanmıştı.
Annemin hayatı onlarınkinden daha farklı olamazdı. Brooklyn'den siyahi bir kızdı. Harvard'da olmayı hak ettiğine inanmak istese de her zaman emin değildi.
Şöhret iddiası, annesinin altı çocuk büyüttükten, tam zamanlı okula gittikten, tam zamanlı çalıştıktan, aileye baktıktan ve sosyal yardımdan yararlandıktan sonra lisanslı uygulamalı hemşirelik diplomasını almış olmasındaydı.
Annemiz, annesinin başarılarından çok gurur duyuyordu. Ama bunlar tıpta Nobel Ödülü kriteri değildi.
Biz çocukken annemiz Harvard'dayken açık bir ırkçılığa maruz kalmadığı konusunda ısrarcıydı. Rahip Martin Luther King Jr.'ın suikastından hemen sonra başlatılan girişimler sayesinde, sınıfının okul tarihinde etnik olarak en çeşitli sınıflardan biri olması dikkat çekicidir. Sınıfının tam yüzde 10'u Siyahiydi.
Yine de ırkçılığın işin içinde olup olmadığını merak etmesine neden olan olaylar vardı. Rotasyonlarından birinde, bir profesör beyaz bir erkek öğrenciye kapıyı açık tutmuş, ardından kapıyı annemin yüzüne çarpmıştı. Başka bir sefer, erkek bir profesör kadınlarla ilgili kötü bir şaka yaptığında, işitme mesafesindeki Beyaz bir öğrenciden özür diledi, ancak hemen yanında duran annemden özür dilemedi. Bir keresinde, gece vardiyasından sonra alışılageldiği gibi, boş bir hasta odasında uyumaması söylendi çünkü beyaz bir erkek asistanın yatağa ihtiyacı vardı.
Sonra, Siyahi bir öğrenci-doktor tarafından tedavi edilmek istemeyen ve bunu anneme net bir şekilde söyleyen Beyaz bir hasta vardı. Artık mezun olduğunda bitkin düşmüştü; üstelik bunun nedeni sadece eğitiminin zorluğu değildi.
Her ne kadar annemin başarılarını her zaman kutlamak istesem de, eğer onun öyküsünü yalnızca istisnai bir hikaye olarak, mütevazi başlangıçlardan gelen, cesaret ve kararlılıkla başarıya ulaşan cesur genç Siyahi kadının öyküsü olarak tasvir edersem onun anısına zarar vermiş olurum. Ona gerçekten saygı duruşunda bulunmak için, onun öyküsünü Amerika Birleşik Devletleri'ndeki Siyahilerin tıp alanına girerken karşılaştıkları tarihsel engellerin daha geniş bağlamına yerleştirmem gerektiğini biliyorum.
Bu engeller çok sayıdaydı.
Bu ülkede yüzyıllar boyunca yalnızca beyazların okuduğu tıp okulları, dışlayıcı politika ve uygulamalarıyla Siyahilerin tıp eğitimi almasını neredeyse imkansız hale getirdi. Binlerce yaralı gazinin acilen tıbbi bakıma ihtiyaç duyduğu İç Savaş'tan sonra, küçük bir avuç Siyahi stajyer, Kuzey'deki Beyaz tıp okullarına kabul edilmeye başlandı. Yeniden Yapılanma'ya kadar Güney'de bir dizi Siyahi tıp fakültesi açılmadı ve bu okullar sonunda Siyahilerin daha fazla sayıda tıp eğitimine erişmesine imkan tanıdı.
Bu okullar, 1868'de Washington DC'de kurulan Howard Üniversitesi Tıp Fakültesi; 1876'da Nashville'de kurulan Meharry Tıp Fakültesi; 1882'de Raleigh, NC'de kurulan Leonard Tıp Fakültesi; 1887'de kurulan New Orleans Üniversitesi Tıp Fakültesi; 1895'te kurulan Knoxville Koleji Tıp Bölümü; 1902'de kurulan Chattanooga Ulusal Tıp Koleji ve 1904'te Memphis'te kurulan West Tennessee Üniversitesi Doktorlar ve Cerrahlar Kolejidir.
1905'e gelindiğinde, bu tıp okulları 1.465 siyahi doktor yetiştirmişti. Bu doktorların her biri, kendi neslini yetiştirecek olan yeni nesil hekimleri yetiştirmeye hazırdı.
Ve sonra, bu umut verici miras aniden yok oldu.
Kaynak: WashingtonPost
Uche Blackstock, acil durum doktoru ve Advancing Health Equity'nin kurucusu
