Meltem Suat Timeturk Dış Haberler Servisi/Özel
İsrail'in Hamas ile sağlanan ateşkesin yürürlüğe girmesinden bu yana Gazze'de işgalinde tuttuğu bölgelerde 1500'den fazla binayı yıktığı, BBC'nin incelediği uydu görüntüleriyle tespit edildi. Görüntüler, özellikle Refah ve Han Yunus'un doğusundaki mahalleler ile Gazze kentinin bazı kısımlarında geniş çaplı yıkımı gözler önüne seriyor. İsrail ordusu bu eylemleri ABD Başkanı Donald Trump'ın Gazze planındaki “tüneller dâhil tüm terör altyapısının etkisizleştirilmesi” hükmüne dayandırarak savunsa da, üst düzey bir İsrailli yetkili ateşkes sürecinde “tıkanma” yaşandığı uyarısında bulundu.
Yıkımın Amacı ve Ateşkesin Kırılganlığı
İsrail'in tünel imhası ve geniş çaplı yıkım eylemleri, Gazze'de kalıcı bir tampon bölge oluşturma stratejisini ve kırılgan ateşkesin sürdürülebilirliğini tehdit eden unsurları işaret ediyor.
Yıkımın Boyutu ve Amacı: Tampon Bölge
1500+ Yıkılan Bina: Uydu incelemeleri, ateşkes öncesi sağlam olan bazı yerleşim yerlerinin, özellikle Han Yunus'un doğusundaki Abasan el-Kebire ve Refah'ın doğusundaki el-Buyuk'ta tamamen yerle bir edildiğini gösteriyor. Yıkımın gerçek boyutunun uydu kapsama alanının sınırlı olması nedeniyle daha yüksek olabileceği belirtiliyor.
Tampon Bölge Hedefi: İsrailli savunma yetkililerine göre, Güney Komutanlığı, Hamas'ın tünel ağlarını etkisiz hale getirmek amacıyla sınırdan yaklaşık 3-4 kilometre içerideki kontrol alanında tampon bölge oluşturmayı hedefliyor. Askerî birlikler, savaş öncesi hattın 700-800 metre gerisinde oluşturulacak yeni bir çevre hattına çekilene dek yıkım faaliyetlerine devam edecek.
Trump Planı ve Yıkım Savunması
ABD Planına Dayandırma: İsrailli yetkililer, yıkımların ABD Başkanı Donald Trump'ın Gazze planının 13. maddesi uyarınca yapıldığını savunuyor. Bu madde, “tüneller ve silah üretim tesisleri dâhil tüm saldırı amaçlı, askeri ve terör altyapısının yok edileceğini” öngörüyor.
Sivillerin Tepkisi: Yıkımdan etkilenen bölge sakinleri ise “İsrail ordusu bize hiçbir şey bırakmadı, her şeyi yok ettiler” diyerek duruma tepki gösteriyor.
Ateşkesin “Tıkanma” Riski
Güvenlik Endişeleri: Üst düzey bir İsrailli güvenlik yetkilisi, ateşkes düzenlemesinde bir “tıkanma” yaşandığı uyarısında bulundu. Yetkili, Hamas'ın bu süreci “yeniden toparlanmak ve Gazze'ye giren yardımlar üzerinde kontrol kurmak” için kullanabildiğini belirtti.
Ordu Kısıtlaması: Aynı yetkili, ordu birliklerinin sahada sabit kaldığını, saldırı ve inisiyatif kabiliyetinin sınırlı olduğunu ve derin bölgelerde risklerle karşı karşıya kaldığını ifade etti. Bu durum, İsrail'in diplomatik çözümü zorlayan sert adımlar atmasına rağmen, askerî açıdan da memnuniyetsiz olduğunu gösteriyor.