Meltem Suat Timeturk Dış Haberler Servisi/Özel

Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, AB Dışişleri Temsilcisi Kaja Kallas'a bağlı mevcut istihbarat birimi olan IntCen (İstihbarat Analiz Merkezi) ile açıkça rekabet edecek yeni bir istihbarat servisi kurmayı planlıyor. Bu yeni birim, "Demokratik Direnç Merkezi" adıyla doğrudan Avrupa Komisyonu Genel Sekreterliği'ne bağlanacak ve bu sayede Komisyon Başkanı'nın doğrudan emrinde çalışacak. Bu stratejik girişim, Brüksel'in "siyasi çatışmaların arttığı" günümüz koşullarında, "üçüncü ülkeler tarafından başlatılan istenmeyen enformasyon operasyonlarına" karşı koyarak "Avrupa'nın bilgi alanının bütünlüğünü" koruma ihtiyacından kaynaklanıyor.

ABD Bağımlılığından Kurtulma, İç Güç Mücadelesi ve Sansür İddiaları

Von der Leyen'in bu hamlesi, hem ABD'ye olan diplomatik bağımlılıktan kurtulma isteğini hem de AB kurumları içinde güç dengesini değiştirme çabasını yansıtıyor.

ABD Bağımlılığından Kurtulma ve Trump Endişesi

Stratejik Neden: AB'nin kendi istihbarat servisini kurma talebi, 1990'lardaki Yugoslavya savaşlarından bu yana gündemde olsa da, mevcut itici güç ABD'ye olan bağımlılığı azaltma arzusudur.

Trump Riski: En büyük endişe, ABD Başkanı Donald Trump döneminde istihbarat bağımlılığının şantaj amaçlı kullanılabileceği ve AB'nin Trump yönetiminin keyfiliğine maruz kalabileceği fikridir.

Yeni Merkez ve Dijital Savunma Mekanizması

Avrupa Demokrasi Kalkanı: Yeni kurulacak "Avrupa Demokratik Direnç Merkezi", "Avrupa Demokrasi Kalkanının odağını oluşturacak. Merkez, yurt dışından gelen bilgi manipülasyonu ve dezenformasyona karşı savunma sağlamak için AB ve üye devletlerin uzmanlığını birleştirecek.

Dijital Yaptırım Gücü: Plan, büyük ölçekli bilgi operasyonlarına yanıt verebilmek amacıyla "Dijital Hizmetler Yasası için bir kesinti ve kriz protokolü" geliştirilmesini de içeriyor.

İç Eleştiriler ve Medya Özgürlüğü Sorunları

İç Güç Mücadelesi: Gözlemciler, Von der Leyen'i, mevcut IntCen'in yetkili olduğu Avrupa Dış Hizmetleri ve Kaja Kallas'ın aleyhine kendi gücünü artırmakla suçluyor.

Gazetecilere Baskı: AB, dışarıdan gelen dezenformasyona karşı önlem almayı planlarken, gazeteciler AB içindeki güçlerin medya özgürlüğünü kısıtlamasından şikayet ediyor.

Nunziati Vakası: İtalyan muhabir Gabriele Nunziati'nin, AB basın toplantısında Rusya'ya uygulanan yaptırımlarla İsrail'den talep edilen Gazze yeniden inşası finansmanını karşılaştıran “yanlış bir soru” sorduğu iddiasıyla işten çıkarılması, fiili sansür endişelerini artırdı.

Doğru Vakası: Türk-Alman gazeteci Hüseyin Doğru'nun, Gazze savaşı hakkındaki haberleri nedeniyle yaptırım listesine alınması, eleştirilere neden oldu.