Portre | Kurbankulu Berdimuhammedov

Kurbankulu Berdimuhammedov, 29 Haziran 1957'de Aşkabat'ta dünyaya geldi. 1979 yılında Türkmenistan Diş Hekimliği Fakültesi'nden mezun olan Berdimuhammedov uzun yıllar diş hekimi olarak çalıştı. Doktorasını ise Moskova'da yaptı. 1990-1995 yılları arasında Berdimuhammedov, Türkmenistan Diş Hekimliği Fakültesi'nde önce asistan, daha sonra Dekanlık görevine getirildi. Berdimuhammedov 1995 yılında Aşkabat Stomotoloji Merkezi Başkanlığı'na getirildi ve ardından Tıp Üniversitesi Rektörlüğüne atandı.

Türkmenistan'ın kurucu lideri Saparmurat Türkmenbaşı'nın elinden tutmasıyla siyasi kariyerine başlayan Berdimuhammedov, Mayıs 1997'de Sağlık Bakanlığı görevine getirildi. Ardından 1998 yılında Türkmenbaşı adına Uluslararası Tıp Merkezi'nin başına getirildi. Berdimuhammedov, Nisan 2001'de tıp, eğitim ve bilimden sorumlu Başbakan Yardımcılığı görevine getirildi. Ağustos 2004'ten itibaren sorumluluk alanı genişletilerek kültür ve basından da sorumlu oldu. Berdimuhammedov, bu süreçte Türkmenbaşı'nın özel doktorluğunu da yaptı.

Türkmenistan'ın kurucu lideri Saparmurat Türkmenbaşı'nın Aralık 2006'da ölmesi üzerine Şubat 2007'de Türkmenistan sandık başına gitti ve Berdimuhammedov, oyların %89'unu alarak 1991'de bağımsızlığını kazanan Türkmenistan'ın ikinci lideri oldu.

Türkmen lider Berdimuhammedov, 2012'deki başkanlık seçimlerini ise %97 ile kazandı.

2016 yılında Türkmenistan, referanduma gitti. Ülkede kabul edilen referanduma göre devlet başkanlığı için üst sınır olan 70 yaş sınırı kaldırıldı ve devlet başkanlarının görev süresi 5 yıldan 7 yıla çıkarıldı.

Türkmenistan'ın ikinci başkanı Berdimuhammedov, ülkenin ekonomi politikalarında çeşitli değişiklikler yaptı. Berdimuhammediov, Rusya, Çin ve AB ülkeleri için doğalgaz rezervlerini yabancı yatırımlara açtı.

Wikileaks belgelerinde de Türkmen Devlet Başkanı Berdimuhammedov ile ilgili ilginç iddialar yer aldı. Wikileaks'ta yer alan iddialara göre Berdimuhammedov usta bir yalancı, kibirli, kuşkucu ve tedbirli bir kişiliğe sahip. Yine belgelerde kendisinden şöyle bahsediliyor: “Kendinden daha akıllıları sevmez. Çünkü pek parlak bir herif değil. Türkmenistan'da birçok kişi, onun babası olarak düşündükleri Saparmurat Türkmenbaşı'nın daha akıllı olduğunu söylüyor. Pek çok kişiden kuşku duyuyor. Ayrıca ABD, İran ve Türkiye'yi sevmiyor ama Çin'den hoşlanıyor.”

Asıl mesleği diş hekimliği olan Berdimuhamedov'un çok titiz olduğu, etrafındakilerin de öyle olmasını istediği belgelerde yer aldı. Berdimuhamedov bir diş kliniğinin başında iken, orada çalışanların ütülü pantolon giymesini zorunlu kılmış. 30 yıl önce Berdimuhamedov'un eski bir Rus arabası aldığı, yağmur yağdığında onu evinde bıraktığı ve onun yerine bir taksi çağdığı söylentiler arasında yer aldı.

Yine Wikileaks belgelerinde yer alan ve Aşkabat elçiliğinden çekilen bir başka mesaja göre Berdimuhammedov, Rus gaz şirketi Itera'dan, Roman Abramoviç'in yatına benzer bir yat istemiş. Ancak o büyüklükte yat Hazar Denizi'ndeki kanallardan geçmeye uygun olmadığı için 117 milyon liralık daha küçük bir yatla yetinmek zorunda kalmış. Yatı o kadar sevmiş ki 2008'de bir hükümet toplantısını burada yapmış.

Berdimuhammedov, 2012 yılında çalışanlarını fırçaladığı bir video ile medyada geniş yer bulmuştu. Videoda, inşaat projelerinde çalışan işçileri azarlayan Berdimuhammedov, “Sizin dükkânlarınız umurumda değil. Benim için binayla uyum içinde olması gerekiyor. Nerede uyum? Ben görmüyorum. Buradakini şuraya, oradakini buraya taşıyın. Ben Sağlık Bakanı iken inşa edilen Sağlık Bakanlığı binasına bakın, tamam mı? Hiç kafanız çalışmıyor, milleti kendinize güldürüyorsunuz” şeklinde konuşarak çalışanları fırçalıyor. Çalışanları adeta bir çocuk gibi azarlayan Türkmen lider, “Burada aranızdan birileri sigara içmiş. Kim olduğunu bulacağım, duydunuz mu beni?” diye de tehditler savuruyor. Videonun devamında Türkler için sarf ettiği sözler de oldukça tartışma yaratmıştı. Berdimuhammedov, “Türklere gelince, gözünüzün içine bakarak yalan söyler, arkanızdan tekmeyi basarlar” şeklinde konuşuyor.

Berdimuhammedov, geçtiğimiz yıl Nevruz Bayramı'ndan kısa süre önce, Türkmenistan'daki çay kültürü ile çayın tarihini anlatan ve özellikle yeşil çayın ülkede geniş bir kitle tarafından içildiğine yer veren bir kitap yazdı. Resmi bir törenle tanıtılan "Çay – Melhem ve İlham” isimli kitap, daha sonra kabine üyelerine hediye edildi. Berdimuhammedov'un bayramlaşmaya gelen kabine üyelerinin, kitabı aldıktan sonra öperek başlarına koydurması ise tartışmalara yol açtı.

29 Haziran 2013'te Türkmen Lider Berdimuhammedov'un doğum gününde Jennifer Lopez, 1 milyon dolar karşılığında sahne almış ancak kısa süre sonra insan hakları örgütlerinden gelen yoğun tepkiler sonrasında "O ülkede insan hakları ihlalleri olduğunu bilseydim sahneye çıkmazdım" demiş ve özür dilemişti.

Berdimuhammedov, Mayıs 2015'te Başkent Aşkabat'ta 21 metre uzunluğunda ve 24 ayar altın kaplama bronz heykelini diktirmesi ile de dikkatleri üzerine çekmişti. Türkmen yetkililer, at sırtında gösterilen Berdimuhammedov, heykelin, Türkmen halkının talebi doğrultusunda dikildiğini belirtmişti. Berdimuhammedov, heykel henüz yapım aşamasındayken “Asıl amacım halkıma ve memleketimize hizmet etmek. Bu nedenle, halkıma kulak verip isteklerini yerine getireceğim" şeklinde konuşmuştu.

Eylül 2016'da, Almanya Başbakanı Angela Merkel ile Berdimuhammedov, ortak basın toplantısı için salona girmelerinden kısa süre sonra kameralara yansıyan bir görüntü kamuoyunun dikkatini çekmişti. Basın toplantısı başlamadan hemen önce görevliler, Berdimuhammedov'un kürsüsündeki suyu değiştiriyor. Merkel'in şaşkın bakışları önünde gerçekleşen olay, Berdimuahmmedov'un zehirlenmesine karşı bir tedbir olduğu şeklinde yorumlandı.

Berdimuhamedov, sporcu kimliği ile de kendinden oldukça bahsedilen bir lider. Ülkede halk sağlığının korunması için her yıl spor müsabakaları düzenlenirken Berdimuhammedov, kamu personelleri ile birlikte başkent caddelerinde düzenli olarak at yarışı ve bisiklet turlarının yapıldığı gösterilere katılıyor.

Daha önce DJ'lik yaparken, askeri araçları sürerken, gitar çalıp şarkı söylerken televizyon ekranlarında görülen Berdimuhammedov, geçtiğimiz yıl sosyal medya hesabından sporcu yeteneği ile ilgili bir video paylaşmıştı. Videoda ülkenin üst düzey güvenlik yetkilileri bir spor salonunda basket atmaya çalışıyor ancak başarılı olamıyor. Daha sonra 1957 doğumlu Berdimuhammedov sahne alıyor. Türkmen lider, bisiklete binerken bir yandan da elindeki topla art arda basket atıyor. Berdimuhammedov daha sonra diğer yetkililere ağırlık kaldırmayı öğretirken görülüyor.

Brezilya'da gerçekleşen 2016 Rio Olimpiyat Oyunları'nda Türkmenistan'ı temsil eden 9 sporcunun da madalya alamaması üzerine Berdimuhammedov, söz konusu sporcuları vatana ihanet etmekle suçlamıştı. Rio'daki oyunlarda Özbekistan olimpiyatları 13 madalyayla 21. sırada bitirirken Kazakistan ise toplam 17 madalya ile 22. sırada yer almıştı.

Geçtiğimiz yıl farklı silahlarla poz verdiği görüntüleri devlet televizyonunda yayınlanan Berdimuhammedov, Arnold Schwarzenegger'in oynadığı ünlü film serisinden esinlenerek kendisine “Türkmenatör” adını takmıştı.

Berdimuhammedov'un lider olduğu dönem, ülkede 'çağın yeniden doğuşu' olarak anılıyor. Türkmen lider Berdimuhammedov'un lakabı ise 'Arkadag', yani ‘koruyan'.
Son olarak Devlet başkanlığı için ön görülen 70 yaş sınırının kaldırıldığı ve görev süresi 5 yıldan 7 yıla çıkarıldığı referandum sonrası yapılan ve yaklaşık 3 milyon seçmenin katıldığı Şubat 2017'deki seçimleri Berdimuhammedov, %97'lik oy oranı ile üçüncü kez kazandı.